مترادف نرگس : عبهر، نرجس
نرگس
مترادف نرگس : عبهر، نرجس
فارسی به انگلیسی
narcissus
فرهنگ اسم ها
معنی: نام نوعی گل خوش بو، به مجاز چشم معشوق، ( از یونانی )، ( در گیاهی ) گل زینتی با گلبرگ های سفید یا زرد معطر و کاسه ای به رنگ سفید یا زرد در وسط، گیاه این گل که علفی، پیاز دار و از خانواده ی سوسن است، خودرو یا زینتی است و در زمستان گل می دهد، ( در قدیم ) ( به مجاز ) چشم، [چشمان معشوق را نیز به نرگس تشبیه کرده اند]، ( در عرفان ) طرب و فرح نتیجه ی علم که در عمل یافت شده است، چشمان معشوق را نیز به نرگس تشبیه کرده اند، از یونانی، گلی خوشبو و زینتی با گلبرگهای سفید و زرد
(تلفظ: narges) (از یونانی) (در گیاهی) گل زینتی با گلبرگهای سفید یا زرد معطر و کاسهای به رنگ سفید یا زرد در وسط ؛ گیاه این گل که علفی ، پیاز دار و از خانوادهی سوسن است ، خودرو یا زینتی است و در زمستان گل میدهد ؛ (در قدیم) (به مجاز) چشم ؛ (در عرفان) طرب و فرح نتیجهی علم که در عمل یافت شده است ؛ چشمان معشوق را نیز به نرگس تشبیه کردهاند .
مترادف و متضاد
عبهر، نرجس
فرهنگ فارسی
گلی سفیدوکوچک وخوشبوکه پیاز آن کاشته میشود، بلندی بوته اش تا۴٠مترمیرسد، ودرازاست
(اسم ) ۱ - گیاهی است ازرده تک لپه ییها که سردسته گیاهان تیره نرگسی هامیباشد. این گیاه مانندزعفران دارای پیازاست و برگهایش طویل وازریشه خارج میشوند.گلهایش منفردودرانتهای ساقه قراردارند.تعداد گلبرگهایش سه عددوسفیدرنگندوکاسبرگهایش نیزسه عددندکه همرنگ گلبرگهامیباشند.دروسط گل نرگس معمولاحلقه ای زردرنگ دیده میشود که زیبایی خاصی به گل این گیاه میدهد.در بعضی گونه های نرگس خودگل نیززردرنگ است نرگس شهلانرجس عبهر.۲ - چشم معشوق : ازفریب نرگس مخمورولعل می پرست حافظ خلوت نشین رادرشراب انداختی . ( حافظ .۳٠۱ ) یانرگس بیمار.چشم خمار.یانرگس بینا.چشم : زدودی گنبدخضراکنداو زپیهی نرگس بیناکنداو. ( اسرارنامه عطار.چا.دکترگوهرین ص ۱ درتوحید ) یانرگس دژم .چشم خشمگین : چه سحرهاست که آن نرگس دژم داند. چه لعبهاست که آن مشک گل سپردارد. ( عثمان مختاری .چا.همائی .۵۴ ) یانرگس زرد.نسرین .یانرگس ژوزفین .یکیاز گونه های نرگس که بنام برونسویجی نیزموسوم است .یانرگس نیم خواب .چشم معشوق .یانرگس وگل .چشم وگوش معشوق .یانرگس یعقوبی .یکی ازگونه های نرگس که بنام زنبق یعقوبی نیز مشهوراست .۳ - نوعی پارچه نرگسی : مراوسروچمن رابخاک راه نشاند زمانه تاقصب نرگس قبای توبست . ( حافظ .۲۳ )
فرهنگ معین
لغت نامه دهخدا
دانش و خواسته است نرگس و گل
که به یک جای نشکفند به هم.
زعفران و نرگس و بید وبهی.
ز خاک من همه نرگس دمد به جای گیاه.
پر از نرگس و لاله شد جویبار.
همان بوی ها نرگس و شنبلید.
ابا دسته نرگس و زعفران.
تا به هنگام بهاران ارغوان.
تا سوسن اندرآید با نیسان.
با ترنج و بهی و نرگس و با نقل و کباب.
مهرگان بر نرگس و فصل دگر بر سوسنه.
بر سر نرگس نو سازند از زر کلاه.
نگه کن که ماند همی نرگس نو
ز بس سیم و زر تاج اسکندری را.
مرا زیرا که بفزایدچو نرگس را بیابد نم.
دانش و خواسته است نرگس و گل
که به یک جای نشکفند به هم .
شهید.
خم و خنبه پر ز انده دل تهی
زعفران و نرگس و بید وبهی .
رودکی .
نظر چگونه بدوزم که بهردیدن دوست
ز خاک من همه نرگس دمد به جای گیاه .
رودکی .
پر از غلغل رعد شد کوهسار
پر از نرگس و لاله شد جویبار.
فردوسی .
خورش ها فرستاد و لختی نبید
همان بوی ها نرگس و شنبلید.
فردوسی .
دوصد مرد برنا ز فرمانبران
ابا دسته ٔ نرگس و زعفران .
فردوسی .
تا به ایام خزان نرگس بود
تا به هنگام بهاران ارغوان .
فرخی .
تا نرگس اندرآید با کانون
تا سوسن اندرآید با نیسان .
فرخی .
مجلسی سازم با بربط و با چنگ و رباب
با ترنج و بهی و نرگس و با نقل و کباب .
منوچهری .
ماه فروردین به گل چم ماه دی بر بادرنگ
مهرگان بر نرگس و فصل دگر بر سوسنه .
منوچهری .
سرو را سبز قبائی به میان دربندند
بر سر نرگس نو سازند از زر کلاه .
منوچهری .
حشم سوی این باغچه کشید که بهشت را مانست از بسیاری یاسمین ودیگر ریاحین و ورد و نرگس . (تاریخ بیهقی ص 245).
نگه کن که ماند همی نرگس نو
ز بس سیم و زر تاج اسکندری را.
ناصرخسرو.
بگریم من بدین نرگس که بر عارض پدید آمد
مرا زیرا که بفزایدچو نرگس را بیابد نم .
ناصرخسرو.
نه غواص گوهر نه عطار عنبر
به نزدیک نرگس چه مقدار دارد.
ناصرخسرو.
کم ز نرگس مباش اندر حزم
چون کنی عزم رزم و مجلس بزم .
سنائی .
نرگس از خواب از آن حذر دارد
که همی پاس تاج زر دارد.
سنائی .
وگرنه شاخها را جام نرگس
به باغ اندر شرابی شاد مسکر.
انوری (از آنندراج ).
لاله چو جام شراب پاره ٔ افیون در او
نرگس کآن دید کرد از زر تر جرعه دان .
خاقانی .
در پیکر باغ شکل نرگس
چشمی است که ریخته ست مژگان .
خاقانی .
اول مجلس که باغ شمع گل اندرفروخت
نرگس با طشت زر کرد به مجلس شتاب .
خاقانی .
چون نرگس جام زر بر کف نهاد.(سندبادنامه ص 15). و چشم اکمه نرگس بی بصر نماند. (سندبادنامه ص 17).
نرگس از عاشقان مخمور است
چون من از هجر یار غمخواره .
؟ (از تاج المآثر).
زلف بنفشه رسن گردنش
دیده ٔ نرگس درم دامنش .
نظامی .
زآن گل و زآن نرگس کآن باغ داشت
نرگس او سرمه ٔ مازاغ داشت .
نظامی .
گر دیده ٔ نرگس نه سبل میدارد
بینائی او چرا خلل میدارد.
کمال اسماعیل .
نرگس ار دم زند از شیوه ٔ چشم تو مرنج
نروند اهل نظر از پی نابینائی .
حافظ.
گشت بیمار که چون چشم تو گردد نرگس
شیوه ٔ او نشدش حاصل و بیمار بماند.
حافظ.
لاله ساغرگیر و نرگس مست و بر ما نام فسق
داوری دارم بسی یارب که را داور کنم .
حافظ.
در موسم بهار چو نرگس ز شوق می
سر می کشد ز گردن مینا پیاله ها.
غنی (از آنندراج ).
کور از روشنی مشعل نرگس بیند
هرچه در خاطر موری گذرد در شب تار.
میرمحمدافضل ثابت (از آنندراج ).
نرگس از چشم تو دم زد بر دهانش زد صبا
رنج دندان درد دارد می خورد آب از قلم .
محسن تأثیر (از آنندراج ).
عصای سبز به کف زردروی و موی سپید
به دور چشم توشد زار ناتوان نرگس .
؟ (از آنندراج ).
سنبل ز سر برون کرد آن پیچ وتاب خویش
با چشم نرگس آمد ناز و خمارها.
شیبانی .
چو چشم خوبان بشکفت نرگس فتان
چو زلف جانان بررست سنبل پرتاب .
شیبانی .
نرگس ز برهنگی سر افکنده به پیش
صد پیرهن حریر پوشیده پیاز.
؟
|| کنایه از چشم معشوق است . (برهان قاطع) (از آنندراج ). و طناز و فتان و دنباله دار و شوخ و کرشمه طراز و عشوه ساز و جادونشان و جادو و سرمه سای و پرفن و نیم خواب و بسیارخواب و پرخمار و خماری و خودکام و خونخوار و عاشق کش و مستانه و مست و بیمار و نیلوفری از صفات اوست . (از آنندراج ) :
چو دانست کز مرگ نتوان گریخت
بسی آب خونین ز نرگس بریخت .
فردوسی .
بدید آن سیه نرگس شهرناز
پر از جادویی با فریدون به راز.
فردوسی .
پس آن دختران جهاندار جم
ز نرگس گل سرخ را داده نم .
فردوسی .
خوی گرفته لاله ٔ سیرابش از زلف بلند
خیره گشته نرگس موژانش از خواب خمار.
فرخی .
زآن نرگس جادونسب جان مرا بگرفته تب
خواب مرا هر نیمشب بسته به آب انداخته .
خاقانی .
گر چو نرگس یرقان دارم باز
گل خندان شوم ان شأاﷲ.
خاقانی .
هدهد گفت از سمن نرگس بهتر که هست
کرسی جم ملک او و افسر افراسیاب .
خاقانی .
فرودآمد ز تخت آن روز دلتنگ
روان کرده ز نرگس آب گلرنگ .
نظامی .
سمنبر غافل از نظاره ٔ شاه
که سنبل بسته بد بر نرگسش راه .
نظامی .
ز رشک نرگس مستش خروشان
به بازار ارم ریحان فروشان .
نظامی .
دمی نرگس از خواب مستی بشوی
چو گلبن بخند و چو بلبل بگوی .
سعدی .
شب از نرگسش قطره چندی چکید
سحر دیده برکرد و دنیا بدید.
سعدی .
نرگسش عربده جوی ولبش افسوس کنان
نیم شب دوش به بالین من آمد بنشست .
حافظ.
با رنگ لعلی تو قصبها چه احتیاج
با نرگست به ساغر و مینا چه احتیاج .
؟ (از آنندراج ).
شکفته بر گل رنگین او بنفشه و عود
سرشته نرگس مشکین او ز خواب و خمار.
شیبانی .
گاه از سوسنت کنند نگار
گاه از نرگست دهند ندیم .
شیبانی .
اندر بر گل تو چرا هست جام می
بر گرد نرگس تو چرا بردمیده خار.
شیبانی .
- دو نرگس ؛ دو چشم :
فتنه شدم بر آن صنم کش بر
خاصه بر آن دو نرگس دلکش بر.
دقیقی .
یکی آفرین کرد بر سام گرد
وز آب دو نرگس همی گل سترد.
فردوسی .
دو ابرو کمان و دو نرگس دژم
سر زلف را تاب داده به خم .
فردوسی .
دو گل را به دو نرگس آبدار
همی شست تا شد گلان تابدار.
فردوسی .
دونرگس شدش ابر لؤلؤفکن
به باران همی شست برگ سمن .
اسدی .
انیس دل گزینم آن دو نرگس خماررا
نخست رام سازم آن دو ترک جان شکار را.
شیبانی .
- نرگسان ؛ دو چشم :
ز پیری خم آورد بالای راست
هم از نرگسان روشنائی بکاست .
فردوسی .
چو سرو دلارای گردد به خم
خروشان شود نرگسان دژم .
فردوسی .
همی گفت وز نرگسان سیاه
ستاره همی ریخت بر گرد ماه .
اسدی .
گفتی رفتی ،به آستان تو که نه
مستم خواندی ، به نرگسان تو که نه
گفتی دل و جان به جای دیگردادی
ای جان و دلم قسم به جان تو که نه .
صحاف رابط (از آنندراج ).
نرگسان مستت از آئینه ها دل می برند
می کشند از جام مه صهبا قیامت ساحرند.
واضح (از آنندراج ).
نه لاله رخی نه سنبلان مرغولی
نه چهره گلی نه نرگسان مکحولی .
یغما.
|| کاسه ٔ چراغ که در آن روغن کنند و بعضی از آنها دارای دو یا چند نرگس بود. (یادداشت مؤلف ) :
نهادند بر چشم روشنْش داغ
بمرد آن چراغ دو نرگس به باغ .
فردوسی .
فرهنگ عمید
۲. [قدیمی، مجاز] چشم معشوق: شب از نرگسش قطره چندی چکید / سحر دیده بر کرد و عالم بدید (سعدی۱: ۹۴ ).
* نرگس شهلا: (زیست شناسی ) گل نرگس بزرگ و به رنگ سفید با کاسه ای زرد در میان آن.
۱. (زیستشناسی) گلی سفید، کوچک، و خوشبو با کاسهای در وسط، برگهای سبز و دراز که پیاز آن کاشته میشود؛ نرجس.
۲. [قدیمی، مجاز] چشم معشوق: ◻︎ شب از نرگسش قطره چندی چکید / سحر دیده بر کرد و عالم بدید (سعدی۱: ۹۴).
〈 نرگس شهلا: (زیستشناسی) گل نرگس بزرگ و به رنگ سفید با کاسهای زرد در میان آن.
دانشنامه عمومی
گلبرگ ها
تاج گل
سردهٔ نرگس (نام علمی: Narcissus) گیاهی از خانواده نرگسیان (Amaryllidaceae) و راسته مارچوبگان می باشد. گیاهی دائمی و پیازدار می باشد. پیازهای آن درشت و دارای ورقه های فلسی یا مطبق است. به عبارت دیگر پیاز آن می تواند چندین سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر گردد. گل های نرگس به رنگ سفید، زرد، نارنجی، کم پر و پُر پر هستند. برگ های این گیاه از بن ریشه به صورت صاف یا شیاردار بیرون می آیند و در طول ساقه قرار می گیرند. نرگس ها به اندازه های مختلف یافت می شوند از گل های ۵ اینچی روی ساقه های ۲ فوتی گرفته تا گل های ۵/۰ اینچی روی ساقه ۲ اینچی.
نرگس ها آسانترین و مطمئن ترین پرورش از میان خانواده تمام گل ها هستند و برای افراد مبتدی در باغبانی ایده آل است.پیاز و برگ ها حاوی کریستال های سمی هستند که فقط حشرات اصلی می توانند بدون آسیب رساندن به آن از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آن ها را از زیر خاک بیرون بیاورند. گل و ساقه این گیاه سمی نیست و فقط پیاز این گیاه بسیار زهرآگین است. نوع زرد رنگ آن از نوع سفید رنگش سمی تر است. سقراط این گیاه را به دلیل سمی بودن «گردنبند خدایان دوزخ» می نامید.
رده بندی یک گونه کشت شده (قابل کشت) نرگس بر پایه توصیف و سنجش یا از یک رده بندی ارائه شده توسط فردی که گونه ها را به ثبت می رساند، پایه گذاری شده است.
نرگس (فیلم) فیلمی از رخشان بنی اعتماد
عاطفه نوری (نسرین محتشم - نقش اصلی)
محدمهدی سلوکی (بهروز شوکت)
مهرانه مهین ترابی (اعظم)
حسن پورشیرازی (محمود شوکت)
زنده یاد پوپک گلدره (نرگس محتشم) قسمت های اول تا ۳۶
باهنرمندی ستاره اسکندری (نرگس محتشم) قسمت های ۳۷ تا آخر
زهرا امیرابراهیمی (زهره شوکت،دختر اول خانواده شوکت)
زهره فکورصبور (پری شوکت،دختر دوم خانواده شوکت)
پوراندخت مهیمن (مهین،مادر نسرین و نرگس)
سپند امیرسلیمانی (مجید،همسر زهره)
سیما مطلبی(سمانه سعیدی،دوست نرگس)
بهزاد رحیم خانی (محتشم،عموی نرگس و نسرین)
علیرضا اشکان (احسان سعیدی،برادر سمانه و نامزد نرگس)
مینا احمدوند (شقایق،همسر سابق احسان)
امید زندگانی (هدایت،همسر سمانه)
علیرضا کمالی نژاد (اسماعیل،همسر پری)
نرگس و نسرین دو خواهرند که پدرشان را از دست داده و با مادرشان زندگی می کنند. نسرین دختر ناسازگاری است که قصد ازدواج با بهروز را دارد. شوکت پدر بهروز مردی ثروتمند و زورگو است و مخالف ازدواج. بهروز و نسرین در ایران با تمام مشکلات و موانع ازدواج می کنند و با مشکلات بسیاری که شوکت برای آن ها ایجاد کرده روبرو می شوند. نرگس که از ابتدا مخالف ازدواج نسرین با بهروز است در مقابل شوکت و خانواده اش بسیار مقاومت می کند و شوکت نیز برای تلافی مشکلات زیادی برای نامزد نرگس، احسان ایجاد می کند و به بهانه برقراری روابط تجاری با برادرش بهروز را به خارج از کشور می فرستد. بهروز نسرین را طلاق می دهد و با دخترعمویش در خارج از کشور ازدواج می کند و نسرین به تنهایی دخترش بهار را بزرگ می کند. بعد از چند سال بهروز به ایران برمی گردد و به اصرار خانواده اش به دیدن نسرین و بهار می رود. شوکت وقتی می فهمد بهروز از دختر عمویش به علت انحرافات اخلاقی وی جدا شده و احتمالاً مبتلا به ایدز است سکته می کند و فلج می شود. بهروز بعد از اطمینان از سلامتی جسمی اش تصمیم به شروع زندگی جدیدی با نسرین می گیرد نرگس هم با احسان ازدواج میکند و بهروز و نسرین آن آدم های بی تجربه سابق نیستند.نقش اصلی این سریال نسرین بود اما سریال به نام خواهرش نرگس بود.
نام گلی زیبا؛ کنایه از چشم معشوقه.
نقل قول ها
•
جدول کلمات
پیشنهاد کاربران
لی شی ـ چن در Pen ts‛ao kan mu 4 این چکیده را در نوشته خود درباره šwi sien ( Narcissus tazetta ) 5 آورده و در پیش چنین گفته است: ’’با توجه به این باز نمود از گیاه، می توان گفت شبیه به نرگس است؛ البته نمی توان انتظار داشت نام بیگانه آن درست مانند نام آن نزد ما باشد. "6 سراسر درست می گوید، زیرا این بازنمود یکسره با این گیاه می خواند، مگر از نظر تشبیه آن به Caspella ]چنته چوپان[. دیوسکوریدس نیز برگهای Narcissus ]نرگس[ را به برگهای Allium ]سیر[ تشبیه کرده و گفته است بیخش گرد است چون پیاز. 7
شواهد لغت شناختی با این توضیح می خواند، زیرا nai - k‛i، *nai - gi بروشنی همبرابر است با *nargi فارسی میانه، و nargis فارسی امروزی ( narjis عربی ) ، 8 narkim آرامی، nargēs ارمنی ( وام گرفته از فارسی ) که نام Narcissus tazetta است که هنوز هم در ایران کشت می شود و در قرابادین به کار می رود. 1 از نرگس روغنی می گرفتند که در پاپیروسهای یونانی نامیده شده است. 2
هیرت3 بخطا این نام چینی را نامِ سنبل هندی ( nard ) دانسته است. نه تنها وصف آمده در Yu yan tsa tsu به هیچ روی با این گیاه نمی خواند، بازسازی ای که او از نظر آواشناسی انجام داده نیز درست نیست. برخلاف ادعای هیرت، کان ـ هی ( K‛an - hi ) نویسه نخست را not نخوانده بلکه تلفظ های nai، ni ، وyin را به دست داده است. نویسه دوم k‛i تلفظ می شود که از دگرسانی *gi ایجاد شده اما برخلاف برداشت هیرت نمایانگر ti نیست. 4
به دلایل دیگر نیز برداشت سنبل هندی از واژه nai - k‛i به هیچ روی درست نیست، زیرا چینیان با سنبل هند که محصول هند است با نام kan su hia بخوبی آشنایند. 5 نیازی نبود چینی ها به فو ـ لین بروند تا با محصولی که از هند به آنها رسیده بود و خود سوریها نیز آن را از راه ایران از هند دریافت کردند، آشنا شوند. 6 واژه عبری nērd ( غزلهای سلیمان ) ، یونانی 7 nard و nārd فارسی همه از واژه سنسکریت nalada گرفته شده اند که پیشتر در آتارواودا ( Atharvaveda ) آمده است8. نظر هیرت با این فرضیه او که زبان فو ـ لینی از زبانهای آرامی بوده است نیز ناساز است، زیرا واژه nard در زبان آرامی نیست. از کتاب در دست انتشار مرکز نشر دانشگاهی، به شناخت دو سویه ایران و چین باستان، ، بـــــرگردان فارسی مهرداد وحدتی دانشمند از ساینو - ایرانیکا اثر جــــــاوید برتولد لوفر، آمریکائی آلمانی تبار.
این هایی که بیان شد از اساطیر یونان باستان گرفته شده است.
روز و شبتان خوش باد
نرگس نام گلی خوش بو است از طرفی دیگر اسم مادر امام زمان است
نرجس نام مادری است که باپرورش یک گل
313 دسته گل وسپس دنیارا گلستان خواهدکرد.
ن50
ر200
ج3
س60
وبه نظرم نرگس به معنایی الهه عشق وزیبایی می باشد
به افتخار هر چی نرگس تو دنیا هستن وشخصن خودم
❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤
وحتی پاک دامن ترین
نرگس بمعنی چشمان معشوق است
بمون افتخارکنن سلامتی همه نرگسای دنیا😍😍😍😗😗😗😗😗
یک. ایرانیه
دو. بین المللی هست. در هر کشوری با یک نوع تلفظ وجود داره. لاتین ، فارسی، عربی و. . .
مثل اسم مریم، میریام، ماریا، مری و. . .
سه. اسم مادر امام زمان هست . در زبان عربی چون حرف گ وجود نداره به جای آن ج میگویند.
چهار. اسم گل هستش.
پنج. تلفظ زیبایی داره.
و شش. چون اسم دختر نازنینی چون منه😊
دوستدار نرگس خاتونا
🌼🌼😊
بهترین و مغرور ترین اسمه
هر کسیم ک اسمش نرگسه چشمان بسیار خیره کننده و اهویی داره مثل خودم😃😍😍😍
*اسمی هم قدیمی و هم نسبتا جدید*
و یک اسم یونانیه کاملا
اسمی ست زیبا وشایسته
نام این گل باربارها تو کتابا هم اومده
این گل نشانه ظهور موعود است
من واقعا عاشق اسمم💋
به افتخار همه نرگسای خوشگل👏👏👏💘
💖💖💖💖💖💖
به معنای چشمان معشوق
به افتخار تمام نرگس های دنیا اولیش خودم💜💜💜💜💜💜💙💙💙💙💚