عقل سلیم
فارسی به انگلیسی
sound judgement
common sense
مترادف و متضاد
عقل سلیم، قضاوت صحیح، حس عام
ظرفیت، ظرافت، ابتکار، عقل سلیم
دانشنامه عمومی
عَقلِ سَلیم یا «قضاوت عقلانی» یعنی توانایی فهمیدن و قضاوت کردن دربارهٔ موضوعات و اشیاء به صورتی که تقریباً بیشتر انسان ها به طور منطقی آن را انجام می دهند. فهمیدن و قضاوت کردن بر اساس عقل سلیم به آن گونه از فهم و درک و قضاوت اشاره دارد که معمولاً از انسان هایی با درک و فهم متعارف انتظار می رود و به طور عادی مناقشه ای بر سر آن نیست.
عقل سلیم، هانری برگسون
عقل سلیم البته تحت تأثیر نوع جوامع و فرهنگ ها است و ممکن است از یک فرهنگ تا فرهنگ دیگر تفاوت هایی از خود نشان دهد.
به عقل سلیم درک عام، فهم عامه یا فهم متعارف یا عرف عام و شعورِ متعارف نیز گفته می شود، که می تواند جایگزین مناسبتری برای این مفهوم باشد.
عقل سلیم گاه این طور تعریف می شود: «قضاوت مستدل برآمده از تجربه به جای مطالعه.» می توان عقل سلیم را درک طبیعی متعارف و مورد اتفاق نظر عموم در خصوص موضوعات در نظر گرفت.
عقل سلیم، هانری برگسون
عقل سلیم البته تحت تأثیر نوع جوامع و فرهنگ ها است و ممکن است از یک فرهنگ تا فرهنگ دیگر تفاوت هایی از خود نشان دهد.
به عقل سلیم درک عام، فهم عامه یا فهم متعارف یا عرف عام و شعورِ متعارف نیز گفته می شود، که می تواند جایگزین مناسبتری برای این مفهوم باشد.
عقل سلیم گاه این طور تعریف می شود: «قضاوت مستدل برآمده از تجربه به جای مطالعه.» می توان عقل سلیم را درک طبیعی متعارف و مورد اتفاق نظر عموم در خصوص موضوعات در نظر گرفت.
wiki: توماس پین نوشته شده است. ابتدا این رساله در ۱۰ ژانویهٔ ۱۷۷۶ و به هنگام انقلاب آمریکا بی نام منتشر شد. عقل سلیم که با «نوشته شده توسط یک مرد انگلیسی» امضا شده بود، در اندک مدتی به موفقیت دست یافت. نسبت به جمعیت آن روزهای مستعمره ها، عقل سلیم پرفروش ترین و درگردش ترین کتاب در سرتاسر تاریخ آمریکاست. عقل سلیم زمانی به تبیین علل بایستگی رهاییِ آمریکاییان مستعمره نشین از سلطهٔ بریتانیا می پرداخت که هنوز مناقشه ها بر سر خود استقلال ادامه داشت و موضع مشخصی اتخاذ نگردیده بود. پین رساله اش را به شیوه ای نوشت و به گونه ای استدلال کرد که برای عامهٔ مردم قابل فهم باشد؛ بدین منظور برخلاف نویسندگان عصر روشنگری که از فلسفه و مراجع لاتین بهره می بردند، عقل سلیم را مشابه یک موعظه و با اتکا بر کتب مقدس ساختاربندی کرد تا برای عموم مردم قابل فهم باشد و نه فقط برای روشنفکران. گوردون اس. وود، تاریخ نگار آمریکایی، عقل سلیم را «آتش افروزترین و مشهورترین رسالهٔ تمام دوران انقلاب» توصیف کرد.
پین، توماس (۱۳۸۷). عقل سلیم. ترجمهٔ میر محمود نبوی. تهران: نشر قطره. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۱-۷۶۴-۲.
شوئل، فرانک ال. (۱۳۸۷). امریکا چگونه امریکا شد. ترجمهٔ ابراهیم صدقیانی. تهران: انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۹۶۶-۶.
ناردو، دان (۱۳۸۶). اعلامیهٔ استقلال آمریکا. ترجمهٔ مهدی حقیقت خواه. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۶۷۵-۰.
پین، توماس (۱۳۸۷). عقل سلیم. ترجمهٔ میر محمود نبوی. تهران: نشر قطره. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۱-۷۶۴-۲.
شوئل، فرانک ال. (۱۳۸۷). امریکا چگونه امریکا شد. ترجمهٔ ابراهیم صدقیانی. تهران: انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۹۶۶-۶.
ناردو، دان (۱۳۸۶). اعلامیهٔ استقلال آمریکا. ترجمهٔ مهدی حقیقت خواه. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۶۷۵-۰.
wiki: عقل سلیم (رساله)
دانشنامه آزاد فارسی
عقل سلیم (common sense)
(یا: حسِّ مشترک) در آثار اولیۀ فلاسفۀ عصر جدید، مثلاً نزد دکارت، به قوه ای اطلاق می شد که هماهنگ کنندۀ تأثرات حس های مختلف است. در این معنا، متعلقات حس مشترک همان محسوسات مشترک، یعنی کیفیاتی نظیر امتداد و حرکت اند که با بیش از یک حس دریافت می شوند. بعدها این اصطلاح معنای خاص خود را از دست داد و فقط به داوری و قضاوت صحیحی اطلاق شد که نظریه پردازی و شکاکیت بیش از حد آن را آلوده نکرده باشد، یعنی داوری اشخاصی که هنوز به نظرپردازی فلسفی معتاد نشده اند. به گفتۀ رایل، لاک این اصطلاح را ابداع کرده و راسل نیز اضافه کرده است که فقط انگلیسیان از این موهبت برخوردارند. پس از این که مور در «دفاع از عقل سلیم» چنین استدلال کرد که هیچ برهان فلسفی در جهت تثبیت شکاکیت نمی تواند از اعتقادات عقل سلیم او یقینی تر باشد، این اصطلاح نقشی برجسته در فلسفه پیدا کرد. به عقیدۀ مور علم او بر این که انسانی است صاحب دست، یقینی تر از همۀ مقدمات یا استدلالات فلسفی در جهت نفی این علم اوست.
(یا: حسِّ مشترک) در آثار اولیۀ فلاسفۀ عصر جدید، مثلاً نزد دکارت، به قوه ای اطلاق می شد که هماهنگ کنندۀ تأثرات حس های مختلف است. در این معنا، متعلقات حس مشترک همان محسوسات مشترک، یعنی کیفیاتی نظیر امتداد و حرکت اند که با بیش از یک حس دریافت می شوند. بعدها این اصطلاح معنای خاص خود را از دست داد و فقط به داوری و قضاوت صحیحی اطلاق شد که نظریه پردازی و شکاکیت بیش از حد آن را آلوده نکرده باشد، یعنی داوری اشخاصی که هنوز به نظرپردازی فلسفی معتاد نشده اند. به گفتۀ رایل، لاک این اصطلاح را ابداع کرده و راسل نیز اضافه کرده است که فقط انگلیسیان از این موهبت برخوردارند. پس از این که مور در «دفاع از عقل سلیم» چنین استدلال کرد که هیچ برهان فلسفی در جهت تثبیت شکاکیت نمی تواند از اعتقادات عقل سلیم او یقینی تر باشد، این اصطلاح نقشی برجسته در فلسفه پیدا کرد. به عقیدۀ مور علم او بر این که انسانی است صاحب دست، یقینی تر از همۀ مقدمات یا استدلالات فلسفی در جهت نفی این علم اوست.
wikijoo: عقل_سلیم
کلمات دیگر: