مترادف مسلم : اهل قبله، مسلمان، حنیف | ثابت، حتمی، قطعی، محرز، محقق، مسجل، واضح، یقین، ممکن، امکان پذیر، حقیقی، واقعی، راستین
متضاد مسلم : کافر |
برابر پارسی : آشکار، بیگمان، روشن، گردن نهاده
مسلم
مترادف مسلم : اهل قبله، مسلمان، حنیف | ثابت، حتمی، قطعی، محرز، محقق، مسجل، واضح، یقین، ممکن، امکان پذیر، حقیقی، واقعی، راستین
متضاد مسلم : کافر |
برابر پارسی : آشکار، بیگمان، روشن، گردن نهاده
فارسی به انگلیسی
Moslem
certain, indisputable
absolute, conclusive, definite, Mohammedan, foregone, given, incontestable, incontrovertible, indisputable, indubitable, outright, proven, sure, undoubted, unquestionable
فارسی به عربی
بالتاکید , طبیعی , لا جدال فیه , محسوم
فرهنگ اسم ها
اسم: مسلم (پسر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: moslem) (فارسی: مسلِم) (انگلیسی: moslem)
معنی: پیرو دین اسلام، مسلمان، ( اَعلام ) ) مسلم ابن عقیل ابن ابی طالب: [قرن اول هجری] پسرعموی امام حسین ( ع ) و فرستاده ی او به کوفه، که از مردم آنجا برای امام حسین ( ع ) بیعت گرفت، ابن زیاد والی او را دستگیر کرد و به شهادت رساند، ) مسلم ابن حجاج نیشابوری: [، قمری] محدث ایرانی، که برای تألیف کتاب معروفش صحیحِ مسلم، سفرهای زیاد و سال وقت صرف کرد، از تألیفهای دیگرش: اَلمسنَدالکَبیر و اَلجامع است، ( در اعلام ) مسلم بن عقیل بن ابی طالب پسرعموی امام حسین ( ع )، مسلمانان، نام پسر عقیل و برادرزاده علی ( ع )، فرستاده امام حسین به سوی کوفیان
معنی: پیرو دین اسلام، مسلمان، ( اَعلام ) ) مسلم ابن عقیل ابن ابی طالب: [قرن اول هجری] پسرعموی امام حسین ( ع ) و فرستاده ی او به کوفه، که از مردم آنجا برای امام حسین ( ع ) بیعت گرفت، ابن زیاد والی او را دستگیر کرد و به شهادت رساند، ) مسلم ابن حجاج نیشابوری: [، قمری] محدث ایرانی، که برای تألیف کتاب معروفش صحیحِ مسلم، سفرهای زیاد و سال وقت صرف کرد، از تألیفهای دیگرش: اَلمسنَدالکَبیر و اَلجامع است، ( در اعلام ) مسلم بن عقیل بن ابی طالب پسرعموی امام حسین ( ع )، مسلمانان، نام پسر عقیل و برادرزاده علی ( ع )، فرستاده امام حسین به سوی کوفیان
(تلفظ: moslem) (عربی) پیرو دین اسلام ، مسلمان ؛ (در اعلام) مسلم بن عقیل بن ابی طالب پسرعموی امام حسین(ع) .
مترادف و متضاد
ثابت، حتمی، قطعی، محرز، محقق، مسجل، واضح، یقین
ممکن، امکانپذیر
مسلم، مسلمان
قطعی، صریح، معلوم، محدود، روشن، مسلم، مقرر، تصریح شده
قطعی، معلوم، معین، مسلم، محقق، خاطر جمع، فلان، تاحدی
معلوم، ظاهر، مسلم، اشکار، پیدا، واری مسلم
قطعی، مسلم، محقق، مطمئن، خاطر جمع، پشت گرم، یقین، استوار، متقاعد، از روی یقین، راسخ یقینا
مسلم، بی چون و چرا، غیر قابل بهی، بدون مناقشه، بدون مباحثه
مسلم، بدون شک، بدون تردید
جسور، مسلم، مغرور، مطمئن، امن، بیمه شده، خاطر جمع
مسلم، بی تردید
حقیقی، واقعی، راستین
اهل قبله، مسلمان، حنیف ≠ کافر
۱. ثابت، حتمی، قطعی، محرز، محقق، مسجل، واضح، یقین
۲. ممکن، امکانپذیر
۳. حقیقی، واقعی، راستین
فرهنگ فارسی
ابن عوسجه اسدی.از بزرگان عرب و دلاوران عصر خود بود. در روز عاشورا در زمره اصحاب حسین ( ع ) بود و به شهادت رسید .
مسلمان، کسی که متدین بدین اسلام باشد، تسلیم شده، باورکرده، سپرده شده، قبول شده وپذیرفته
( اسم ) آنکه دین اسلام دارد مسلمان جمع : مسلمین .
کسی که صحیح و سالم نگاه می دارد
مسلمان، کسی که متدین بدین اسلام باشد، تسلیم شده، باورکرده، سپرده شده، قبول شده وپذیرفته
( اسم ) آنکه دین اسلام دارد مسلمان جمع : مسلمین .
کسی که صحیح و سالم نگاه می دارد
فرهنگ معین
(مُ لِ) [ ع . ] (اِفا.) مسلمان .
(مُ سَ لَّ ) [ ع . ] (اِمف . ) باور کرده شده ، تسلیم شده ، حتمی ، قطعی .
(مُ لِ ) [ ع . ] (اِفا. ) مسلمان .
(مُ لِ ) [ ع . ] (اِفا. ) مسلمان .
(مُ سَ لَّ) [ ع . ] (اِمف .) باور کرده شده ، تسلیم شده ، حتمی ، قطعی .
لغت نامه دهخدا
مسلم. [ م ُ ل َ ] ( ع ص ) نعت مفعولی از سَلَم. سلف شده و پیش خریده شده. و رجوع به سَلم شود.
- مسلم اًلیه ؛ ( اصطلاح فقه ) بایع در بیع سَلم.
- مسلم فیه ؛ ( اصطلاح فقه ) مبیع در بیع سَلم.
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( ع ص ، اِ ) کسی که متدین به دین اسلام باشد. ( از اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ). مسلمان. ( مهذب الاسماء ) ( دهار ). آن که اسلام دارد. ( آنندراج ). اسلام آورده. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). ج ، مسلمون ، مسلمین. || کسی که مردم از دست و زبان وی آسوده باشند. ( ناظم الاطباء ). || ( اصطلاح فقه ) مشتری در بیع سَلم.
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( اِخ ) ( نهر... ) شعبه ای از نهر جهانگیری است و نهر جهانگیری منشعب است از رود جراحی. و رود جراحی در خوزستان جاری است و ازمرتفعات شرقی این ایالت سرچشمه میگیرد و به باتلاقهای دورق ( فلاحیه ) میریزد. ( از یادداشت مرحوم دهخدا ).
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( اِخ ) ابن احمدبن ابی عبیده بلنسی ، معروف به صاحب قبله ( از آن رو که کثیرالصلوة بود ). عالم به فلکیات و فقه و حدیث. در مکه از علی بن عبدالعزیز و به مصر از مزنی و ربیعبن سلیمان مرادی و یونس بن عبدالاعلی و محمدبن عبداﷲبن عبدالحکیم و جز آنان علم و حدیث فراگرفت. ( از یادداشت مرحوم دهخدا ).
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( اِخ ) ابن الحجاج بن مسلم القشیری نیشابوری ( ولادت 204 هَ.ق. وفات 261 هَ.ق. ). مکنی به ابوالحسین و ملقب به امام الحافظ. از مردم خراسان و از محدثین بزرگ قرن سوم هجری است. مولدش به نیشابور بود و زندگیش در حجاز و مصر و شام و عراق گذشت. وی را تألیفاتی است که اشهر آنها کتاب «صحیح » می باشد که به «صحیح مسلم » شهرت دارد و یکی از کتاب های معتبر در حدیث ، و از «صحاح سته » است. مسلم در طول 25 سال بالغ بر 12000 حدیث در این کتاب جمع کرده است. کتب ذیل از جمله تألیفات اوست : المسند الکبیر،الجامع، الاسماء والکنی ، الافراد و الوحدان ، الاقران ، مشایخ الثوری ، تسمیة شیوخ مالک و سفیان وشعبة، کتاب المخضرمین ، کتاب اولاد الصحابه ، أوهام المحدثین ، الطبقات ، افراد الشامیین ، التمییز و العلل. ( از الاعلام زرکلی ). ابوالحسین مسلم بن الحجاج بن مسلم بن وردبن کوشاد القشیری. در تصحیح المصابیح مسطور است که ولادتش درسنه اربع و مائتین روی نمود و او در خراسان از یحیی بن یحیی و اسحاق بن راهویه استماع حدیث کرد و در ری از محمدبن مهران الجمال و در عراق از احمدبن حنبل و در حجاز از سعیدبن منصور و در مصر از عمروبن شوار، وبه چهار واسطه از نبی ( ص ) روایت حدیث کند. وفاتش درشب یکشنبه بیست وپنجم رجب سال 261 هَ.ق. در نیشابوراتفاق افتاد و هم در آن شهر مدفون گشت. در تاریخ امام یافعی مذکور است که مسلم صحیح خود را از 300هزار حدیث مسموعه تصنیف نمود و میان علماء اهل سنت در باب تفضیل صحیح بخاری و صحیح مسلم اختلاف است و مشهور است که کتاب بخاری أفقه و کتاب مسلم أحسن سیاق را درروایات دارد. ( از حبیب السیر چ طهران ج 2 ص 280 ).
- مسلم اًلیه ؛ ( اصطلاح فقه ) بایع در بیع سَلم.
- مسلم فیه ؛ ( اصطلاح فقه ) مبیع در بیع سَلم.
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( ع ص ، اِ ) کسی که متدین به دین اسلام باشد. ( از اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ). مسلمان. ( مهذب الاسماء ) ( دهار ). آن که اسلام دارد. ( آنندراج ). اسلام آورده. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). ج ، مسلمون ، مسلمین. || کسی که مردم از دست و زبان وی آسوده باشند. ( ناظم الاطباء ). || ( اصطلاح فقه ) مشتری در بیع سَلم.
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( اِخ ) ( نهر... ) شعبه ای از نهر جهانگیری است و نهر جهانگیری منشعب است از رود جراحی. و رود جراحی در خوزستان جاری است و ازمرتفعات شرقی این ایالت سرچشمه میگیرد و به باتلاقهای دورق ( فلاحیه ) میریزد. ( از یادداشت مرحوم دهخدا ).
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( اِخ ) ابن احمدبن ابی عبیده بلنسی ، معروف به صاحب قبله ( از آن رو که کثیرالصلوة بود ). عالم به فلکیات و فقه و حدیث. در مکه از علی بن عبدالعزیز و به مصر از مزنی و ربیعبن سلیمان مرادی و یونس بن عبدالاعلی و محمدبن عبداﷲبن عبدالحکیم و جز آنان علم و حدیث فراگرفت. ( از یادداشت مرحوم دهخدا ).
مسلم. [ م ُ ل ِ ] ( اِخ ) ابن الحجاج بن مسلم القشیری نیشابوری ( ولادت 204 هَ.ق. وفات 261 هَ.ق. ). مکنی به ابوالحسین و ملقب به امام الحافظ. از مردم خراسان و از محدثین بزرگ قرن سوم هجری است. مولدش به نیشابور بود و زندگیش در حجاز و مصر و شام و عراق گذشت. وی را تألیفاتی است که اشهر آنها کتاب «صحیح » می باشد که به «صحیح مسلم » شهرت دارد و یکی از کتاب های معتبر در حدیث ، و از «صحاح سته » است. مسلم در طول 25 سال بالغ بر 12000 حدیث در این کتاب جمع کرده است. کتب ذیل از جمله تألیفات اوست : المسند الکبیر،الجامع، الاسماء والکنی ، الافراد و الوحدان ، الاقران ، مشایخ الثوری ، تسمیة شیوخ مالک و سفیان وشعبة، کتاب المخضرمین ، کتاب اولاد الصحابه ، أوهام المحدثین ، الطبقات ، افراد الشامیین ، التمییز و العلل. ( از الاعلام زرکلی ). ابوالحسین مسلم بن الحجاج بن مسلم بن وردبن کوشاد القشیری. در تصحیح المصابیح مسطور است که ولادتش درسنه اربع و مائتین روی نمود و او در خراسان از یحیی بن یحیی و اسحاق بن راهویه استماع حدیث کرد و در ری از محمدبن مهران الجمال و در عراق از احمدبن حنبل و در حجاز از سعیدبن منصور و در مصر از عمروبن شوار، وبه چهار واسطه از نبی ( ص ) روایت حدیث کند. وفاتش درشب یکشنبه بیست وپنجم رجب سال 261 هَ.ق. در نیشابوراتفاق افتاد و هم در آن شهر مدفون گشت. در تاریخ امام یافعی مذکور است که مسلم صحیح خود را از 300هزار حدیث مسموعه تصنیف نمود و میان علماء اهل سنت در باب تفضیل صحیح بخاری و صحیح مسلم اختلاف است و مشهور است که کتاب بخاری أفقه و کتاب مسلم أحسن سیاق را درروایات دارد. ( از حبیب السیر چ طهران ج 2 ص 280 ).
مسلم . [ م ُ س َل ْ ل َ ] (ع ص ) سپرده شده . (از منتهی الارب )(ناظم الاطباء) (از دهار). || راضی شده به حکم قضا. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || تمام کرده . (دهار). || حواله شده . || امانت داده شده . (ناظم الاطباء). || درست کرده . (یادداشت مرحوم دهخدا). باورداشته شده .(غیاث ) (آنندراج ). مورد قبول . پذیرفته :
امام امم ناصرالدین که در دین
امامت جز او را مسلم ندارم .
- ملای مسلم ؛ ملای درست کاری که همه کس او را قبول داشته باشد. (ناظم الاطباء).
|| محقق . (ناظم الاطباء). قطعی : هیچ کس را از مخلوقات بقاء جاودانه و عمر بی کرانه مسلم نیست . (قصص الانبیاء ص 229).
کس را مباد با من و با درد من رجوع
زیرا که درد عشق مسلم خریده ام .
|| معاف شده از تکالیف عرفی . معاف شده . (ناظم الاطباء). معاف . (یادداشت مرحوم دهخدا). || معاف از حقوق دیوانی : من به نزدیک امیر جده شدم و با من کرامت کرد و آنقدر باجی که به من می رسید از من معاف داشت و نخواست ، چنانکه از دروازه مسلم گذر کردم . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو چ دبیرسیاقی ص 118). قم را مساحت کرد به سه هزارهزار درهم و کسری و رفع آن بنوشت ، پس از آن که حصصی معافه و مسلمه که در دستهای مردم بود که آن را مساحت نمیکردند وضع کرد و معاف و مسلم داشت . (تاریخ قم ص 105). || رهائی یافته . (ناظم الاطباء). رها : حالی ذات او از مشقت فاقه ... مسلم گردد. (کلیله و دمنه ). || سلامت داشته شده . (آنندراج ) (غیاث ). کامل و صحیح و سالم و تندرست و درست و بی عیب . (ناظم الاطباء). ایمن . سالم . (یادداشت مرحوم دهخدا) : هرگاه که متقی در کار این جهان گذرنده تأملی کند... سخاوت را با خود آشنا گرداند تا از حسرت مفارقت متاع غرور مسلم ماند. (کلیله و دمنه ).
آدمی از حادثه بی غم نیند
بر تر و بر خشک مسلم نیند.
خط به جهان درکش و بی غم بزی
دور شو از دور مسلم بزی .
خردی گزین که خردی ز آفت مسلم است
کشتی چو بشکند چه زیان تخته پاره را.
|| تسلیم شده . گردن نهاده . مطیع. منقاد. (یادداشت مرحوم دهخدا). تصرف شده . ضبطشده . به تصرف درآمده :
امروزمرا مسلم آمد
در ملک سخن خدایگانی .
نیست اقلیم سخن را بهتر از من پادشا
در جهان ملک سخن رانی مسلم شد مرا.
خسروا ملک بر تو خرم باد
کل گیتی تو را مسلم باد.
صلاح آن است که به قهستان که اقطاع قدیم آل سیمجور است مقام افتد تا من به ملک فرستم و ولایت هرات و ایالت آن نواحی مقرر و مسلم گردانم . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 197). چون ... ولایت خوارزم و جرجانیه او را مسلم شد خواهر سلطان را در نکاح آورد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 403).
درویش را که ملک قناعت مسلم است
درویش نام دارد و سلطان عالم است .
هارون الرشید را چو ملک و دیار مصر مسلم شد گفتا... (گلستان ).
تو عاشقان مسلم ندیده ای سعدی
که تیغ بر سر و سر بنده وار در پیشند.
|| خاص . در اختیار. بی منازع :
شاهنشه گیتی ملک عالم مسعود
کاین نام بدین معنی او راست مسلم .
بر خلق جهان تفاخر امروز
خاقانی را مسلم آمد.
ملک علام می فرماید یا داود ملک عالم بر تو مسلم گردانیدم . (قصص الانبیاء ص 53). || خاص . اختصاصاً. مخصوص : پدر گفت : ای پسر! منافع سفر... بسیار است ولیکن مسلم پنج طایفه راست ... (گلستان سعدی ).
مسلم جوان راست برپای جست
که پیران برند استعانت به دست .
خدای راست مسلم بزرگواری و لطف
که جرم بیند و نان برقرار می دارد.
|| آماده . مهیا :
هر آنچ این را بود آن را مهیا
هر آنچ آن را بود این را مسلم .
|| مجاز. مشروع . جایز. روا :
در حرم هرکس در آید لیک از روی شرف
نیست یک کس را مسلم در حرم کردن شکار.
نیم شب پنهان به کوی دوست گمنامان شوند
شهره نامان را مسلم نیست پنهان آمدن .
آن را مسلم است تماشا به باغ عشق
کو خیمه ٔ نشاط به صحرای غم زند.
خرج فراوان کردن کسی را مسلم است که دخل معین داشته باشد. (گلستان سعدی ). نصیحت پادشاهان کسی را مسلم است که بیم سر ندارد یا امید زر. (گلستان ).
مسلم کسی را بود روزه داشت
که درمانده ای را دهد نان و چاشت .
- مسلم الانصاف ؛ نگاهدارنده ٔ عدالت و انصاف . (ناظم الاطباء).
- مسلم الثبوت ؛ کاملاً قطعی و محقق .
- مسلم بودن ؛ قطعی بودن . محقق بودن :
دعوی گریه مسلم نبود بر تو اگر
غوطه در قطره ٔ اشکی ندهی دریا را.
- مسلم داشتن ؛ تخصیص دادن . واگذاردن : زکریا را هیچ فرزند نبود مریم را به وی مسلم داشتند. (قصص الانبیاء ص 180).
- || پذیرفتن . امری را قبول کردن : همگان بیعت کردند با یوسانوس و شاپور او را مسلم داشت بعد مال و خزانه و اسباب للیانوس بستد. (فارسنامه ٔ ابن بلخی ص 71).
- || باور داشتن :
وگر گوئی که میل خاطرم هست
من این دعوی نمی دارم مسلم .
نوح را معجزه آن وقت مسلم دارند
که ز دریای محبت به کران می آید.
- || حجت دانستن کسی را.
- مسلم شدن ؛ محقق شدن و به راستی ثابت گشتن . (ناظم الاطباء) :
خوبیت مسلم است و ما را
صبر ازتو نمیشود مسلم .
از دو حرف قالبی کزدیگران آموخته ست
دعوی گفتار بر طوطی مسلم کی شود.
- || ثابت شدن . قطعی شدن :
در این صورت اگر تو هیچ حرف و صوت میخواهی
مسلم شد که بی معلول نبود علتی پیدا.
- || حاصل شدن . به دست آمدن :
سعدی اینک به قدم رفت و به سر بازآمد
مفتی ملت اصحاب نظر بازآمد.
چون مسلم نشدش ملک هنر چاره ندید
به گدائی به در اهل هنر بازآمد.
- || مختص گشتن :
ترحم را عنان گیر ای محبت شرم دار از دل
مکن مشق ستم کاین شیوه بر گردون مسلم شد.
- مسلم کردن ؛ محقق کردن . (ناظم الاطباء) :
تا در الفت به روی آشنایان بسته ایم
جنت دربسته را بر خود مسلم کرده ایم .
- || ثابت نمودن . (ناظم الاطباء).
- || معافی بخشیدن . (ناظم الاطباء) :
مسلم کردشهر و روستا را
که بهتر داشت از دنیا دعا را.
- مسلم گرداندن ؛ مسلم گردانیدن . ثابت کردن . قطعی کردن .
- || محفوظ داشتن . مصون داشتن : به صلاح حال و مال تو آن لایق تر که به گناه اقرار کنی و به توبت و انابت خود را از تبعت آخر مسلم گردانی و بازرهی . (کلیله و دمنه چ مینوی ص 150).
- مسلم گردانیدن . رجوع به ترکیب مسلم کردن شود.
- مسلم گردیدن ؛ مسلم گشتن . مسلم شدن . رجوع به ترکیب مسلم شدن شود.
- مسلم گشتن ؛ مسلم گردیدن . مسلم شدن .
- || مطیع شدن : ملک و لشکر و رعیت او را مسلم گشت .(سلجوقنامه ص 30). و رجوع به ترکیب مسلم شدن در معنی دوم شود.
- مسلم ماندن ؛ قطعی شدن . ثابت ماندن .
- || محفوظ ماندن . مصون گردیدن : من واثقم که اگر تفحص به سزا رود از بأس ملک مسلم مانم . (کلیله و دمنه ).
امام امم ناصرالدین که در دین
امامت جز او را مسلم ندارم .
خاقانی .
- ملای مسلم ؛ ملای درست کاری که همه کس او را قبول داشته باشد. (ناظم الاطباء).
|| محقق . (ناظم الاطباء). قطعی : هیچ کس را از مخلوقات بقاء جاودانه و عمر بی کرانه مسلم نیست . (قصص الانبیاء ص 229).
کس را مباد با من و با درد من رجوع
زیرا که درد عشق مسلم خریده ام .
عطار.
|| معاف شده از تکالیف عرفی . معاف شده . (ناظم الاطباء). معاف . (یادداشت مرحوم دهخدا). || معاف از حقوق دیوانی : من به نزدیک امیر جده شدم و با من کرامت کرد و آنقدر باجی که به من می رسید از من معاف داشت و نخواست ، چنانکه از دروازه مسلم گذر کردم . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو چ دبیرسیاقی ص 118). قم را مساحت کرد به سه هزارهزار درهم و کسری و رفع آن بنوشت ، پس از آن که حصصی معافه و مسلمه که در دستهای مردم بود که آن را مساحت نمیکردند وضع کرد و معاف و مسلم داشت . (تاریخ قم ص 105). || رهائی یافته . (ناظم الاطباء). رها : حالی ذات او از مشقت فاقه ... مسلم گردد. (کلیله و دمنه ). || سلامت داشته شده . (آنندراج ) (غیاث ). کامل و صحیح و سالم و تندرست و درست و بی عیب . (ناظم الاطباء). ایمن . سالم . (یادداشت مرحوم دهخدا) : هرگاه که متقی در کار این جهان گذرنده تأملی کند... سخاوت را با خود آشنا گرداند تا از حسرت مفارقت متاع غرور مسلم ماند. (کلیله و دمنه ).
آدمی از حادثه بی غم نیند
بر تر و بر خشک مسلم نیند.
نظامی .
خط به جهان درکش و بی غم بزی
دور شو از دور مسلم بزی .
نظامی .
خردی گزین که خردی ز آفت مسلم است
کشتی چو بشکند چه زیان تخته پاره را.
وحید قزوینی .
|| تسلیم شده . گردن نهاده . مطیع. منقاد. (یادداشت مرحوم دهخدا). تصرف شده . ضبطشده . به تصرف درآمده :
امروزمرا مسلم آمد
در ملک سخن خدایگانی .
خاقانی .
نیست اقلیم سخن را بهتر از من پادشا
در جهان ملک سخن رانی مسلم شد مرا.
خاقانی .
خسروا ملک بر تو خرم باد
کل گیتی تو را مسلم باد.
؟ (سندبادنامه ص 11).
صلاح آن است که به قهستان که اقطاع قدیم آل سیمجور است مقام افتد تا من به ملک فرستم و ولایت هرات و ایالت آن نواحی مقرر و مسلم گردانم . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 197). چون ... ولایت خوارزم و جرجانیه او را مسلم شد خواهر سلطان را در نکاح آورد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 403).
درویش را که ملک قناعت مسلم است
درویش نام دارد و سلطان عالم است .
ناصر بخاری .
هارون الرشید را چو ملک و دیار مصر مسلم شد گفتا... (گلستان ).
تو عاشقان مسلم ندیده ای سعدی
که تیغ بر سر و سر بنده وار در پیشند.
سعدی .
|| خاص . در اختیار. بی منازع :
شاهنشه گیتی ملک عالم مسعود
کاین نام بدین معنی او راست مسلم .
فرخی .
بر خلق جهان تفاخر امروز
خاقانی را مسلم آمد.
امام مجدالدین خلیل .
ملک علام می فرماید یا داود ملک عالم بر تو مسلم گردانیدم . (قصص الانبیاء ص 53). || خاص . اختصاصاً. مخصوص : پدر گفت : ای پسر! منافع سفر... بسیار است ولیکن مسلم پنج طایفه راست ... (گلستان سعدی ).
مسلم جوان راست برپای جست
که پیران برند استعانت به دست .
سعدی (گلستان ).
خدای راست مسلم بزرگواری و لطف
که جرم بیند و نان برقرار می دارد.
سعدی (گلستان ).
|| آماده . مهیا :
هر آنچ این را بود آن را مهیا
هر آنچ آن را بود این را مسلم .
سعدی (هزلیات ).
|| مجاز. مشروع . جایز. روا :
در حرم هرکس در آید لیک از روی شرف
نیست یک کس را مسلم در حرم کردن شکار.
سنائی .
نیم شب پنهان به کوی دوست گمنامان شوند
شهره نامان را مسلم نیست پنهان آمدن .
خاقانی .
آن را مسلم است تماشا به باغ عشق
کو خیمه ٔ نشاط به صحرای غم زند.
خاقانی .
خرج فراوان کردن کسی را مسلم است که دخل معین داشته باشد. (گلستان سعدی ). نصیحت پادشاهان کسی را مسلم است که بیم سر ندارد یا امید زر. (گلستان ).
مسلم کسی را بود روزه داشت
که درمانده ای را دهد نان و چاشت .
سعدی .
- مسلم الانصاف ؛ نگاهدارنده ٔ عدالت و انصاف . (ناظم الاطباء).
- مسلم الثبوت ؛ کاملاً قطعی و محقق .
- مسلم بودن ؛ قطعی بودن . محقق بودن :
دعوی گریه مسلم نبود بر تو اگر
غوطه در قطره ٔ اشکی ندهی دریا را.
محمدیوسف .
- مسلم داشتن ؛ تخصیص دادن . واگذاردن : زکریا را هیچ فرزند نبود مریم را به وی مسلم داشتند. (قصص الانبیاء ص 180).
- || پذیرفتن . امری را قبول کردن : همگان بیعت کردند با یوسانوس و شاپور او را مسلم داشت بعد مال و خزانه و اسباب للیانوس بستد. (فارسنامه ٔ ابن بلخی ص 71).
- || باور داشتن :
وگر گوئی که میل خاطرم هست
من این دعوی نمی دارم مسلم .
سعدی .
نوح را معجزه آن وقت مسلم دارند
که ز دریای محبت به کران می آید.
زمانی یزدی (از آنندراج ).
- || حجت دانستن کسی را.
- مسلم شدن ؛ محقق شدن و به راستی ثابت گشتن . (ناظم الاطباء) :
خوبیت مسلم است و ما را
صبر ازتو نمیشود مسلم .
سعدی (ترجیعات ).
از دو حرف قالبی کزدیگران آموخته ست
دعوی گفتار بر طوطی مسلم کی شود.
صائب .
- || ثابت شدن . قطعی شدن :
در این صورت اگر تو هیچ حرف و صوت میخواهی
مسلم شد که بی معلول نبود علتی پیدا.
ناصرخسرو.
- || حاصل شدن . به دست آمدن :
سعدی اینک به قدم رفت و به سر بازآمد
مفتی ملت اصحاب نظر بازآمد.
چون مسلم نشدش ملک هنر چاره ندید
به گدائی به در اهل هنر بازآمد.
سعدی (قصائد).
- || مختص گشتن :
ترحم را عنان گیر ای محبت شرم دار از دل
مکن مشق ستم کاین شیوه بر گردون مسلم شد.
طالب آملی (ازآنندراج ).
- مسلم کردن ؛ محقق کردن . (ناظم الاطباء) :
تا در الفت به روی آشنایان بسته ایم
جنت دربسته را بر خود مسلم کرده ایم .
صائب (دیوان چ قهرمان ص 2632).
- || ثابت نمودن . (ناظم الاطباء).
- || معافی بخشیدن . (ناظم الاطباء) :
مسلم کردشهر و روستا را
که بهتر داشت از دنیا دعا را.
نظامی .
- مسلم گرداندن ؛ مسلم گردانیدن . ثابت کردن . قطعی کردن .
- || محفوظ داشتن . مصون داشتن : به صلاح حال و مال تو آن لایق تر که به گناه اقرار کنی و به توبت و انابت خود را از تبعت آخر مسلم گردانی و بازرهی . (کلیله و دمنه چ مینوی ص 150).
- مسلم گردانیدن . رجوع به ترکیب مسلم کردن شود.
- مسلم گردیدن ؛ مسلم گشتن . مسلم شدن . رجوع به ترکیب مسلم شدن شود.
- مسلم گشتن ؛ مسلم گردیدن . مسلم شدن .
- || مطیع شدن : ملک و لشکر و رعیت او را مسلم گشت .(سلجوقنامه ص 30). و رجوع به ترکیب مسلم شدن در معنی دوم شود.
- مسلم ماندن ؛ قطعی شدن . ثابت ماندن .
- || محفوظ ماندن . مصون گردیدن : من واثقم که اگر تفحص به سزا رود از بأس ملک مسلم مانم . (کلیله و دمنه ).
مسلم . [ م ُ س َل ْ ل ِ ] (ع ص ) کسی که صحیح و سالم نگاه می دارد. || کسی که حمایت میکند رهائی و آزادی را. || آن که می سپارد چیزی را به کسی . || آن که تسلیم میشود و گردن می نهد به عدالت دیگری . || کسی که سلام میکند و ادای دعا و تهنیت می نماید. || آن که به خوبی و خوشی یاد میکند مرده و فوت شده را و علیه السلام میگوید. || جارچی صلح . || نایب حاکم جدید که تا ورود آن حاکم به مقر حکومت خود از وی نیابت میکند. (ناظم الاطباء).
مسلم . [ م ُ ل َ ] (ع ص ) نعت مفعولی از سَلَم . سلف شده و پیش خریده شده . و رجوع به سَلم شود.
- مسلم اًلیه ؛ (اصطلاح فقه ) بایع در بیع سَلم .
- مسلم فیه ؛ (اصطلاح فقه ) مبیع در بیع سَلم .
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) (نهر...) شعبه ای از نهر جهانگیری است و نهر جهانگیری منشعب است از رود جراحی . و رود جراحی در خوزستان جاری است و ازمرتفعات شرقی این ایالت سرچشمه میگیرد و به باتلاقهای دورق (فلاحیه ) میریزد. (از یادداشت مرحوم دهخدا).
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن احمدبن ابی عبیده ٔ بلنسی ، معروف به صاحب قبله (از آن رو که کثیرالصلوة بود). عالم به فلکیات و فقه و حدیث . در مکه از علی بن عبدالعزیز و به مصر از مزنی و ربیعبن سلیمان مرادی و یونس بن عبدالاعلی و محمدبن عبداﷲبن عبدالحکیم و جز آنان علم و حدیث فراگرفت . (از یادداشت مرحوم دهخدا).
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن الحجاج بن مسلم القشیری نیشابوری (ولادت 204 هَ .ق . وفات 261 هَ .ق .). مکنی به ابوالحسین و ملقب به امام الحافظ. از مردم خراسان و از محدثین بزرگ قرن سوم هجری است . مولدش به نیشابور بود و زندگیش در حجاز و مصر و شام و عراق گذشت . وی را تألیفاتی است که اشهر آنها کتاب «صحیح » می باشد که به «صحیح مسلم » شهرت دارد و یکی از کتاب های معتبر در حدیث ، و از «صحاح سته » است . مسلم در طول 25 سال بالغ بر 12000 حدیث در این کتاب جمع کرده است . کتب ذیل از جمله تألیفات اوست : المسند الکبیر،الجامع، الاسماء والکنی ، الافراد و الوحدان ، الاقران ، مشایخ الثوری ، تسمیة شیوخ مالک و سفیان وشعبة، کتاب المخضرمین ، کتاب اولاد الصحابه ، أوهام المحدثین ، الطبقات ، افراد الشامیین ، التمییز و العلل . (از الاعلام زرکلی ). ابوالحسین مسلم بن الحجاج بن مسلم بن وردبن کوشاد القشیری . در تصحیح المصابیح مسطور است که ولادتش درسنه ٔ اربع و مائتین روی نمود و او در خراسان از یحیی بن یحیی و اسحاق بن راهویه استماع حدیث کرد و در ری از محمدبن مهران الجمال و در عراق از احمدبن حنبل و در حجاز از سعیدبن منصور و در مصر از عمروبن شوار، وبه چهار واسطه از نبی (ص ) روایت حدیث کند. وفاتش درشب یکشنبه بیست وپنجم رجب سال 261 هَ .ق . در نیشابوراتفاق افتاد و هم در آن شهر مدفون گشت . در تاریخ امام یافعی مذکور است که مسلم صحیح خود را از 300هزار حدیث مسموعه تصنیف نمود و میان علماء اهل سنت در باب تفضیل صحیح بخاری و صحیح مسلم اختلاف است و مشهور است که کتاب بخاری أفقه و کتاب مسلم أحسن سیاق را درروایات دارد. (از حبیب السیر چ طهران ج 2 ص 280).
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن مخشی . رجوع به ابومعاویه (مسلم ...) شود.
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابوالعلانیه . رجوع به ابوالعلانیه (مسلم ....) شود.
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن عقبةبن رباح المزنی . یکی از سرداران معاویه در جنگ صفین و از سرداران یزیدبن معاویه در وقعه ٔ حره و جنگ با عبداﷲبن حنظلة. وی زمان پیغمبر (ص ) را درک کرد و چون در شورش مدینه از مدنیان تعداد بی شماری را از دم تیغ گذرانید به مسرف ملقب گشت . (از اعلام زرکلی و حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 545 و ج 2 صص 128 - 129). رجوع به مُسرف شود.
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن عقیل بن ابی طالب بن عبدالمطلب بن هاشم ، مقتول به سال 60 هَ .ق . از اجله ٔ بنی هاشم و کسی است که سیدالشهداء او را به لقب ثقه ملقب فرموده . وی صاحب رأی و علم و شجاعت بوده و در مکه اقامت داشت . چون مردم کوفه اطاعت خود را نسبت به امام حسین (ع ) اعلام داشتند، حسین بن علی (ع ) او را روانه ٔ کوفه ساخت که به نام آن حضرت از اهالی کوفه بیعت بگیرد و او از قریب 18000 تن بیعت گرفت ، اما یزید، عبیداﷲبن زیاد را به حکومت کوفه فرستاد و عبیداﷲ مردم را از بیعت حسین (ع ) منع و آنان را متفرق کرد و مسلم را به شهادت رساند. مسلم شوی رقیه دختر حضرت علی (ع ) است که مادرش کلبیه بود. (از اعلام زرکلی و یادداشت مرحوم دهخدا).
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن عوسجه ٔ اسدی . از طایفه ٔ بنی اسد و از شهدای واقعه ٔ کربلا در روز عاشوراست .
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن قریش بن بدران العقیلی ، ملقب به شرف الدوله و مکنی به ابوالمکارم . در موصل و دیار ربیعه و مضر امارت داشت . وی شیعی مذهب بود. و بعد از وفات پدر به سال 453 هَ .ق . به امارت رسید و مدت 35 سال حکومت کرد و در این مدت بر حلب و برخی از نواحی روم استیلا یافت و در جنگی که با سلیمان قتلمش کرد او را به قتل رساند، ولی خود نیز در این محاربه کشته شد، و به روایتی خادمش او را در حمام خفه کرد به سال 478 هَ .ق . (الاعلام زرکلی از تاریخ موصل ).
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن محرز، مکنی به ابوالخطاب ، متوفی به سال 140 هَ .ق . از متقدمان در هنرغناء و موسیقی . اصلش ایرانی است . پدرش مقیم مکه و از خدام کعبه بود. مسلم در مکه پرورش یافت ، سپس گاه در این شهر و گاه در مدینه به سر می برد و موسیقی را در مدینه فراگرفت و در این فن براعت یافت ، سپس به ایران آمد و موسیقی ایرانی را فراگرفت آنگاه به شام رفت و آهنگ های رومی را نیز فراگرفت و از درهم آمیختن موسیقی عربی و ایرانی و رومی نوعی موسیقی خاص و جالب به وجود آورد که در الحان و اشعار عرب مورد استفاده قرار گرفت و قبل از وی نظیر نداشت و چون شهرتش مقارن با صدر دولت عباسیان بود مورد احترام و توجه آنان واقع گشت و به وی «صنّاج العرب » می گفتند. در اواخر عمر به جذام گرفتار شد و منزوی گشت . (از الاعلام زرکلی ).
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (اِخ ) ابن محمود الشیرازی ، ملقب به ابوالغنایم و مکنی به ابوالقاسم . وی با ملک معز حکمران یمن که در سال 598 هَ .ق . مقتول گشت معاصر بود و کتاب «عجایب الاسفار و غرایب الاخبار» را به نام وی تصنیف نمود.
مسلم . [ م ُل ِ ] (اِخ ) ابن الولید الانصاری . شاعر دوره ٔ عباسی ، متوفی در سال 208 هَ .ق . رجوع به صریع الغوانی شود.
مسلم . [ م ُ ل ِ ] (ع ص ، اِ) کسی که متدین به دین اسلام باشد. (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ). مسلمان . (مهذب الاسماء) (دهار). آن که اسلام دارد. (آنندراج ). اسلام آورده . (یادداشت مرحوم دهخدا). ج ، مسلمون ، مسلمین . || کسی که مردم از دست و زبان وی آسوده باشند. (ناظم الاطباء). || (اصطلاح فقه ) مشتری در بیع سَلم .
فرهنگ عمید
مسلمان#NAME?
۱. قبول‌شده؛ پذیرفته.
۲. آسان: مفت و مسلّم.
۳. [قدیمی] حقیقی.
۴. [قدیمی] سزاوار؛ شایسته.
۵. [قدیمی] ممکن.
۶. [قدیمی] سالم.
= مسلمان
۱. قبول شده، پذیرفته.
۲. آسان: مفت و مسلّم.
۳. [قدیمی] حقیقی.
۴. [قدیمی] سزاوار، شایسته.
۵. [قدیمی] ممکن.
۶. [قدیمی] سالم.
۱. قبول شده، پذیرفته.
۲. آسان: مفت و مسلّم.
۳. [قدیمی] حقیقی.
۴. [قدیمی] سزاوار، شایسته.
۵. [قدیمی] ممکن.
۶. [قدیمی] سالم.
دانشنامه عمومی
مسلم (نام). مسلم از نام های عربی-اسلامی به معنای مسلمان است و شاید به یکی از این افراد اشاره داشته باشد:
مسلم بن عقیل پسرعمو و فرستاده حسین بن علی به کوفه در جریان عاشورای ۶۱ هجری قمری
مسلم بن عوسجه از یاران حسین بن علی که در ماجرای عاشورای سال ۶۱ هجری قمری کشته شد
مسلم ملکوتی از مراجع تقلید شیعه اهل جمهوری اسلامی ایران
مسلم بهادری پزشک ایرانی
مسلم اکبری بازیکن فوتبال هفت نفره
مسلم خزایی بازیکن فوتبال هفت نفره
مسلم نادری خادم کشتی گیر ایران
مسلم فیروزآبادی بازیکن فوتبال اهل ایران
مسلم بن عقیل پسرعمو و فرستاده حسین بن علی به کوفه در جریان عاشورای ۶۱ هجری قمری
مسلم بن عوسجه از یاران حسین بن علی که در ماجرای عاشورای سال ۶۱ هجری قمری کشته شد
مسلم ملکوتی از مراجع تقلید شیعه اهل جمهوری اسلامی ایران
مسلم بهادری پزشک ایرانی
مسلم اکبری بازیکن فوتبال هفت نفره
مسلم خزایی بازیکن فوتبال هفت نفره
مسلم نادری خادم کشتی گیر ایران
مسلم فیروزآبادی بازیکن فوتبال اهل ایران
wiki: مسلم (نام)
فرهنگ فارسی ساره
گردن نهاده، بیگمان، روشن
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] مسلم (غلام امام حسین). وی از اصحاب امام حسین علیه السلام و غلام آن حضرت بود
منابع متأخر و پیشین درباره حضور وی در کربلا سخنی نگفته اند. تنها مؤلف «یاران پایدار» وی را از شهیدان کربلا قلمداد کرده است.
منابع متأخر و پیشین درباره حضور وی در کربلا سخنی نگفته اند. تنها مؤلف «یاران پایدار» وی را از شهیدان کربلا قلمداد کرده است.
wikifeqh: مسلم_(غلام_امام_حسین)
[ویکی فقه] مسلم (غلام عامر بن مسلم). مسلم غلام عامر بن مسلم از شهدای کربلا است.
وی غلام عامر بن مسلم و از شهیدان کربلا بود. برخی از منابع او را سالم خوانده اند.
زیارتنامه مسلم
در زیارت رجبیه آمده است: سلام بر مسلم غلام عامر بن مسلم .
وی غلام عامر بن مسلم و از شهیدان کربلا بود. برخی از منابع او را سالم خوانده اند.
زیارتنامه مسلم
در زیارت رجبیه آمده است: سلام بر مسلم غلام عامر بن مسلم .
wikifeqh: مسلم_(غلام_عامر_بن_مسلم)
پیشنهاد کاربران
یقینی
مبرهن
قطعی. درست. صحیح
راستین.
روشن یا آشکار
جدی مهربان سخت گیر
روشن، اشکار
از ترکیب چه حروفی در کلمه مسلم یا مسلمان به نتیجه رسیدند مسلمان کسی است که مردم ازدست و زبان او آسوده باشند
قطعی
حتما
حتما
کلمات دیگر: