اوین

آوین. آوین می تواند به موارد زیر اشاره کند: نامی دخترانه کهه ریشه اوستایی : نگریستن/ کردی: عشقو فارسی : پاک و زلال -- مانند آب
آوین علیا
آوین سفلی
آوین مسجدلو

اِوین نام محله ای از شهرستان شمیران در شمال و شمال غربی شهر تهران است. این محله جزئی از منطقه ۱ شهرداری تهران است.
ناحیه کوهستانی اوین - درکه در شمال غربی تهران. بین طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۵۴ دقیقه واقع شده است. ناحیه مورد نظر به عنوان بخشی از ناحیه کوهستانی البرز مرکزی از شرق به تپه هایعلی آباد ولنجک، از غرب به ارتفاعات حصارک، از شمال به ارتفاعات توچال و شاه نشین و از جنوب به ناحیه اوین و سعادت آباد محدود می گردد. میزان متوسط بارندگی سالیانه ۴۰۰–۳۰۰ میلی متر و میزان متوسط دمای سالیانه ۱۶٫۷ درجه سانتی گراد است. از گونه های گیاهی منطقه اوین درکه، ۲۱ گونه (۷٫۱ درصد) انحصاری ایران هستند.
اوین در شمال تهران و در دامنه کوه های البرز و از شمال به جاده درکه و ولنجک و از جنوب به بزرگراه چمران و مجموعه مسکونی آتی ساز، از شرق به محله محمودیه و زعفرانیه و از غرب به سعادت آباد محدود می باشد.
میدان اوین (دانشجو) در ارتفاع ۱۶۴۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

اوین (ابهام زدایی). اوین می تواند به موارد زیر اشاره کند:
اوین، محله ای در شمال غربی شهر تهران
زندان اوین، از زندان های ایران
دونا اوین، مانکن
فرودگاه شهری اوین

اِوین
منطقه ای کوهستانی در تهران در غرب تجریش و جنوب درکه. روستایی قدیمی و نام آن احتمالاً ایون یا اِذون بوده است که در گویش اهالی به اوین تبدیل شده است. در منابع تاریخی قرن ۸ق، از آن با عنوان اذون یاد شده است. هنگام احداث خیابان درکه، آثاری قدیمی کشف شد که گواه تاریخی بودن این منطقه است. در اوین دو بقعه با نام های امامزاده مُطیّب و امامزاده عزیز در غرب دانشگاه شهید بهشتی (ملّی سابق) قرار دارد که سادات اوین خود را از نسل آن ها می دانند و اعتقاد دارند که آن ها در دورۀ عباسیان به این منطقه آمده بوده اند. ساکنان اوین از شش طایفه، ازجمله افغانی ها و سمنانی ها، تشکیل می شده اند که تا چندی پیش به لهجۀ شمیرانی تکلّم می کردند. اوین در دورۀ قاجار، موقوفۀ آستان قدس رضوی و ییلاق مردم تهران بود. از آن دوره باغ هایی باقی مانده بود که از آن میان، باغْ درّه در ۱۳۲۵ش به اردوگاه تعلیماتی لشکرِ دو، و در اواخر دهۀ ۱۳۴۰ش به زندان اوین تبدیل شد. باغ های دیگر: سرْاستخر، که در دورۀ رضاشاه به محمدرضا پهلوی تعلّق گرفت؛ باغ امین حضور در ابتدای درکه و باغِ بالا بود که آسیابی نیز داشت. در دورۀ محمدرضا شاه پهلوی، درپی تأسیس دانشگاه ملّی (شهید بهشتی کنونی)، پارک شاهنشاهی (ملّت کنونی)، باشگاه شاهنشاهی (انقلاب کنونی)، مدرسۀ فرانسوی ها (رازی کنونی)، هتل هیلتون (استقلال کنونی)، هتل اوین و محوطۀ نمایشگاه بین المللی تهران، اوین خصلت روستایی خود را از دست داد و زمین های کشاورزی آن رفته رفته به محله های مسکونی تبدیل شدند و دِهِ اوین جزئی از شهر تهران شد. قلعۀ سادات آباد آن نیز محلۀ سعادت آباد را تشکیل داد. مهم ترین محله های اوین، پاچنار است که در گذشته یک چنار بسیار کهنسال در نزدیکی قهوه خانه سرآسیاب آن وجود داشت، و پی لو و حصار. مقبره های شاهزاده حسینقلی میرزا سالور عمادالسلطنه ( ـ۱۳۱۱ش) و شاهزاده قهرمان میرزا سالور عین السلطنه ( ـ۱۳۲۴ش) بر تپۀ امامزاده زید از دیگر بناهای تاریخی اوین است. بیمارستان طالقانی، مرکز کنفرانس اسلامی، و سازمان حفظ و پرورش نباتات وزارت کشاورزی از دیگر مراکز مهم اوین اند.