ماریه

(تلفظ: māriye) زنِ سفید و براق ، بسیار درخشنده ؛ (در اعلام) نام همسر قبطی پیغمبر اکرم (ص) و مادر ابراهیم ابن محمد پسر حضرت رسول (ص) .

ماریة. [ ری ی َ ] (ع اِ) مؤنث ماری . (اقرب الموارد).رجوع به ماری شود. || سنگخوار. (منتهی الارب ). مرغ سنگخوار که به تازی قطا نیز گویند. (ناظم الاطباء). مرغ سنگخوار تابان و نرم بدن . (از اقرب الموارد). || (ص ) زن سفیدرنگ درخشان و تابان بدن . (از اقرب الموارد). و رجوع به ماریة [ ی َ ] شود.

ماریة. [ ی َ ] (اِخ ) بنت شمعون قبطیه مادر ابراهیم پسر رسول اﷲ صلی اﷲ علیه و آله و سلم که مقوقس قبطی صاحب اسکندریه و مصر برای آن حضرت هدیه فرستاد. (منتهی الارب ). دختر شمعون قبطیه ، یکی از دو سریه ٔ رسول صلوات اﷲ علیه و پیامبر را از او پسری آمد و او را ابراهیم نام کرد و ابراهیم دو سال بیش نزیست . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). وفات ماریه در زمان عمربن الخطاب به سال 14 هَ . ق . اتفاق افتاد و در گورستان بقیع مدفون شد. (از حبیب السیر ج 1 چ خیام ص 429). و رجوع به حبیب السیر و مجمل التواریخ والقصص ص 252 شود.

ماریة. [ ی َ ] (اِخ ) نام دختر ارقم بن ثعلبه از ملوک آل جفنه و یا دختر ظالم بن وهب که صاحب دو گوشواره ٔ گرانبها بود و آنها را به خانه ٔ کعبه هدیه کرده بوده و گویند در این گوشواره ها دویست دینار بود و یا گوهری بود که چهل هزار دینار قیمت داشت ویا دو مروارید که هرکدام به اندازه ٔ تخم کبوتری بود. و منه المثل : خذه ولو بقرطی ماریة یعنی بگیر آن رابه هر حال که باشد. (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). و رجوع به مجمع الامثال میدانی و عقدالفرید ج 1 ص 289، 293 و ج 3 ص 12، 13 و دیوان منوچهری چ دبیرسیاقی چ 1 متن و حاشیه ٔ ص 80 و تعلیقات همین کتاب ص 202 شود.

ماریة. [ ی َ ] (ص ، اِ) زن سپید درخشان رنگ تابان بدن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || گوساله ٔ ماده ٔ سپیدرنگ . (منتهی الارب ). گوساله ٔ ماده ٔ سپید تابان بدن . (ناظم الاطباء). || گاو ماده با بچه ٔ تابان بدن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). بچه گاو سپید نرم بدن . (از اقرب الموارد). و رجوع به ماری شود.

ماریة. [ ی َ] (اِخ ) در صنعت کیمیا بحث کرده و گویند به عمل اکسیر تام دست یافته است . (از الفهرست ابن الندیم ، یادداشت به خط مرحوم دهخدا).