طارق عزیز (به سریانی: ܡܝܟܐܝܠ ܝܘܚܢܢ) با نام اصلی میخائیل یوحنا (۱۹۳۶–۲۰۱۵) سیاستمدار آشوری تبار اهل عراق و از اعضای رده بالای حزب بعث بود
وی بین سال های ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ وزیر امورخارجه و از ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۳ معاون نخست وزیر و از مشاوران نزدیک صدام حسین بود.
آشنایی او با صدام به دهه ۱۹۵۰ برمی گشت که هر دو در حزب ممنوعه بعث فعال بودند و برای سرنگونی حکومت سلطنتی مورد حمایت بریتانیای این کشور فعالیت می کردند. طارق عزیز با اینکه یک ناسیونالیست عربی بود اما در واقع به خانواده ای از قوم آشوری (کلدانی) و پیرو کلیسای کاتولیک کلدانی از شهر تل کیف در نزدیکی موصل تعلق داشت.
طارق عزیز در مقایسه با دیگر نزدیکان صدام حسین شخصی باسواد با پیشینه فرهنگی و دارای حسن شهرت بود و حتی بعد از سقوط نظام صدام هم کینه ای نسبت به او میان مردم عراق وجود نداشت. تسلط او به زبان انگلیسی، تعلقش به دین مسیحی و حتی چهره ظاهری او موجب شده بود تا شخصی مناسب برای پیشبرد دستگاه دیپلماسی صدام حسین باشد.
طارق عزیز تا پیش از انتخاب صدام حسین به معاونت رئیس جمهور عراق عضو ساده ای در حزب بود و به روزنامه نگاری و تدریس زبان انگلیسی اشتغال داشت. در سال ۱۹۶۸ وقتی صدام معاون حسن البکر، رئیس جمهور وقت شد، سردبیری روزنامه ثوره ارگان حزب بعث به طارق عزیز سپرده شد. طارق عزیز در سال ۱۹۷۴ وزیر اطلاع رسانی و عضو شورای رهبری حزب بعث شد و از آن پس تا پایان حکومت صدام حسین در دولت او حضور داشت.
نخستین ماموریت دیپلماتیکش در سال ۱۹۷۷ بود که جهت تنش زدایی از روابط عراق و سوریه، برای مذاکره به دمشق فرستاده شد و تا دو سال بعد که صدام حسین به ریاست جمهوری رسید میان بغداد و دمشق رفت وآمد داشت. صدام حسین او را معاون نخست وزیر کرد و وزارتخانه های آموزش عالی، آموزش و پرورش، گردشگری، امور جوانان و اطلاع رسانی را زیر نظرش قرار داد. در سال ۱۹۸۳ وزارت امورخارجه نیز به این مجموعه اضافه شد که هشت سالی خودش مستقیماً آن را اداره می کرد و پس از آن تا پایان عمر نظام صدام حسین، چهره اصلی سیاست خارجی این نظام باقی ماند.
طارق عزیز پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ بازداشت شد. البته آمریکایی ها در دست ورق پاسور معروفی که برای دستگیری رهبران حزب بعث بین مردم پخش کرده بودند طارق عزیز را بر روی خال ۸ پیک قرار داده بودند که نشان می داد اهمیت زیادی برای آنها ندارد. با این حال او دو هفته بعد خودش را تحویل داد. و در دادگاه نیز مدعی بود که هیچ یک از مناصبش ارتباطی با اقدامات نظامی و امنیتی صدام حسین نداشته و تمام اتهامات خود را رد می کرد. اما دادگاه بر اساس برخی شهادت ها و با استناد به این که او عضو شورای رهبری حزب بعث بوده برایش حکم اعدام صادر کرد. ولی جلال طالبانی رئیس جمهور وقت عراق حاضر به امضای حکم اعدام نشد و این حکم به اجرا نرسید.
وی سرانجام در روز ۵ ژوئن ۲۰۱۵ (۱۵ خرداد ۱۳۹۴) در هشتاد سالگی در زندان شهر ناصریه درگذشت.
وی بین سال های ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ وزیر امورخارجه و از ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۳ معاون نخست وزیر و از مشاوران نزدیک صدام حسین بود.
آشنایی او با صدام به دهه ۱۹۵۰ برمی گشت که هر دو در حزب ممنوعه بعث فعال بودند و برای سرنگونی حکومت سلطنتی مورد حمایت بریتانیای این کشور فعالیت می کردند. طارق عزیز با اینکه یک ناسیونالیست عربی بود اما در واقع به خانواده ای از قوم آشوری (کلدانی) و پیرو کلیسای کاتولیک کلدانی از شهر تل کیف در نزدیکی موصل تعلق داشت.
طارق عزیز در مقایسه با دیگر نزدیکان صدام حسین شخصی باسواد با پیشینه فرهنگی و دارای حسن شهرت بود و حتی بعد از سقوط نظام صدام هم کینه ای نسبت به او میان مردم عراق وجود نداشت. تسلط او به زبان انگلیسی، تعلقش به دین مسیحی و حتی چهره ظاهری او موجب شده بود تا شخصی مناسب برای پیشبرد دستگاه دیپلماسی صدام حسین باشد.
طارق عزیز تا پیش از انتخاب صدام حسین به معاونت رئیس جمهور عراق عضو ساده ای در حزب بود و به روزنامه نگاری و تدریس زبان انگلیسی اشتغال داشت. در سال ۱۹۶۸ وقتی صدام معاون حسن البکر، رئیس جمهور وقت شد، سردبیری روزنامه ثوره ارگان حزب بعث به طارق عزیز سپرده شد. طارق عزیز در سال ۱۹۷۴ وزیر اطلاع رسانی و عضو شورای رهبری حزب بعث شد و از آن پس تا پایان حکومت صدام حسین در دولت او حضور داشت.
نخستین ماموریت دیپلماتیکش در سال ۱۹۷۷ بود که جهت تنش زدایی از روابط عراق و سوریه، برای مذاکره به دمشق فرستاده شد و تا دو سال بعد که صدام حسین به ریاست جمهوری رسید میان بغداد و دمشق رفت وآمد داشت. صدام حسین او را معاون نخست وزیر کرد و وزارتخانه های آموزش عالی، آموزش و پرورش، گردشگری، امور جوانان و اطلاع رسانی را زیر نظرش قرار داد. در سال ۱۹۸۳ وزارت امورخارجه نیز به این مجموعه اضافه شد که هشت سالی خودش مستقیماً آن را اداره می کرد و پس از آن تا پایان عمر نظام صدام حسین، چهره اصلی سیاست خارجی این نظام باقی ماند.
طارق عزیز پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ بازداشت شد. البته آمریکایی ها در دست ورق پاسور معروفی که برای دستگیری رهبران حزب بعث بین مردم پخش کرده بودند طارق عزیز را بر روی خال ۸ پیک قرار داده بودند که نشان می داد اهمیت زیادی برای آنها ندارد. با این حال او دو هفته بعد خودش را تحویل داد. و در دادگاه نیز مدعی بود که هیچ یک از مناصبش ارتباطی با اقدامات نظامی و امنیتی صدام حسین نداشته و تمام اتهامات خود را رد می کرد. اما دادگاه بر اساس برخی شهادت ها و با استناد به این که او عضو شورای رهبری حزب بعث بوده برایش حکم اعدام صادر کرد. ولی جلال طالبانی رئیس جمهور وقت عراق حاضر به امضای حکم اعدام نشد و این حکم به اجرا نرسید.
وی سرانجام در روز ۵ ژوئن ۲۰۱۵ (۱۵ خرداد ۱۳۹۴) در هشتاد سالگی در زندان شهر ناصریه درگذشت.
wiki: طارق عزیز