کلمه جو
صفحه اصلی

نظام الملک

فرهنگ اسم ها

اسم: نظام الملک (پسر) (عربی)
معنی: باعث نظم و سرزمین، نام وزیر معروف سلجوقیان در قرن پنجم

فرهنگ فارسی

میرزا کاظم خان نوری ( و. ۱۳٠۷ - ۱۲۴۶ ه.ق . ) پسر میرزا آقا خان اعتماد الدوله صدر اعظم نوری و یکی از رجال دوره قاجاریه . در ۱۲۶۵ ه.ق . منصب استیفائ یافت و در ۱۲۶۸ ه.ق . در زمان صدارت عظمای پدرش لقب نظام الملکی گرفت و خواهر تنی ناصرالدین شاه را به عقد خود در آورد . در ۱۲۷٠ ه.ق. به نیابت صدارت و نیز بوزارت دفتر استیفا رسید. پس از عزل پدرش از صدراعظمی وی نیز از تمام سمتهائی که داشت عزل گردید و مدتی در تبعید بود. اما در ۱۲۸۸ دوباره روی کار آمد . در ۱۳٠۷ پس از فوت او پسرش نظام الملک لقب یافت و وزیر لشکر شد . وزیر تهران و رئیس پلیس در ۱۳۱٠ وزیر مالیه در ۱۳۱۴ .
مسعود ابن علی هروی ملقب به شمس الدین و نظام الملک وزیر سلطان تکش خوارزمشاه است ٠ وی به سال ۵۹۶ هجری قمری به اشارت خوارزمشاه به دست فدائیان اسماعیلیه در خوارزم کشته شد ٠

لغت نامه دهخدا

نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) محمدبن صالح ، ملقب به ناصرالدین و نظام الملک ، وزیر سلطان محمد خوارزمشاه است ، خوارزمشاه پس از عزل وزیر خود نظام الملک محمدبن بهاءالدین مسعود هروی ، او را که ازغلامزادگان ترکان خاتون بود به اصرار ترکان خاتون به وزارت انتخاب کرد و چندی بعد به سال 614 وی را به علت بی کفایتی عزل کرد. رجوع به تاریخ مغول ص 47 شود.


نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) مسعودبن علی هروی ، ملقب به شمس الدین و نظام الملک وزیر سلطان تکش خوارزمشاه است . وی به سال 596 هَ . ق . به اشارت خوارزمشاه به دست فدائیان اسماعیلیه در خوارزم کشته شد. رجوع به تاریخ ادبیات در ایران ، دکترصفا ج 2 ص 974 و الکامل ابن اثیر، ذیل حوادث سال 596 و تاریخ جهانگشای جوینی ج 2 ص 45 و راحةالصدور راوندی ،متن و حاشیة ص 399 و لباب الالباب چ نفیسی ص 594 شود.


نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) احمدبن نظام الملک ، مکنی به ابونصر، فرزند خواجه نظام الملک طوسی وزیرمعروف ملکشاه سلجوقی است ، وی مدتی وزارت سلطان محمدبن ملکشاه داشت و عاقبت به روایت راوندی ، سلطان وی را در ازای هشتصد هزار دینار به سیدابوهاشم رئیس همدان داد تا هرچه خواهد با او کند. رجوع به راحةالصدور راوندی صص 162-164 و الکامل ابن اثیر ج 10 ص 304 شود.


نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) چن قلیچ خان بن غازی فیروزجنگ مشهور وملقب به نظام الملک آصف جاه ، مؤسس سلسله ٔ نظام حیدرآباد وی به سال 1161 درگذشت . (از قاموس الاعلام ج 6).


نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) حسن بن محمد الدهستانی ، مکنی به ابومحمد و ملقب به نظام الملک از وزیران سلطان طغرل بیگ سلجوقی است . رجوع به راحةالصدور راوندی حاشیه ٔ ص 98 و الکامل ابن اثیر ذیل حوادث سال 436 شود.


نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) محمدبن بهاءالدین مسعود هروی ، وزیر سلطان محمد خوارزمشاه است . رجوع به تاریخ مغول ، اقبال ، ص 47 شود.


نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) محمدبن محمد، ملقب به نظام الملک و صدرالدین ، وزیر قلج طمغاج خان و ممدوح شمس طبسی شاعر است ، عوفی که در سال 597 هَ . ق . به سمرقند گذشته است از ادب پروری این وزیر تمجیدی کرده است . رجوع به لباب الالباب چ نفیسی ص 173 و 607 شود.


نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) مسعودبن علی هروی ، ملقب به شمس الدین و نظام الملک وزیر سلطان تکش خوارزمشاه است. وی به سال 596 هَ. ق. به اشارت خوارزمشاه به دست فدائیان اسماعیلیه در خوارزم کشته شد. رجوع به تاریخ ادبیات در ایران ، دکترصفا ج 2 ص 974 و الکامل ابن اثیر، ذیل حوادث سال 596 و تاریخ جهانگشای جوینی ج 2 ص 45 و راحةالصدور راوندی ،متن و حاشیة ص 399 و لباب الالباب چ نفیسی ص 594 شود.

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) احمدبن نظام الملک ، مکنی به ابونصر، فرزند خواجه نظام الملک طوسی وزیرمعروف ملکشاه سلجوقی است ، وی مدتی وزارت سلطان محمدبن ملکشاه داشت و عاقبت به روایت راوندی ، سلطان وی را در ازای هشتصد هزار دینار به سیدابوهاشم رئیس همدان داد تا هرچه خواهد با او کند. رجوع به راحةالصدور راوندی صص 162-164 و الکامل ابن اثیر ج 10 ص 304 شود.

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) چن قلیچ خان بن غازی فیروزجنگ مشهور وملقب به نظام الملک آصف جاه ، مؤسس سلسله نظام حیدرآباد وی به سال 1161 درگذشت. ( از قاموس الاعلام ج 6 ).

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) حسن بن محمد الدهستانی ، مکنی به ابومحمد و ملقب به نظام الملک از وزیران سلطان طغرل بیگ سلجوقی است. رجوع به راحةالصدور راوندی حاشیه ص 98 و الکامل ابن اثیر ذیل حوادث سال 436 شود.

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) محمدبن بهاءالدین مسعود هروی ، وزیر سلطان محمد خوارزمشاه است. رجوع به تاریخ مغول ، اقبال ، ص 47 شود.

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) محمدبن صالح ، ملقب به ناصرالدین و نظام الملک ، وزیر سلطان محمد خوارزمشاه است ، خوارزمشاه پس از عزل وزیر خود نظام الملک محمدبن بهاءالدین مسعود هروی ، او را که ازغلامزادگان ترکان خاتون بود به اصرار ترکان خاتون به وزارت انتخاب کرد و چندی بعد به سال 614 وی را به علت بی کفایتی عزل کرد. رجوع به تاریخ مغول ص 47 شود.

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) محمدبن محمد، ملقب به نظام الملک و صدرالدین ، وزیر قلج طمغاج خان و ممدوح شمس طبسی شاعر است ، عوفی که در سال 597 هَ. ق. به سمرقند گذشته است از ادب پروری این وزیر تمجیدی کرده است. رجوع به لباب الالباب چ نفیسی ص 173 و 607 شود.

نظام الملک. [ ن ِ مُل ْ م ُ ] ( اِخ ) محمودبن مظفربن ابی توبه ، مکنی به ابوالقاسم و ملقب به نصیرالدین و نظام الملک ، وزیر سلطان سنجر سلجوقی است ، وی از 521 تا 526 هَ. ق. منصب وزارت داشت. رجوع به نصیرالدین ، محمود شود.

نظام الملک . [ ن ِ مُل ْ م ُ ] (اِخ ) محمودبن مظفربن ابی توبه ، مکنی به ابوالقاسم و ملقب به نصیرالدین و نظام الملک ، وزیر سلطان سنجر سلجوقی است ، وی از 521 تا 526 هَ . ق . منصب وزارت داشت . رجوع به نصیرالدین ، محمود شود.



کلمات دیگر: