مترادف متکا : بالش، بالشت، تکیه گاه، مخده، پشتی، نمرق، نمرقه
برابر پارسی : پشتی
متکا
مترادف متکا : بالش، بالشت، تکیه گاه، مخده، پشتی، نمرق، نمرقه
برابر پارسی : پشتی
فارسی به انگلیسی
pillow, bolster
فارسی به عربی
زلة , مسند , وسادة
مترادف و متضاد
پشت، تقویت، پا، کمک، طرفداری، تایید، پشت گرمی، تکیه گاه، پشتیبانی، متکا، پشت بند، ملاک، تکیه، نگاهداری، اتکاء، پشتیبان زیر برد، زیر بری
متکا، بالش
پشتی، تکیه گاه، متکا
پشتی، متکا، چنبره، کوسن، زیر سازی، مخده
پشتی، متکا، بالش، مخده
متکا، بالش، زیرسری
رفتار، وضع، جهت، متکا، یاتاقان، بردباری، سلوک، طاقت، زاد و ولد، زایش، نسبت
بالش، بالشت، تکیهگاه، مخده
پشتی، نمرق، نمرقه
۱. بالش، بالشت، تکیهگاه، مخده
۲. پشتی، نمرق، نمرقه
فرهنگ فارسی
تکیه گاه، چیزی که بر آن تکیه بدهند، درفارسی متکاتلفظمیکنندبه معنی بالش
( اسم ) ۱ - آنچه بر آن تکیه کنند : آستانت گنبد سیما بگون را متکاسف بند. سیماب دل سیماب شد زین متکا . ( خاقانی ) ۲ - بالش : آنچنانک یوسف صدیق را خواب بنمودی و گشتش متکا . ( مثنوی ) توضیح متکا که معمولا بتخفیف تائ و تشدید کاف تلفظ کنند در اصل بتشدید و تخفیف کاف است .
( اسم ) ۱ - آنچه بر آن تکیه کنند : آستانت گنبد سیما بگون را متکاسف بند. سیماب دل سیماب شد زین متکا . ( خاقانی ) ۲ - بالش : آنچنانک یوسف صدیق را خواب بنمودی و گشتش متکا . ( مثنوی ) توضیح متکا که معمولا بتخفیف تائ و تشدید کاف تلفظ کنند در اصل بتشدید و تخفیف کاف است .
فرهنگ معین
(مُ تَ کّ ) [ ع . ] (اِ. ) بالش ، تکیه گاه .
لغت نامه دهخدا
متکا. [ م ُت ْ ت َ ] ( ع اِ ) ( از «وک ء» ) تکیه گاه ( غیاث ) ( آنندراج ) ( دهار ). تکیه جای و تکیه گاه. ( ناظم الاطباء ). تکیه جای. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). ج مُتَّکات. ( اقرب الموارد ). تکیه گاه. پشتی. آنچه بدو تکیه کنند. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) :
از آسمان نخست برون تاخت قدر او
هم عرش نطعش آمد و هم سدره متکا.
بنده ٔسیماب دل سیماب شد زین متکّا.
که در ظل آن متکا می گریزم.
خواب بنمودی و گشتش متکا
مرمرا لطف تو هم خوابی نمود
آن دعای بی حدم بازی نبود.
مولوی ( مثنوی چ خاور ص 174، نیکلسن ج 3 ص 134 ).
|| در تداول فارسی ، بالین. بالش. وساده. نهالی. نهالین. بالشت. بالشی چون استوانه ای از پر و جز آن انباشته که گاه خفتن زیر سرنهند. ( از یادداشتهای بخط مرحوم دهخدا ). مأخوذ ازتازی ، بالش مستطیل و مدور آکنده از پر مرغ و جز آن که در هنگام خواب زیر سرگذارند و بر آن نیز تکیه کنند و گرد بالش یا گرد بالین نیز گویند. ( ناظم الاطباء ) :
متکا در گله با سندلی این معنی گفت
که تویی بقچه کش و تکیه بمن دارد یار.
عوض متکاست با دیوار.
طبعش بجود چون تن بر متکاست مایل.
از آسمان نخست برون تاخت قدر او
هم عرش نطعش آمد و هم سدره متکا.
خاقانی.
آستانت گنبد سیمابگون را متکاست بنده ٔسیماب دل سیماب شد زین متکّا.
خاقانی ( چ سجادی ص 22 ).
مرا دان بر از هفت ده متکائی که در ظل آن متکا می گریزم.
خاقانی.
آنچنانکه یوسف صدیق راخواب بنمودی و گشتش متکا
مرمرا لطف تو هم خوابی نمود
آن دعای بی حدم بازی نبود.
مولوی ( مثنوی چ خاور ص 174، نیکلسن ج 3 ص 134 ).
|| در تداول فارسی ، بالین. بالش. وساده. نهالی. نهالین. بالشت. بالشی چون استوانه ای از پر و جز آن انباشته که گاه خفتن زیر سرنهند. ( از یادداشتهای بخط مرحوم دهخدا ). مأخوذ ازتازی ، بالش مستطیل و مدور آکنده از پر مرغ و جز آن که در هنگام خواب زیر سرگذارند و بر آن نیز تکیه کنند و گرد بالش یا گرد بالین نیز گویند. ( ناظم الاطباء ) :
متکا در گله با سندلی این معنی گفت
که تویی بقچه کش و تکیه بمن دارد یار.
نظام قاری ( دیوان البسه ص 13 ).
کمر حجت است قاری راعوض متکاست با دیوار.
نظام قاری ( دیوان البسه ص 30 ).
بر هر تنی است جودش همچون لباس شامل طبعش بجود چون تن بر متکاست مایل.
نظام قاری ( دیوان البسه ص 31 ).
- متکاء ریسمانی ؛ عبارت است از رسنی که از ریسمان پنبه یا پشم بافند و درویشان در وقت مراقبه گرداگرد هر دو زانو بکشند. آن را کمند وحدت نیز گویند. ( غیاث ) ( آنندراج ).فرهنگ عمید
بالشی استوانه ای برای گذاشتن زیر سر یا تکیه دادن.
چیزی که بر آن تکیه می دهند، تکیه گاه.
چیزی که بر آن تکیه می دهند، تکیه گاه.
بالشی استوانه‌ای برای گذاشتن زیر سر یا تکیه دادن.
چیزی که بر آن تکیه می‌دهند؛ تکیهگاه.
دانشنامه عمومی
متکا نوعی بالش استوانه ای شکل و دراز است. این وسیله هم اکنون در شرق و جنوب شرق آسیا برای خواب مورد استفاده قرار می گیرد و در ایران نیز کمابیش مورد استفاده است. هر چند در گذشته استفاده از آن متداول تر بوده است.
جنگ بالش
متکا همچنین یکی از لوازم خواب غربی است، به گونه ای که در تختخواب دو نفره، دو عدد بالش و یک متکا قرار داده می شود. این وسیله همچنین برای تکیه دادن هنگام نشستن روی زمین یا مبل مورد استفاده قرار می گیرد.این واژه (کلمه) ریشه عربی داشته و به معنای محل تکیه یا تکیه گاه میباشد.
جنگ بالش
متکا همچنین یکی از لوازم خواب غربی است، به گونه ای که در تختخواب دو نفره، دو عدد بالش و یک متکا قرار داده می شود. این وسیله همچنین برای تکیه دادن هنگام نشستن روی زمین یا مبل مورد استفاده قرار می گیرد.این واژه (کلمه) ریشه عربی داشته و به معنای محل تکیه یا تکیه گاه میباشد.
wiki: متکا
فرهنگ فارسی ساره
پشت
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی رَفْرَفٍ: پارچه سبزی است که با آن مجلس آذین درست میکنند . بعضی هم گفتهاند : به معنای بالش یا متکا است .
معنی مُرْتَفَقاً: جایگاه - تکیه گاه (و در معنای کلمه مرتفق گفته است ، به معنای متکا است که از ماده مرفق گرفته شده و در اصل معنای ارتفق این بوده که فلانی به مرفق (آرنج)خود تکیه زده )
ریشه کلمه:
وک ء (۱۱ بار)
«مُتَّکَأ» به معنای چیزی است که بر آن تکیه می کنند، مانند پشتی ها، تخت ها و صندلی ها، آن چنان که در قصرهای آن زمان معمول بود، ولی بعضی «مُتَّکَأ» را به «اترج» که نوعی میوه است تفسیر کرده اند.
آنها که متّکا را به همان معنای پشتی و مانند آن تفسیر کرده اند نیز، گفته اند: میوه آن مهمانی «اترج» بوده است، و «اترج» همان بالنگ است که میوه ای است ترش مزه و دارای پوستی ضخیم، که از پوست ضخیم آن مربّا درست می کنند. ممکن است این میوه در سرزمین مصر شبیه به آنچه نزد ما است کاملاً ترش نبوده، و رگه ای از شیرینی داشته که میوه پذیرایی محسوب می شده.
معنی مُرْتَفَقاً: جایگاه - تکیه گاه (و در معنای کلمه مرتفق گفته است ، به معنای متکا است که از ماده مرفق گرفته شده و در اصل معنای ارتفق این بوده که فلانی به مرفق (آرنج)خود تکیه زده )
ریشه کلمه:
وک ء (۱۱ بار)
«مُتَّکَأ» به معنای چیزی است که بر آن تکیه می کنند، مانند پشتی ها، تخت ها و صندلی ها، آن چنان که در قصرهای آن زمان معمول بود، ولی بعضی «مُتَّکَأ» را به «اترج» که نوعی میوه است تفسیر کرده اند.
آنها که متّکا را به همان معنای پشتی و مانند آن تفسیر کرده اند نیز، گفته اند: میوه آن مهمانی «اترج» بوده است، و «اترج» همان بالنگ است که میوه ای است ترش مزه و دارای پوستی ضخیم، که از پوست ضخیم آن مربّا درست می کنند. ممکن است این میوه در سرزمین مصر شبیه به آنچه نزد ما است کاملاً ترش نبوده، و رگه ای از شیرینی داشته که میوه پذیرایی محسوب می شده.
wikialkb: مُتّکَأ
گویش مازنی
/matkaa/ بالش – بالشت – زیرسری - گیاهی شبیه قارچ ۳از طوایف بومی و قدیمی کلاردشت
۱بالش – بالشت – زیرسری ۲گیاهی شبیه قارچ ۳از طوایف بومی ...
جدول کلمات
بالش, بالشت
پیشنهاد کاربران
متکا به ترکی: یاسدیق ، میتککَه
بر فارس زبانان محترم مخفی نیست که نحوهٔ تلفظ این کلمه دربین ایشان ازباب غلط مشهوراست که تدریجا جا افتاده و استعمال شده. لکن صحیح آنست که به تشدید تاء به کاررود نه به تشدید کاف. چه اینکه این کلمه در علم تصریف ازباب افتعال دانسته میشودو چنانکه مادهٔ�و - ک - ئ� در این باب رود، گفته میشود درمصدرش: إتّکاء بروزن افتعال که فاء الفعل ( واو ) بنابرقاعده ای به تاء مبدل گردیده مثل إتّفاق. پس قهراً در اسم مفعول از این باب هم گفته میشود:متّکأ ( mottaka ) به همزهٔ پایانی که ترسیمش در این حروف انگلیسی ممکن نیست. البته استعمال این کلمه باتبدیل همزه به الف هم جایزست همچنانکه بین فُرس رواج دارد.
کلمات دیگر: