هادرون

در فیزیک ذرات، هادرون (گرفته شده از زبان یونانی به معنای محکم، سخت) به ذرات ترکیبی که از دو یا سه کوارک تشکیل شده باشند، گفته می شود. نیروی هسته ای قوی این کوارک ها را در کنار هم قرار می دهد.دو زیرمجموعه از هادرونها وجود دارد: باریون ها و مزون ها. باریون ها از سه کوارک و مزون ها از دو کوارک تشکیل شده اند.از میان معروفترین باریونها، می توان به پروتون ها و نوترون ها اشاره کرد.
برخورد دهنده هادرونی بزرگ (LHC)
لپتون ها
فهرست ذرات
مدل استاندارد
ذرات زیراتمی
ستاره کوارک
طبق الگوی کوارک، خصوصیات هادرون ها ابتدا از طریق کوارک های ظرفیت تعیین می گردد. مثلاً، پروتون از دو کوارک بالا (هر کدام دارای بار الکتریکی ۲/۳+) و یک کوارک پایین (واجد بار الکتریکی ۱/۳-) تشکیل می شود. با افزودن این بارها به هم، بار پروتونی برابر با ۱+ حاصل می شود. اگرچه کوارک های مرکب نیز حامل بار رنگ (بی ارتباط با رنگ ظاهری) اند، ویژگی نیروی قوی هسته ای که تحدید رنگ نامیده می شود مستلزم آن است که هر وضعیت ترکیبی حامل بار ته نشست رنگ نباشد. یعنی، هادرونها باید بی رنگ باشند. دو روش برای تحقق این امر وجود دارد: سه کوارک با رنگ های متفاوت، یک کوارک تکرنگ و یک پاد کوارک حامل عامل پاد رنگ. هادرون های مبتنی بر الگوی اول باریون ها هستند در حالی که هادرون های نوع اخیر مزون ها نامیده می شوند.
همچون کلیه ذرات زیراتمی، برای هادرون ها نیز اعداد کوانتومی تعیین می شود که به بازنمودهای گروه پوآنکاره مربوط می گردد: (m) pc J که در آن J عدد کوانتومی اسپین، p زوجیت ذاتی ذره، و c هم یوغی بار یا زوجیت نوع c و گشتاور چهارگانه ذره m (یعنی جرم آن) هستند. توجه کنید که جرم هادرون بسیار کوچک بوده و به جرم کوارک های ظرفیت آن بستگی دارد و نیز در اثر معادل جرم- انرژی، بخش اعظم جرم از مقدار فراوان انرژی مرتبط با نیروی قوی هسته ای حاصل می شود. هادرون ها نیز می توانند حامل اعداد کوانتوم دارای تعامل ضعیف همچون ایزواسپین (یا زوجیت نوع- G)، و شگرفی باشند. تمام کوارک ها یک عدد کوانتومی افزایشی و ابقا شده به نام عدد باریون (B) دارند که معادل ۳/۱+ برای خود کوارکها و مقدار ۳/۱- برای پاد کوارک ها است. این یعنی آن که باریون ها- گروه های سه کوارکی- عدد باریونی ۱ = B دارند در حالی که مزون ها دارای عدد باریونی ۰ = Bاند.
هادرون ها وضعیت های تحریک شده ای تحت عنوان ارتعاشات دارند. هر هادرون در وضعیت عادی می تواند وضعیت های تحریک شده مختلفی داشته باشد؛ طی آزمایش های فیزیک ذرات صدها نوع ارتعاش برای آن ها مشاهده شده است. ارتعاشات بسیار سریع (طی حدود ۲۴–۱۰ ثانیه) در اثر نیروی قوی هسته ای تخریب می شوند.

هادْرون (hadron)
در فیزیک ، ذره ای زیراتمی. تحت تأثیر نیروی هسته ای قوی قرار می گیرد. هر هادرون از دو یا سه ذرۀ تقسیم ناپذیر، با نام کوارک، ساخته می شود. هادرون ها به دو گروه باریونها، شامل پروتون، نوترون، و هیپرون، متشکل از سه کوارک؛ و مِزونها، متشکل از دو کوارک ، دسته بندی می شوند.