هاکی روی یخ

هاکی روی یخ (در انگلیسی: Ice hockey) نام یکی از رشته های ورزشی پرطرفدار است که در آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا) تنها هاکی نامیده می شود. بازی هاکی، یک بازی تیمی است که بر روی یخ انجام می شود. ورزشِ هاکی در کشورهای سردسیری که فصل سرما و یخبندان در آنان طولانی است دارای محبوبیت بسیار زیادی است، به صورتی که در کشورهای اسکاندیناوی و کانادا هاکی ورزش اول آن کشورها به حساب می آید. هاکی یکی از چهار بازی اصلی در آمریکای شمالی است که لیگ فوق حرفـه ای آن کـه به لیگ برتر مشهـور است و بـا نـام لیگ ملی هاکی (NHL) و بـرای زنـان بـا نـام لیگ ملی هاکی زنان (NWHL) دارای محبوبیت و طرفداران زیادی است. بوفالو، دیترویت، پیتسبرگ، مینه سوتا، شیکاگو، بوستون، نیویورک، فیلادلفیا، تمپا، دنور، سن خوزه و کلمبوس از شهرهایی در ایالات متحده هستند که شهروندانشان به هاکی علاقه فراوان دارند.
'Chirpin (جیرجیر زدن): فحاشی بازیکنان به یکدیگر
Mucking it up (کثافت کاری): درگیرشدن فیزیکی در هنگامی که پاک هاکی در کرنرها قرار دارد
Up on the roof (رو-طاقی): شوتی که به بالای طاق دروازه بنشیند
Cement Head (کله خر): بازیکن مهاجم که به دنبال دعوا و برخورد فیزیکی باشد
Gong Show (نمایش ضرب چینی): به بازیکن یا تیمی که بازی هاکی را بد بازی کند
Top Shelf (سجاف): گلی که پاک هاکی از گوشهٔ هر یک از دو طاقِ دروازه به ثمر می نشاند
Duster (گردگیر): بازیکنی که همیشه روی نیمکتِ ذخیره به دستور مربی می نشیند و بازی داده نمی شود
Grinder (جان کن): بازیکنی که هم خشن است و هم زحمت کش
هاکی در فصل سرما، ورزش ملی کانادا و محبوب ترین بازی ورزشی در کشور فنلاند است. هاکی همچنین در بخش هایی از ایالات متحده آمریکا از جمله در شمال شرقی، مرکز و آلاسکا دارای طرفداران بسیاری است.
با اینکه ۶۴ کشور جهان عضو فدراسیون بین المللی هاکی روی یخ (IIHF) هستند، در مسابقات جهانیِ هاکی از جمله در بازی های المپیک زمستانی و جام جهانی هاکی روی یخ، کشورهای کانادا، جمهوری چک، فنلاند، روسیه، اسلواکی، سوئد و ایالات متحده آمریکا حرفی برای گفتن دارند و غالباً در صدر جدول مسابقات جای می گیرند، به گونه ای که از ۶۳ مدالی که در مسابقات هاکی مردان در بازی های المپیک زمستانی از سال ۱۹۲۰ تاکنون اعطا شده است، تنها ۶ مدال به کشورهایی جز چند کشور نامبرده رسیده است.
بازیِ «هاکیِ روی یخ» ورزشی بسیار فیزیکی است که در آن سه عاملِ سرعت، تکنیک و قدرت فیزیکی یا قدرت جسمانی نقشی اساسی را ایفا می کنند.

هاکی روی یَخ (ice hockey)
هاکی روی یَخ
نوعی بازی روی یخ بین دو تیم شش نفره که اولین بار در کانادا از هاکی روی چمن مشتق شد. بازیکنان هاکی روی یخ لباس محافظ به تن دارند، کفش اسکیت به پا می کنند و از چوبی سرکج برای پیش بردن توپ مخصوص هاکی استفاده می کنند. هدف بازی واردکردن توپ به دروازۀ حریف است که به شکل یک قفس توردار در انتهای زمین بازی قرار دارد. دروازه بان از دروازه محافظت می کند. پُست های دیگر بازی عبارت اند از دفاع های راست و چپ، گوش های راست و چپ و میانی. گوش ها و بازیکن میانی خط حمله را تشکیل می دهند. در پایان وقت بازی که سه زمان بیست دقیقه ای است، تیمی برنده می شود که گل های بیشتری وارد دروازۀ حریف کند. اگر در پایان بازی نتیجه مساوی شود، در وقت اضافه بازی ادامه پیدا می کند.تاریخچه. اعتقاد بر این است که هاکی روی یخ از دهۀ ۱۸۵۰ در کانادا آغاز شده و نخستین بار در شهر کینگستون ایالت اونتاریو بازی شده است. اولین مقررات بازی در دانشگاه مک گیل مونترال تدوین شد. هیئت حاکم بر برگزاری مسابقات هاکی فدراسیون بین المللی هاکی روی یخ (آی آی اچ اف) است که در ۱۹۰۸ تأسیس شد. هاکی روی یخ از ۱۹۲۰ به بازی های المپیک تابستانی اضافه شد. از ۱۹۲۴ به بعد این بازی جزو المپیک زمستانی شده است. در ۱۹۹۸ هاکی روی یخ زنان به بازی های مدال آور المپیک زمستانی ناگانو در ژاپن اضافه شد. جام استنلی یکی از معروف ترین تورنمنت های امریکای شمالی است که در پایان فصل طولانی لیگ ملی هاکی (ان اچ ال) برگزار می شود و اولین بار در ۱۹۱۶ برگزار شد.
زمین بازی. زمین مطلوب بازی بیضی شکل و به طول ۶۱ متر و عرض ۳۰ متر است که در اطراف آن حصاری از شیشۀ نشکن به ارتفاع۱.۲۲ متر قرار دارد. خطوط قرمز دروازه به اندازۀ۳.۵ متر از طرفین زمین فاصله دارند و دروازه ای به ارتفاع۱.۲۲ و عرض۱.۸۳ در وسط آن ها قرار دارد. دروازه مجهز به توری است که در قسمت پایه حداقل ۶۰ سانتیمتر عمق دارد. یک خط قرمز زمین بازی را به دو نیمه تقسیم می کند و دو خط آبی زمین را به سه ناحیۀ برابر تقسیم می کنند.
بازی. زمان بازی از سه وقت بیست دقیقه ای تشکیل می شود و این اساساً زمانی است که توپ در جریان بازی قرار دارد. همزمان جمعاً ۶ بازیکن از هر تیم مجازند که در داخل زمین باشند و این بازیکنان شامل یک دروازه بان، دو دفاع، و سه مهاجم اند. ذخیره ها اهمیت فراوانی دارند؛ زیرا بازی به سبب سرعت بالا انرژی بازیکنان را تحلیل می برد. معمولاً هر تیم یازده تا هجده بازیکن دارد. ذخیره های تیم در هر زمانی از وقت بازی می توانند وارد بازی شوند و زمان استفاده از آن ها بستگی به استراتژی مربیان دارد. شروع بازی و شروع های مجدد با ایجاد یک وضعیت رودرروئی بین بازیکنان دو تیم و رهاکردن توپ توسط داور در بین آن ها صورت می گیرد. خطای آفساید در بازی زمانی اتفاق می افتد که یک بازیکن جلوتر از توپ به داخل منطقۀ حمله برود و یا توپ سرگردان از بیش از یک خط عبور کند. مسابقات غیرحرفه ای را دو داور قضاوت می کنند؛ ولی مسابقات حرفه ای دارای یک داور و دو کمک داور خط است. بازیکن خطاکار، بسته به شدت خطا، حداقل دو دقیقه از زمین اخراج می شود. خطاهای بازی عبارت اند از آرنج زدن به حریف، گرفتن پای حریف، تنه زدن و بالا بردن چوب بازی.تجهیزات. چوب هاکی روی یخ دارای دسته ای به بلندی ۱۳۵ سانتی متر و تیغه ای به طول ۳۷ سانتی متر است؛ امّا چوب دروازه بان سنگین تر و پهن تر است. پوتین های بازی ساق کوتاه تر از پوتین های اسکیت نمایشی اند و پوششی مستحکم در سر پنجه و پاشنۀ پا دارند. تیغۀ اسکیت از تیغۀ اسکیت سرعتی کوتاه تر است، فقط۱.۵ میلی متر عرض دارد و با لوله های توخالی تقویت شده است. توپ بازی کروی ، قطر آن۷.۶ سانتی متر، ضخامت لایۀ آن۲.۵ سانتی متر، با وزنی معادل ۱۵۶ گرم است. بازیکنان با ضربه گیرهای مناسب در محل زانو، ساق پا، آرنج و شانه محافظت می شوند و دروازه بان ضربه گیرهایی بیشتر در محل ساق پا و قفسۀ سینه دارد. استفاده از کلاه ایمنی اختیاری است.