کانادا

مختصات: ۴۵°۲۴′ شمالی ۷۵°۴۰′ غربی / ۴۵٫۴۰۰°شمالی ۷۵٫۶۶۷°غربی / 45.400; -75.667
۷۶٫۷٪ سفید
۱۴٫۲٪ آسیایی
۴٫۳٪ بومی
۲٫۹٪ سیاه
۱٫۲٪ آمریکایی لاتین
۰٫۵٪ چندنژادی
۰٫۳٪ دیگر
کانادا (به انگلیسی: Canada) و (به فرانسوی: Canada) کشوری در شمال قاره آمریکای شمالی است که از ده استان و سه قلمرو تشکیل شده است. این کشور از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی گسترده است. کانادا با مساحت ۹٫۹۸ میلیون کیلومتر مربع، دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت و چهارمین کشور پهناور جهان از نظر مساحت خشکی است. مرز مشترک کانادا با ایالات متحده، بلندترین مرز زمینی در جهان است. بخش زیادی از خاک کانادا به دلیل سرمای هوا و نزدیکی به قطب شمال، خالی از سکنه است. در زبان فارسی، نام کانادا بر اساس تلفظ فرانسوی آن رواج یافته است.
حکومت کانادا یک دموکراسی پارلمانی فدرال و یک پادشاهی مشروطه است که در حال حاضر ملکه الیزابت دوم رئیس کشور است. ساختار حکومت کانادا از پادشاه یا ملکهٔ بریتانیای کبیر، دولت فدرال، دو مجلس سنا و عوام، دولت های ایالتی و فرماندار کل که به عنوان نمایندهٔ ملکه الیزابت ایفای نقش می کند، تشکیل شده است. رأی دهندگان کانادا و شهروندان نیز در قاعدهٔ این هرم قرار می گیرند. این کشور توسط دولت های مستقل از هم اداره می شود، که در مجموع زیر پوشش دولت فدرال قرار گرفته اند.
الیزابت دوم ملکهٔ بریتانیا، ملکهٔ کشور کانادا نیز هست و قانون به امضاء و به نام او رسمیت و ضمانت اجرایی پیدا می کند.

کانادا (Canada)
برج سی ان تورنتو، برج سی ان تورنتو، موقعیت. کانادا شمالی ترین کشور قارۀ امریکا، از شمال به اقیانوس شمالگان، از شمال شرقی به تنگۀ اسمیت، خلیج بافین، تنگۀ دیویس، و دریای لابرادور، از شرق به اقیانوس اطلس شمالی، از جنوب به کشور امریکا، از غرب به اقیانوس آرام و از شمال غربی به ایالت آلاسکا (کشور امریکا) محدود است. مساحت کشور پهناور کانادا ۹,۹۷۰,۶۱۰ کیلومتر مربع است و شهر اوتاوا پایتخت آن است.سیمای طبیعی. کانادا یا دومین کشور وسیع جهان (بعد از روسیه) از منابع سرشار و مهمی چون جنگل و آب و کانی و ماهی فراوان بهره مند است و در قبال نیروی کار و اندیشه، اقتصاد توانمندی دارد. کشور کانادا عمدتاً از آب و پوستۀ سنگی و کوه و مرداب تشکیل شده و خاک مرغوب و قابل کشت آن از ارزش فراوانی برخوردار است و سرمای سخت و خشونت طبیعت، اکثر نزدیک به اتفاق جمعیت کشور را در مرزهای جنوبی و در نواری به طول ۳۲۰ کیلومتر متمرکز ساخته است. کشور کانادا به نواحی جغرافیایی زیر تقسیم می شود:
۱. سپر کانادا که وسیع ترین ناحیۀ جغرافیایی این کشور است و تقریباً نیمی از وسعت آن را شامل می شود. این ناحیه که شبیه یک کاسۀ عظیم است، خلیج هودسن (هادسن) را در میان خود جای داده، دنبالۀ آن در شرق به رشته کوه های آپالاش منتهی می شود و از غرب تا فروبومان پیرامون دریاچه های گریت بر و گریت اسلِیو و دهانۀ رود مکنزی گسترش می یابد. فروبومان گریت لیکس (دریاچه های بزرگ) و نیز رودخانۀ سنت لارنس (سن لوران)، بخش جنوبی سپرگان مزبور را تشکیل می دهند و انبوه ترین نواحی مسکونی و مزروعی کانادا به شمار می آیند.
۲. فرابومان شرقی یا ارتفاعات ساحلی لورنچن (لورانتید) در مرز شرقی سپرگان کانادا قرار دارند. دامنۀ شرقی آن ها به نوار ساحلی رودخانه و خلیج سَنت لارنس منتهی می شود و جزایر نیوفاوندلند، کیپ برِتون، پرینس ادوارد و اَنتیکاستی و غیره در آب های ساحلی این ناحیه قرار دارند و جزئی از خاک کشور کانادا محسوب می شوند و شبه جزیرۀ نووا اسکوتیا (نوواسکوشا) مهم ترین و چشم گیرترین عارضۀ ساحلی آن است.
۳. کوردیراهای کانادا که غربی ترین بخش این کشور را تشکیل می دهند، از رشته کوه های چندی که به موازات خط ساحلی اقیانوس آرام قرار دارند، پدید آمده است. کوه های مکنزی و گریت پلینز (جلگه های بزرگ)، شرقی ترین نواحی این قسمت اند و کوه های راکی که در دنباله شمالی کوه های راکی کشور امریکا قرار دارند، با ارتفاع ۳,۹۵۴ متر، (کوه رابسون)، در غرب جلگه های بزرگ قرار دارند. رشته کوه های سِلکِرک و استیکین فضای میان کوه های راکی و رشته کوه های ساحلی را پر کرده اند و دامنۀ غربی کوه های ساحلی با بریدگی ها و آبدرهها و جزایر ساحلی بسیار، به اقیانوس آرام منتهی می شود. جزایر و جزیرکهای بسیاری ازجمله جزیرۀ ونکوور، و جزیرۀ کوئین شارلوت در آب های ساحلی آن قرار دارند و کوه وادینگتون، با ارتفاع ۳,۹۹۴ متر، بلندترین قلۀ بخش جنوبی است و کوه لوگان که در شمال غربی کانادا و نزدیک مرز آلاسکا قرار دارد با بلندی ۵,۹۵۹ متر مرتفع ترین نقطۀ بخش شمالی و بلندترین کوه کشور کانادا محسوب می شود.
۴. جزایر شمالی، که عمدتاً در شمال مدار شمالگان قرار گرفته اند، جزایر بزرگ و کوچک فراوانی هستند که غالباً خالی از سکنه بوده و بافین، الزمیر، ویکتوریا، کوئین الیزابت، سامرست، ملویل، بَنکس و ساوتمپتن مهم ترین آن ها هستند. رودخانه های بسیاری؛ ازجمله مکنزی، پیس، اَتابَسکا، چرچیل، سسکچوان، فریزر؛ از کوردیراهای کانادا سرچشمه می گیرند و رودخانه های باک، نلسون، و آلبنی نیز از دیگر رودهای این کشور محسوب می شوند. کشور کانادا سرزمینی پُرآب است و دریاچه های بسیاری که از عصر یخبندان به جای مانده، در این کشور وجود دارد که دریاچه های گریت بر، گریت اسلیو، اتابسکا، ریندیر، وینیپگ، مانیتوبا، نیپیگان و بسیاری دیگر از آن جمله محسوب می شوند. کشور کانادا از نظر اداری به دَه استان و سه سرزمین تقسیم می شود و اُوتاوا، ادمونتون، ویکتوریا، وینیپِگ، تورنتو، کِبِک، و مونترآل مهم ترین شهرهای آن هستند. شمال کانادا دارای اقلیم قطبی و جنوب آن معتدلِ مایل به سرد است و اقلیم نواحی شرقی و غربی و درونی آن تفاوت اقلیمی بسیار دارند. بارندگی آن در سراسر سال و به طور یکنواخت روی می دهد و زمستان های آن کلاً بسیار سرد و سخت است. میانگین دمای شهر اوتاوا در دی ماه ۹- درجۀ سانتی گراد و در تیرماه ۲۲ درجۀ سانتی گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۱,۰۰۰ میلی متر می رسد. پوشش گیاهی نواحی شمالی کانادا از گونۀ نیمه قطبی است و نواحی بالاتر از مدار ۵۸ درجه فاقد گیاه است. مساحت جنگل های کانادا ۴۵۵میلیون هکتار یا حدود یک چهارم از وسعت کشور، است. حیات وحش آن بسیار شبیه به حیات وحش اروپای شمالی و آسیای شمالی است و راسو، سمور، دَلِه، قاقم، خرس سیاه و قهوه ای، سیاه گوش، گرگ، روباه، خرس قطبی، شیر کوهی، سگ آبی، و خرگوش صحرایی گونه هایی از حیات وحش آن را تشکیل می دهند.
اقتصاد. کانادا از نظر منابع طبیعی بسیار غنی است و بهره گیری به جا و منطقی از آن، سطح زندگی ساکنان آن را به نحو شایان توجهی بالا برده است. کشاورزی یکی از عمده ترین منابع درآمد این کشور است و به کارگیری شیوه های مکانیزه، موجب صرفه جویی در استفاده از نیروی کار شده است. بیشتر کشتزارهای کانادا در جنوب قرار دارند و حدود چهارپنجم از زمین های مزروعی آن بین کوه های راکی و دریاچه های بزرگ واقع است. فصل کشت در نواحی شمالی، کوتاه و تقریباً بی بهره است. دامداری و پرورش گاو و گوسفند و خوک بیشتر در درون بوم های آن رواج دارد و غلات، ذرت، لوبیای سویا، توتون، انواع میوه و سبزیجات، دانه های روغنی، سیب، سیب زمینی، شیرۀ افرا و گوشت و لبنیات از فرآورده های آن است. کانادا یکی از بزرگ ترین صادرکنندگان چوب و الوار است و فرآورده های جنگلی یک دهم از صادرات آن را تشکیل می دهد. وسعت جنگل های بارآور کانادا۲۶.۵ درصد از مساحت کشور و حجم چوب و الوار تولیدشدۀ آن ۱۸۵.۵میلیون متر مکعب است. صنایع شیلات کانادا عمدتاً در نیوفاوندلند تمرکزیافته و میزان صید آن۱.۰۲۲میلیون تن است. معادن کانادا اهمیت بسیار دارند که عمده ترین آن ها عبارت اند از لیگنیت، نمک، آلومینیوم، زغال، روی، مس، پنبۀ کوهی، نیکل، سرب، اورانیوم، نقره، طلا، کوبالت، کادمیوم، و الماس. ذخیرۀ نفت کانادا در حدود ۷میلیارد بشکه است و ذخیرۀ گاز طبیعی آن به۱.۸میلیون متر مکعب بالغ می شود. الکتریسیتۀ تولیدشدۀ کانادا ۱۱۲میلیون کیلووات ساعت است که ۶۵ درصد از آن به شیوه برقابی تولید می شود، ۲۱ درصد از طریق نیروگاه های حرارتی و چهارده درصد از نیروگاه های هسته ای تأمین می شود. کانادا از نظر صنعتی کشوری پیشرفته است و نفت تصفیه شده، روغن های صنعتی، سیمان، فولاد، آهن، سوخت موتورهای جت، اسید سولفوریک، آلومینیوم، الیاف صنعتی، چوب و الوار، تجهیزات حمل ونقل، لوازم برقی، کاغذ، منسوجات و پوشاک از فرآورده های صنعتی آن به شمار می آیند.
حکومت و سیاست. کانادا دارای نظام فرمانداری کل با دو مجلس قانون گذاری است. فرماندار کل کانادا را ملکۀ انگلستان انتخاب و منصوب می کند و نهاد قانون گذاری آن از ۳۰۱ عضو مجلس عوام و ۱۱۲ عضو مجلس سنا تشکیل می شود. اعضای مجلس عوام را مردم برای پنج سال انتخاب می کنند و سناتورها را فرماندار کل منصوب می دارد و رهبر حزب حائز اکثریت در مجلس عوام سمت نخست وزیری را برعهده می گیرد.مردم و تاریخ. جمعیت کانادا ۳۴,۵۷۸,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۳.۴ نفر در کیلومتر مربع می رسد. روند افزایش سالانۀ جمعیت کانادا یک درصد است و انگلیسی ها ۴۰ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. ۴۶.۵درصد از مردم آن کاتولیک اند و ۷۹ درصدشان شهرنشین اند و زبان های رسمی آنان انگلیسی و فرانسوی است. میانگین امید به زندگی در کانادا ۷۸ سال است و ۹۹ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. نخستین ساکنان کانادا، بین ۱۰هزار تا ۳۰هزار سال پیش از سیبری و با عبور از تنگه برینگ و آلاسکا به این سرزمین وارد شدند، و نیاکان اینوئیتها را تشکیل دادند. وایکینگها نخستین اروپایی هایی بودند که در حدود سال ۱۰۰۰م به کانادا گام نهادند و به دلایل نامعلوم آن جا را ترک کردند. جان کابوت ایتالیایی در ۱۴۹۷ به نیوفاوندلند رسید و قرن ۱۶ عصر شناسایی درون بوم کانادا بود. ژاک کارتیه فرانسوی (۱۴۹۱ـ۱۵۵۷)، که نام کانادا احتمالاً از نام او اقتباس شده است، و هم وطنش ساموئل شامپلن (۱۵۶۷ـ۱۶۳۵) در امتداد رود سنت لارنس (سن لوران) به شناسایی پرداختند و ماندگاه هایی تأسیس کردند که بعدها به کبک و مونترآل موسوم شد؛ و هنری هودسن انگلیسی (۱۵۵۰ـ۱۶۱۱) نیز به شناسایی کرانه های خلیج هودسن پرداخت. کانادا طی سال های بعد به صحنۀ رقابت فرانسه و انگلیس تبدیل شد و از قرن ۱۷ تا ۱۹، سراسر آن به مستعمرۀ این دو کشور تبدیل شد. بعد از جنگ های هفت ساله و معاهدۀ پاریس (۱۷۶۳) کانادا کلّاً به انگلستان واگذار شد. هنگام جنگ های استقلال امریکا (۱۷۷۵ـ۱۷۸۳) زمانی که مهاجرنشین های نواحی شمالی علیه انگلیسی ها سر به شورش برداشتند، عدۀ بسیاری از مهاجران که به انگلستان وفادار مانده بودند، به کانادا مهاجرت کردند و در نووا اسکوتیا و کبک ساکن شدند. قانون اساسی سال ۱۸۶۷ که به تصویب پارلمان انگلیس رسید، کانادا را به یک مستعمرۀ نیمه مستقل انگلیسی تبدیل کرد و مقرر داشت تا نمایندۀ پادشاه انگلستان با عنوان فرماندار کل ادارۀ امور آن را برعهده داشته باشد. کانادا در قرن ۲۰ به مرور روبه توسعه نهاد و در جنگ های جهانی اول و دوم از متفقین حمایت کرد. در ۱۹۴۵ به عضویت سازمان ملل متحد درآمد و کنفدراسیون کانادا را در ۱۹۴۹ تأسیس کرد.

کانادا کشوری در شمال قاره آمریکای شمالی است که از ده استان (فدرال) و یازده مرکز اداری و سه قلمرو تشکیل شده است.
• «پرچم : کانادا نخستین منطقهٔ فرادریاهاست که انلگیسیان در سال ۱۸۶۹م بدان اجازه دادند از علامت خاص خویش استفاده کند. این علامت شامل سپری با چهار قسمت بود که هریک نشانهٔ یکی از استان های وقت کانادا (اونتاریو، کبک، نو اسکانیا و نیو برونزویک) بود. در سال ۱۹۲۱ علامت دیگری جایگزین علامت قبلی شد که در آن یک شیر انگلیس، شیر اسکاتلند، چنگ ایراند و بنفشه های فرانسوی و نیز برگ چنار کانادا به چشم می خورد.در سال ۱۹۶۵ پرچم جدید کانادا با برگ چنار قرمزرنگی بر زمینهٔ سفید و دو نوار قرمز در جوانب رنگ سفید ابداع شد و مورد استفاده قرار گرفت.در سال ۱۹۶۱ نیز پرچم ملکهٔ انگلیس برای کانادا به تصویب رسید که در وسط آرم رسمی این کشور حلقهٔ گلی جای می گرفت که در زمینهٔ آبی آن تاج ملکهٔ الیزابت و حرف E به رنگ طلایی دیده می شود.» در اثرش چاپ ۱۳۷۰/ ۱۹۹۱م -> رسول خیراندیش
• «مهاجرت کمک کرده که کانادا یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان باشد.»، ۲۰۱۵ -> «نمایه سیاسی کانادا»

[ویکی شیعه] کانادا دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت است که در آمریکای شمالی واقع شده است. ورود شیعه به این کشور به خاطر مهاجرت شیعیانی از ایران، پاکستان، لبنان، افغانستان و ... بوده است و شیعه در استان های مختلف این کشور از جمله اونتاریا، کوبک و آلبرتا گسترش یافته است. همچنین شهرهای تورنتو، مونترال و ونکوور بیشترین جمعیت شیعه را در خود جای داده اند.
کانادا (به انگلیسی: Canada) کشوری در آمریکای شمالی است که از ده استان و سه قلمرو تشکیل شده است. کانادا در شمال قارهٔ آمریکای شمالی قرار دارد و از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی گسترده است. کانادا با مساحت ۹٫۹۸ میلیون کیلومتر مربع، دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت و چهارمین کشور پهناور جهان از نظر مساحت خشکی است. مرز مشترک کانادا با آمریکا بلندترین مرز زمینی در جهان است. بخش زیادی از خاک کانادا به دلیل سرمای هوا و نزدیکی به قطب شمال، خالی از سکنه است.
حکومت کانادا، یک دموکراسی پارلمانی فدرال و یک پادشاهی مشروطه است که در حال حاضر ملکه الیزابت دوم رئیس - کشور - آن است. ساختار حکومت کانادا از پادشاه یا ملکهٔ بریتانیای کبیر، دولت فدرال، دو مجلس سنا و عوام، دولت های ایالتی و فرماندار کل که به عنوان نمایندهٔ ملکه الیزابت ایفای نقش می کند، تشکیل شده است. رأی دهندگان کانادا و شهروندان نیز در قاعدهٔ این هرم قرار می گیرند. این کشور توسط دولت های مستقل از هم اداره می شود، که در مجموع زیر پوشش دولت فدرال قرار گرفته اند.