اقیانوس اطلس

مختصات: ۰° شمالی ۳۰° غربی / ۰°شمالی ۳۰°غربی / 0; -30
اقیانوس اَطلَس دومین اقیانوس بزرگ دنیا است که قاره های آفریقا و اروپا را از قاره آمریکا جدا می سازد و درازایش نیز از جنوبگان تا اقیانوس منجمد شمالی است.
نام این دریا به شخصیت افسانه ای اطلس در اساطیر یونانی اشاره دارد. قدیمی ترین اشاره به نام اطلس برای این اقیانوس در متنی از استسیخروس، شاعر میانه های سده ششم پیش از میلاد یافت شده است.
اقیانوس اطلس به صورت حوزه s شکلی است که در جهت شمالی جنوبی گسترش دارد و توسط جریان های متقابل استوایی در حدود ۸ درجه عرض جغرافیایی شمالی به اطلس شمالی و اطلس جنوبی تقسیم می شود. اقیانوس اطلس از غرب توسط قاره آمریکا (شمالی و جنوبی) و از شرق توسط قاره های اروپا و آفریقا محصور شده است و توسط تنگه جبل الطارق با دریای مدیترانه در ارتباط است. از سمت شمال توسط تنگه دانمارک، دریای گرینلند و دریای نروژ و دریای بارنتز به اقیانوس منجمد شمالی و از سمت جنوب شرقی به اقیانوس هند و از سمت جنوب غربی توسط تنگه دریک به اقیانوس آرام و از جنوب به اقیانوس جنوبی متصل می شود (در برخی تعاریف دیگر امتداد آن را تا قطب جنوب در نظر می گیرند). اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام از طریق کانال پاناما در بین آمریکای شمالی و جنوبی نیز به هم متصل هستند. اقیانوس اطلس همچنین با دریای کارائیب، خلیج مکزیک، خلیج هادسون، خلیج بافین، خلیج بیسکای، دریای شمال، دریای بالتیک و دریای کلتیک مجاورت دارد.

اقیانوس اطلس (Atlantic Ocean)
اقیانوسی که از شرق به اروپا و افریقا و از غرب به امریکا محدود است؛ مساحت حوضۀ آن ۸۲,۴۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع و با احتساب اقیانوس شمالگان و دریاهای جنوبگان، ۱۰۶,۴۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع است. این اقیانوس را خط استوا (نیمگان) به اطلس شمالی و اطلس جنوبی تقسیم می کند. احتمالاً نام آن را از نام جزیرۀ افسانه ای آتلانتیس گرفته اند. میانگین ژرفای آنمتجاوز از ۳کیلومتر است و ژرف ترین نقطۀ آن (با ۸,۶۴۸ متر) در ژرفنای میلواکی در گودال پوئرتو ریکو قرار دارد. پشتۀ میان اقیانوس اطلس (پشتۀ میان اطلسی)، که بخشی از آن را جزایر آزور، آسانسیون، سنت هلنا، و تریستان دا کونیا تشکیل می دهند، این اقیانوس را به نیمه های شمالی و جنوبی تقسیم می کند.
جریان ها. منشاء بادهای بسامانی که تعیین کنندۀ مسیر جریان های اقیانوسی اند در نواحی پرفشاری است که در مرکز اقیانوس اطلس شمالی و جنوبی قرار دارند. این بادها یک جریانِ گرمِ استوایی تولید می کنند که به دو بخش تقسیم می شود؛ یکی با نام جریان برزیل، که به سمت جنوب جریان می یابد، و دیگری با نام گُلف استریم، که از طریق دریای کارائیب و خلیج مکزیک به سمت شمال جریان می یابد و تأثیر گرمازایی فراوانی بر آب و هوای شمال غربی اروپا می گذارد. یک جریان آب سرد نیز از اقیانوس شمالگان به سمت جنوب جریان می یابد و از آن جا به بعد با نام جریان لابرادور، از پایین گلف استریم، در نزدیکی سواحل بزرگ (گراند بنکس) در نیوفاوندلند، می گذرد. بین ۴۰ و ۸۰ درجۀ غربی، و ۲۵ و ۳۰ درجۀ شمالی، ناحیه ای آرام موسوم به دریای سارگَسو وجود دارد. جزایر قارّه ای متعددی، ازجمله جزایر بریتانیا، هند غربی (وِست ایندیز)، نیوفاوندلند و فاکلند در اقیانوس اطلس قرار دارند؛ جزایر اقیانوسی نسبتاً کمی که در این اقیانوس وجود دارند عبارت اند از ایسلند، آزور، آسانسیون، تریستان داکونیا، برمودا، قناری (کاناری)، کیپ ورد، مادیرا، فرناندو نورونا، ترینیداد و سنت هلنا. زهکشی های موجود در تقریباً تمامیِ اروپای غربی، اغلب مناطق افریقا، و شرق کوه های راکی، در امریکای شمالی، و شرق کوه های آند در امریکای جنوبی، به اقیانوس اطلس می ریزند.دما و شوری آب. دمای فروکشندها در بخش غربی خط الرّأس اطلس میانی یک درجۀ سانتی گراد، و در بخش شرقی۲.۵ درجۀ سانتی گراد است. دمای سطح آب بین حدود ۳۰ درجۀ سانتی گراد در نیمگان و چهار درجۀ سانتی گراد در شمال و جنوبِ مناطق دمایی در نوسان است؛ میانگین دما در عمق آب حدود یک الی دو درجۀ سانتی گراد است. شوری آب در مناطق وزش بادهای بسامان بیشتر و در کمربند آب های ساکن استوایی (نیمگان) کمتر است و همواره شوری آب های زیر سطحِ اقیانوس افزایش می یابد.