[ویکی اهل البیت] سعی از مناسک حج و عمره می باشد. سعی عبارت است از هفت دور پیمودن مسافت بین دو کوه صفا و مروه به نیت حج یا عمره که بعد از طواف کعبه و نماز طواف، صورت می گیرد. به هر دور از سعی، «یک شوط» می گویند.
سعی از واجبات، بلکه ارکان حج و عمره است که ترک عمدی آن به گونه ای که زمان تدارکش بگذرد موجب بطلان حج و عمره می شود؛ لیکن ترک آن از روی فراموشی موجب بطلان نمی گردد و هر وقت متذکر شد باید آن را به جا آورد و در صورت عدم امکان یا مشقت داشتن، باید نایب بگیرد و تا زمانی که سعی انجام نشود، محرماتی که پس از سعی بر او حلال می شود، به قوت خود باقی است. در این که جهل به حکم، حکم نسیان را دارد یا نه، اختلاف است.
سعی پس از طواف و نماز آن به جا آورده می شود؛ از این رو اگر عمره گزار یا حاجی به عمد آن را قبل از طواف به جا آورد، سعیش باطل و اعاده آن پس از طواف و نماز آن واجب است. لیکن اگر تقدیم از روی فراموشی یا جهل به حکم صورت گیرد، در بطلان سعی و وجوب اعاده آن پس از طواف اختلاف است. همچنین در بطلان سعی در صورتی که عمدا قبل از نماز طواف انجام شود، اختلاف است و در فرض جهل و نسیان باطل نخواهد بود.
فاصله انداختن بین سعی و طواف تا شب به قول مشهور جایز است؛ لیکن تأخیر سعی از طواف بدون عذر تا روز بعد جایز نیست. برخی تأخیر تا روز بعد را جایز دانسته و بعد از آن را جایز ندانسته اند.
برای عمره گزار و حاجی مستحب است پیش از سعی از چاه زمزم یک یا دو دلو آب بردارد و ضمن نوشیدن مقداری از آن، بقیه را بر سر و پشت و شکم خود بریزد و این دعا را بخواند: {أللّهُمَ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَ رِزْقاً واسِعَاً وَ شِفاءاً مِنْ کُلِّ داءٍ وَ سُقْمٍ}.
سپس حجرالأسود را استلام نماید و از دری که محاذی آن است (باب صفا) با آرامش و وقار به سمت صفا حرکت کند و پس از رسیدن به کوه صفا بر فراز آن رفته و به کعبه نظر کند و با پیش رو قرار دادن رکن حجرالأسود و پس از حمد و ثنای خداوند متعال و گفتن هفت بار تکبیر و تهلیل، دعای وارد شده را بخواند.
بنابر قول مشهور، طهارت از حدث و بنابر قول برخی، پاکی بدن و لباس هنگام سعی مستحب است.
برخی گفته اند: در صورت شروع از مروه، تنها دور نخست باطل می شود و دورهای بعدی صحیح است و باید سعی را تا هفت دور کامل کند. برخی دیگر گفته اند: تنها دورهای فرد که از مروه آغاز گشته، مانند دور اول و سوم باطل می شود و دورهای دیگر صحیح است و باید تکمیل شود.
سعی از واجبات، بلکه ارکان حج و عمره است که ترک عمدی آن به گونه ای که زمان تدارکش بگذرد موجب بطلان حج و عمره می شود؛ لیکن ترک آن از روی فراموشی موجب بطلان نمی گردد و هر وقت متذکر شد باید آن را به جا آورد و در صورت عدم امکان یا مشقت داشتن، باید نایب بگیرد و تا زمانی که سعی انجام نشود، محرماتی که پس از سعی بر او حلال می شود، به قوت خود باقی است. در این که جهل به حکم، حکم نسیان را دارد یا نه، اختلاف است.
سعی پس از طواف و نماز آن به جا آورده می شود؛ از این رو اگر عمره گزار یا حاجی به عمد آن را قبل از طواف به جا آورد، سعیش باطل و اعاده آن پس از طواف و نماز آن واجب است. لیکن اگر تقدیم از روی فراموشی یا جهل به حکم صورت گیرد، در بطلان سعی و وجوب اعاده آن پس از طواف اختلاف است. همچنین در بطلان سعی در صورتی که عمدا قبل از نماز طواف انجام شود، اختلاف است و در فرض جهل و نسیان باطل نخواهد بود.
فاصله انداختن بین سعی و طواف تا شب به قول مشهور جایز است؛ لیکن تأخیر سعی از طواف بدون عذر تا روز بعد جایز نیست. برخی تأخیر تا روز بعد را جایز دانسته و بعد از آن را جایز ندانسته اند.
برای عمره گزار و حاجی مستحب است پیش از سعی از چاه زمزم یک یا دو دلو آب بردارد و ضمن نوشیدن مقداری از آن، بقیه را بر سر و پشت و شکم خود بریزد و این دعا را بخواند: {أللّهُمَ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَ رِزْقاً واسِعَاً وَ شِفاءاً مِنْ کُلِّ داءٍ وَ سُقْمٍ}.
سپس حجرالأسود را استلام نماید و از دری که محاذی آن است (باب صفا) با آرامش و وقار به سمت صفا حرکت کند و پس از رسیدن به کوه صفا بر فراز آن رفته و به کعبه نظر کند و با پیش رو قرار دادن رکن حجرالأسود و پس از حمد و ثنای خداوند متعال و گفتن هفت بار تکبیر و تهلیل، دعای وارد شده را بخواند.
بنابر قول مشهور، طهارت از حدث و بنابر قول برخی، پاکی بدن و لباس هنگام سعی مستحب است.
برخی گفته اند: در صورت شروع از مروه، تنها دور نخست باطل می شود و دورهای بعدی صحیح است و باید سعی را تا هفت دور کامل کند. برخی دیگر گفته اند: تنها دورهای فرد که از مروه آغاز گشته، مانند دور اول و سوم باطل می شود و دورهای دیگر صحیح است و باید تکمیل شود.
wikiahlb: سعی_بین_صفا_و_مروه