رسائل اخوان الصفا و خلان الوفا که نام کاملش رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاو اهل العدل و ابناءالحمد به معنی «کتاب های برادران پاکی و دوستان وفاداری و اهل عدالت و پسران ستایش» دائرةالمعارفی بزرگ شامل ۵۲ «رساله» نوشتهٔ نویسندگان ناشناس جمعیت اِخْوانُ الصَّفا است. مؤلفانِ اثر هویت خود را عمداً پنهان نگه داشته اند و تاریخ دقیق پدیدآمدن اثر نیز نامعلوم است (احتمالاً حدود نیمهٔ دوم سدهٔ دهم میلادی یا قرن چهارم هجری). رسائل شامل چهار بخش عمده است و هر بخش چندین رساله و هر رساله چندین فصل است. اثر پیرامون موضوعات مختلف از دین و هندسه و موسیقی و جغرافیا و علم حساب تا اخلاق و جادو و غیره است که همگی با یک هدف اساسی نوشته شده اند که مکرراً توسط نویسندگان اثر تأکید شده است، که «علم آموزی ریاضتی ست برای نفس که آن را برای زندگی در عالم پس مرگ آماده می کند.» خلاصهٔ مهمی از کل اثر در یکی از رساله ها به نام «الرسالة الجامعة» آمده است.
ریاضی ـ تعلیمی
جسمانی ـ طبیعی
نفسانی ـ عقلی
ناموسی ـ الهی
در نگاه کلی به رسائل اخوان الصفا، ویژگی هایی به چشم می آیند که این نوشتار را از بسیاری مکتوبات فلسفی دیگر ممتاز می سازند. در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:
اخوان ـ که همچون بسیاری دیگر از فیلسوفان، فلسفه را «التشبّه بالاله بحسب الطاقة الانسانیة» می دانند ـ رساله های پنجاه و دوگانه را در چهار بخش اصلی جای می دهند:
این دسته بندی با تقسیمی که خود آنان از علوم فلسفی ارائه داده اند سازگاری کاملی ندارد. از سوی دیگر، در رساله جامعه، پیش از آنکه دانش های فلسفی به چهار قسم اخیر منشعب گردد، به تقسیم کلی تری اشاره می شود که بر اساس آن، علوم گوناگون بشری در چهار دسته اصلی جای می گیرند:
ریاضی ـ تعلیمی
جسمانی ـ طبیعی
نفسانی ـ عقلی
ناموسی ـ الهی
در نگاه کلی به رسائل اخوان الصفا، ویژگی هایی به چشم می آیند که این نوشتار را از بسیاری مکتوبات فلسفی دیگر ممتاز می سازند. در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:
اخوان ـ که همچون بسیاری دیگر از فیلسوفان، فلسفه را «التشبّه بالاله بحسب الطاقة الانسانیة» می دانند ـ رساله های پنجاه و دوگانه را در چهار بخش اصلی جای می دهند:
این دسته بندی با تقسیمی که خود آنان از علوم فلسفی ارائه داده اند سازگاری کاملی ندارد. از سوی دیگر، در رساله جامعه، پیش از آنکه دانش های فلسفی به چهار قسم اخیر منشعب گردد، به تقسیم کلی تری اشاره می شود که بر اساس آن، علوم گوناگون بشری در چهار دسته اصلی جای می گیرند:
wiki: رسائل اخوان الصفا