کلمه جو
صفحه اصلی

ابرمتن

دانشنامه عمومی

اَبَرمتن (به انگلیسی: Hypertext) به متنی می گویند که بر صفحه نمایشگر یا سایر وسایل الکترونیکی نشان داده می شود و قابلیت ارجاع از طریق ابرپیوند (به انگلیسی: Hyperlink) به متون یا داده های دیگر را جهت دسترسی سریع برای خواننده فراهم می آورد یا می توان در آن، متن را در سطوح مختلفی از جزئیات نشان داد. صفحات ابرمتن توسط ابرپیوندها با همدیگر مرتبط هستند که به طور معمول با اشاره موشواره یا فشار دکمه ای خاص از صفحه کلید یا با اشاره بر صفحه نمایشگر لمسی از صفحه ای به صفحه دیگر منتقل می شوند. علاوه بر متون، گاهی ابرمتن توسط ابرپیوندها برای تشریح جدول ها، تصویرها یا سایر صورت های ارائه مضمون به کار می رود. ابرمتن که اغلب با اچ تی ام ال نوشته می شوند یک مفهوم بنیانی برای تبیین ساختار وب جهان گستر است. ابرمتن یک بستر ارتباطی آسان و انعطاف پذیر را جهت به اشتراک گذاری اطلاعات در اینترنت فراهم می سازد.
اختراع ها در ایالات متحده (۱۹۴۶–۱۹۹۱)
ابرمتن ترجمه واژه "hypertext" است. پیشوند انگلیسی -hyper از پیشوند یونانی "-ὑπερ" برگرفته شده است و به معنی "فراً یا "وراً می باشد و با پیشوند لاتین "-super" یک خاستگاه مشترک دارد. همچنین به معنای غلبه بر محدودیت های خطی قبلی از متن نوشتاری می باشد. واژه "ابرمتن" اغلب در مواردی که واژه "ابررسانه" (hypermedia) مناسب به نظر می رسد به کار می رود. در سال ۱۹۹۲ نویسنده تئودور هولم نلسون – مبدع دو واژه "hypertext" و "hypermedia" در سال ۱۹۶۳ – می نویسد:
امروزه لغت "ابرمتن" به طور عموم برای انشعاب و پاسخگویی متن پذیرفته شده است، ولی لغت متناظر "ابررسانه"، به معنی پیچیدگی انشعاب و پاسخگویی تصویرها، ویدئوها و صدا – همانند ابرمتن – کاربرد خیلی کمتری دارد. درحالیکه به جای آنها از واژه نامأنوس "چند رسانه ای تعاملی" استفاده می شود: این واژه طولانی تر است و بیانگر تفکر بسیط ابرمتن نیست.
سندهای ابرمتن می توانند پایا (از پیش تهیه و بایگانی شده) یا پویا (مدام تغییرپذیر در پاسخ به داده های کاربران، مانند صفحات وب پویا) باشند. یک سند ابرمتن پایا می تواند جهت ارجاع متقابل مجموعه های داده ها در سندها، نرم افزارهای کاربردی یا کتاب ها بر روی لوح نوری استفاده شود. ابرپیوندهای بکار رفته در یک سند ابرمتن به طور معمول بخش جاری ابرمتن را به سند مقصد جابه جا می کنند. ابرمتن می تواند نظام های بسیار پیچیده و پویایی از پیوند و ارجاع متقابل را توسعه دهد. شناخته شده ترین پیاده سازی ابرمتن، وب جهان گستر است، که برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ گسترش یافته است.

دانشنامه آزاد فارسی

اَبَرمتن (hypertext)
(یا: هایپرتکست) مجموعه ای از اسناد که دارای ارجاعاتی به اسم هایپرلینک۱ هستند که آن ها را با اسناد دیگر مرتبط می سازد. برای نمایش اسناد ابرمتن نیاز به نرم افزار خاصی به اسم مرورگر۲ داریم. در داخل مرورگر هایپرلینک ها معمولاً به نحوی از متن۳ معمولی متمایز شده اند، مثلاً درشت تر۴، زیرخط دار۵ یا به رنگی دیگر نمایش داده می شوند. برای دسترسی به یک سند دیگر کاربر روی هایپرلینک مربوط به آن با ماوس کلیک۶ می کند و مرورگر سند مورد نظر را دریافت می کند و نمایش می دهد. ابرمتن به طور گسترده در اینترنت (وب جهان گستر۷) و همچنین لوح فشرده های چندرسانه ای۸ به کار گرفته می شود. روی اینترنت هر سند ابرمتن یک آدرس منحصربه فرد۹ به اسم URL دارد که سایر اسناد ابرمتن می توانند آن را از طریق این آدرس بیابند. اسناد ابرمتن با استفاده از زبان های نشانه گذاری۱۰ ساخته می شوند. یکی از متداول ترین زبان های نشانه گذاری زباناچ تی ام ال۱۱(HTML) است.

فرهنگستان زبان و ادب

{hypertext} [رایانه و فنّاوری اطلاعات] متنی که شامل اَبَرپیوندهاست و به کاربر اجازه می دهد به سادگی از متنی به متن دیگر برود


کلمات دیگر: