[ فر. ] (اِ. ) ۱ - شیشه ای که بر روی آن با رنگ روغن یا رنگ خمیری شکل نقاشی کرده باشند. ۲ - نوعی نقاشی بر روی شیشه .
ویترای
فرهنگ معین
دانشنامه عمومی
ویترای (به فرانسوی: vitrail)، شیشه رنگی (به انگلیسی: stained glass) یا شیشهٔ نقشینه می تواند به قطعه های شیشهٔ رنگین یا به هنر و صنعت استفاده از این قطعه ها اشاره کند. قدمت این هنر به هزار سال می رسد.پنجره بزرگی به سبک گوتیک در کلیسای جامع کانتربری، سده ۱۴۰۰، انگلستان مسجد نصیرالملک، شیراز اثری مدرن از Marcelle Ferron در متروی مونترال، کانادا پنجره ارسی با شیشه رنگی در کاخ گلستان، تهران شیشه رنگی در باغ دولت آباد، یزد
نحوهٔ ساخت شیشهٔ رنگی شامل طراحی اولیه روی کاغذ، سپس تعیین رنگ هر قسمت طرح و شماره گذاری و تعیین جهت آن، متناسب با بافت شیشه خام است. در مرحلهٔ بعد با رعایت فاصلهٔ بین شیشه ها، که لحیم قلعی آنرا پر می کند، طرح را روی ورق شیشه رنگی چسبانده و با قلم الماسه آنرا می برند. سپس با طرح اولیه که الگوی ساخت طرح است مطابقت داده شده و با چرخ سنباده لبه های تکه شیشه بریده شده را صاف و اندازه می کنند. در مرحله بعد دوره یا لبه های هر تکه را با نوار مسی چسبدار قاب گیری می کنند. هدف از این کار آماده کردن آنها برای چسباندن با لحیم قلع و سرب است. در این مرحله تکه های شیشه قاب گیری شده را روی الگوی اولیه کنار هم می چینند و کنترل نهایی می کنند. سپس با قلمو مایع تنکار را روی لبه های مس پوش شیشه ها زده و با نوار لحیم و هویه داغ شیشه ها را به هم متصل می کنند. محصول نهایی در قاب یا پنجره قرار گرفته و در مقابل نور طرح زیبای خود را نشان می دهد. نمونه های شیشه های قدیمی ایرانی و سیر تحول این صنعت در ایران در موزه آبگینه تهران در معرض تماشا قرار دارد.
پنجره بزرگی به سبک گوتیک در کلیسای جامع کانتربری، سده ۱۴۰۰، انگلستان
مسجد نصیرالملک، شیراز
نحوهٔ ساخت شیشهٔ رنگی شامل طراحی اولیه روی کاغذ، سپس تعیین رنگ هر قسمت طرح و شماره گذاری و تعیین جهت آن، متناسب با بافت شیشه خام است. در مرحلهٔ بعد با رعایت فاصلهٔ بین شیشه ها، که لحیم قلعی آنرا پر می کند، طرح را روی ورق شیشه رنگی چسبانده و با قلم الماسه آنرا می برند. سپس با طرح اولیه که الگوی ساخت طرح است مطابقت داده شده و با چرخ سنباده لبه های تکه شیشه بریده شده را صاف و اندازه می کنند. در مرحله بعد دوره یا لبه های هر تکه را با نوار مسی چسبدار قاب گیری می کنند. هدف از این کار آماده کردن آنها برای چسباندن با لحیم قلع و سرب است. در این مرحله تکه های شیشه قاب گیری شده را روی الگوی اولیه کنار هم می چینند و کنترل نهایی می کنند. سپس با قلمو مایع تنکار را روی لبه های مس پوش شیشه ها زده و با نوار لحیم و هویه داغ شیشه ها را به هم متصل می کنند. محصول نهایی در قاب یا پنجره قرار گرفته و در مقابل نور طرح زیبای خود را نشان می دهد. نمونه های شیشه های قدیمی ایرانی و سیر تحول این صنعت در ایران در موزه آبگینه تهران در معرض تماشا قرار دارد.
پنجره بزرگی به سبک گوتیک در کلیسای جامع کانتربری، سده ۱۴۰۰، انگلستان
مسجد نصیرالملک، شیراز
wiki: ویترای
کلمات دیگر: