عالم ارای عباسی

عالم آرای عباسی. تاریخ عالم آرای عباسی کتابی دربارهٔ تاریخ پادشاهان صفوی از زمان شاه اسماعیل یکم تا پایان پادشاهی شاه عباس یکم است که توسط یکی از دبیران دربار صفوی به نام اسکندر بیگ ترکمان در زمان سلطنت شاه عباس یکم نوشته شده است.
جنبش جنوب ایران
روز ملی خلیج فارس
امپراتوری پرتغال
جنگ های ایران و پرتغال
جنگ های انگلو-ایران
مقیم خلیج فارس سرای بریتانیا در خلیج فارس
اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان (کتاب)
نویسنده خود بسیاری از وقایع زمان شاه اسماعیل دوم تا انتهای سلطنت شاه عباس یکم را از نزدیک مشاهده کرده و حتی در برخی از رخدادها دخیل بوده است. بخش های مربوط به سلطنت شاه اسماعیل یکم تا انتهای سلطنت شاه طهماسب یکم به صورت مختصر و وقایع پس از آن به صورت مشروح در کتاب ذکر شده است. وقایع زمان شاه عباس اول نیز به صورت مشروح و سال به سال در کتاب مرقوم شده است. نویسنده تلاش کرده در مورد روایت رخدادها بی طرفی و واقع نگری را رعایت کند اما نمی توان تأثیر برخی ملاحظات سیاسی را در نقل وقایع نادیده گرفت.
این کتاب در کل مهم ترین سند تاریخی دوران شاه عباس یکم و پنج سال ابتدای سلطنت شاه صفی محسوب می گردد. بخش های مربوط به سلطنت شاه صفی به صورت کتابی مجزا به نام «ذیل تاریخ عالم آرا» به چاپ رسیده است و همراه با کتاب اصلی چاپ نشده است.
این کتاب به نثری ساده و محکم نوشته شده است و از مهمترین و بهترین کتاب های تاریخی ایران محسوب می شود.

عالم آرای عباسی. عالَم آرای عباسی
(یا: تاریخ عالم آرای عباسی) کتابی تاریخی به فارسی، تألیف اسکندربیگ منشی (قرن ۱۱ق). کتاب، بنابه گفتۀ مؤلف دارای یک مقدمه، دو صحیفه، و یک خاتمه است. صحیفۀ اول کتاب دربارۀ تاریخ خاندان صفوی تا زمان سلطنت سلطان محمد خدابنده و صحیفۀ دوم در تاریخ پادشاهی شاه عباس اول است. اسکندربیگ درصدد بود تا وقایع سلطنت شاه صفی را نیز با عنوان خاتمه به رشتۀ تحریر درآورد که با مرگش در ۱۰۴۳ق این کار ناتمام ماند. وی علاوه بر ذکر وقایع تاریخی (براساس سال شمسی)، اطلاعات ارزشمندی دربارۀ تشکیلات اداری، نظامی، مسائل مالی و شرعی حکومت صفوی، و رویدادهای تاریخی حکومت های همجوار ارائه داده است. این کتاب بارها به چاپ رسیده است (ازجمله، تهران، ۱۳۷۷ش).