شاه صفی

دختر شاهزاده منوچهر یکم دادیانی و پرنسس تامار اهل آخسقه. حدود ۱۶۳۴ میلادی
پرنسس تیناتین، دختر جوان تهمورث خان گرجی (حکمران کارتلی و گرجستان) و پرنسس خوراشان. ۱۶۳۷ میلادی
دختر بیکا (چرکسی)، او خواهر شاهزاده موسال بود.
دختر اغورلو بیگ (برده سابق شاه صفی)
آنا خانم (چرکسی)
دختر یکی از درباریان (ترک یا فارس) نخجوان
شاه صفی (زاده ۱۶۱۱ - درگذشته ۰۱۶۴۲-۰۵-۱۲ ۱۲ مه ۱۶۴۲) ششمین پادشاه صفوی ایران است که از ۱۰۰۷ تا ۱۰۲۱ خورشیدی، (۱۶۲۹ تا ۱۶۴۲ میلادی یا ۱۰۳۸ تا ۱۰۵۲هجری قمری) به مدت ۱۴ سال پادشاهی کرد. او جانشین پدربزرگش شاه عباس یکم شد. صفی که به هنگام تولد سام میرزا نامیده شد، پسر محمد باقر صفی میرزا، پسر بزرگ شاه عباس، است که به دستور وی به قتل رسیده بود. او از اولین شاهزادگان صفوی بود که انحصاراً در حرمسرای سلطنتی پرورش یافته بود و تا آن زمان هیچ مسئولیت سیاسی به عهده نداشت و بر خلاف اجدادش، عهده دار حاکمیت هیچ ولایتی نیز نبود. صفی کلاً پادشاه خشنی بود و در اوایل سلطنتش، به خاطر ترس از دست دادن حکومت، بسیاری از اطرافیان خود، از جمله شاهزادگان صفوی و بزرگان گرجی تبار و بسیاری دیگر را به قتل رساند. در زمان این پادشاه، سرداران بزرگ دوران شاه عباس مانند امام قلی خان، زینل خان شاملو، داوود خان گرجی و علی مردان خان یا به قتل رسیدند یا از کار برکنار شدند. به طوری که حتی، خلیفه سلطان آملی، وزیری که از انتهای پادشاهی شاه عباس در وزارت باقی مانده بود، در خشونت ورزی های شاه صفی، نه تنها در سال ۱۶۳۲ میلادی صدارت را از دست داد، بلکه فرزندانش هم کور شدند. پس از وی میرزا طالب اردوبادی به صدارت رسید. با توجه به اعتیاد این شاه به مواد مخدر و تربیت در حرمسرا، نه توانایی و نه علاقه دخالت در امور مملکتی را داشت و امور را به وزیر خود سارو تقی اعتمادالدوله و رستم خان سپهسالار سپرده بود.
در سال اول سلطنت وی، شهر مشهد مورد هجوم ازبکان قرار گرفت و طی دوره پادشاهی شاه صفی ازبک ها حداقل یازده بار به ایران حمله کردند، اما سرانجام ازبکان شکست خوردند و به فرارود گریختند. سلطان مراد، پادشاه عثمانی به محض آگاهی از مرگ شاه عباس، به آذربایجان و بغداد لشکر کشید که در آذربایجان کاری از پیش نبرد، اما در بغداد در نهایت پیروز شد و با عهدنامه زهاب، عراق امروزی به صورت همیشگی از ایران جدا شد. در گرجستان، قندهار، قزوین و گیلان شورش برپا شد. با وجود این شورش ها و از دست دادن عراق و یورش های پیاپی ازبکان در شمال شرقی، در زمان وی ایرانیان از شرایط زندگی بدی برخوردار نبودند.
منابع دوران شاه صفی، قسمتی از منابع صفوی می باشند که شامل تاریخ نگاری، نوشته های تاریخی (منشآت، فتح نامه ها، پیمان ها و آرشیوهای دولتی کشورها)، آثار هنری (نگاره ها، سروده و کتیبه بناها)، سفرنامه های اروپایی و غیراروپایی (عثمانی، هندی) و سایر منابع مانند فرهنگ عامه (فولکلور) و منابع دینی - مذهبی (مثلا وقفنامه ها و متون دینی آن زمان) هستند. سندهای بازرگانی اروپایی به صورت اعم و کمپانی هند شرقی هلند به شکل اخص، حاوی اطلاعات گرانقیمتی در مورد دوران شاه صفی و مخصوصاً بازرگانی آن می باشند.

شاه صفی (نور ۱۰۲۱ ـ ۱۰۵۲ ق)
شهرت سام میرزا، ششمین پادشاه (حک: ۱۰۳۸ ـ ۱۰۵۲ق) صفوی، پسر صفی میرزا و نواده و جانشین شاه عباس اول . در نور مازندران به دنیا آمد. در دورۀ سلطنت وی انحصار معاملۀ ابریشم به نفع ارامنه از دست شاه خارج شد، در عوض، سیاست تبدیل ولایات ممالک به خالصه توسعه یافت . شاه صفی با عقد معاهدۀ صلح طولانی ذهاب با عثمانی (۱۰۴۹ ق) گرچه مسیرهای قدیمی تجارت ، که در دست هلندی ها بود، را احیا کرد، اما عراق و بخشی از کردستان از ایران جدا شد. در سلطنت او، ولایت قندهار و بخش هایی از سیستان و خراسان از قلمرو دولت صفوی جدا شد و به قلمرو شاه جهان تیموری پادشاه هند پیوست (۱۰۴۳ ق). شاه صفی پادشاهی بی لیاقت، سفاک و خون ریز بود و علاوه بر شاهزادگان ذکور صفوی، بسیاری از بزرگان همچون عیسی خان قورچی باشی و چراغ خان زاهدی و امامقلی خان را کشت . شاه صفی در کاشان درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.

[ویکی شیعه] شاه صفی از پادشاهان سلسله صفوی در ایران که پس از پدربزرگش شاه عباس در سن هیجده سالگی به پادشاهی رسید(۱۰۳۸ق / ۱۶۲۸ م) و حدود سیزده سال حکومت کرد. جنگ با دولت عثمانی و معاهده زهاب که منجر به جدایی بغداد از ایران و تثبیت حاکمیت ایران بر ایروان و آذربایجان شد، از مهم ترین حوادث دوره حکومت شاه صفی است.
پس از شاه عباس اول، نوه اش شاه صفی در سن هیجده سالگی به حکومت رسید.(۱۰۳۸ق/ ۱۶۲۸م) «نام او سام میرزا بود، پسر صفی میرزا، پسر نواب گیتی ستان عباس ماضی. بعد از جلوس، تغییر اسم خود داده، موسوم به اسم پدرش، شاه صفی شد.»
برخی آورده اند شاه صفی قبل از جلوس بر تخت فرمانروایی، عمر خود را در حرمخانه شاهی گذرانده بود و وی را بسیار درنده خو و بی رحم معرفی کرده اند؛ «تا جایی که افراد ذکور خاندان سلطنتی را از دم کشت و ریشه خاندان های مخلص و خدمتگزاری چون امام قلی خان، فاتح هرمز، و گنجعلی خان زیگ را از ایران برکند.»