گلوئون

گلوئون (به انگلیسی: Gluon)، ذره ای است که بین کوارکها مبادله می شود تا آنها را به هم پیوند دهد. به این ترتیب گلوئون ها به طور غیرمستقیم مسئولیت جاذبه بین پروتونها و نوترونها در هسته اتم را به عهده می گیرند. گلوئون از کلمه glue به معنای چسب گرفته شده است.
به پیشنهاد هیدکی یوکاوا و محاسبات وی در سال ۱۹۳۰ پیون مسئول نیروی قوی در هسته ها شناخته شد این نیرو باعث می شود تا نوکلئونها در کنار یکدیگر باقی بمانند اما باریونها خودشان از کوارک تشکیل شده اند و این کوارک ها با میانجیگری گلوئون به هم متصل می شوند و به این نیرو «نیروی قوی» می گویند.
نیروی قوی مشابه نیروی الکترومغناطیسی است که بین دو ذره باردار به وجود می آید با این تفاوت که فوتون (میانجیگر نیروی الکترومغناطیسی) خود بار الکتریکی ندارد اما گلوئون که میانجیگر نیروی قوی بین دو ذره رنگ دار * است خود دارای رنگ است و به همین دلیل این موضوع وجود دارد که میان دو گلوئون برهمکنش رخ دهد در صورتی که برای فوتون ها این چنین نیست. محاسبات بیشتر نشان داده است که این برهمکنش ها (برهمکنش گلوئون-گلوئون و کوارک-گلوئون) در انرژی بالا سست می شود و به همین دلیل تلاش دانشمندان بر این بوده است که برای اجسام دماهای بالای از قدر تریلیون درجه سانتیگراد تولید کنند تا گلوئون و کوارک از هم جدا شده و پلاسمای کوارک گلوئون به وجود آید.
اگر یک پروتون متحرک باشد نیمی از تکانه آن توسط سه کوارک آن تأمین می شود و نیمی دیگر از آن توسط تعداد زیادی گلوئون تأمین می شود.

گِلوئون (gluon)
در فیزیک، بوزون پیمانه ای حامل نیروی هسته ای قوی. عامل پیوند کوارکها و تشکیل ذرات زیراتمی دارای برهم کنش قوی، مثل هادرونهاست. گلوئون ها بر هشت نوع اند. گلوئون ها به تنهایی وجود ندارند و عقیده بر این است که آن ها به صورت گوی هایی، با نام گلوبال که همچون ذرات منفرد عمل می کنند، یافت می شوند. احتمال می رود که گلوبال ها در ۱۹۹۵ در سرن آشکارسازی شده باشند، این امر هنوز تأیید نشده است.