ولگا

وُلگا ممکن است به موارد زیراشاره بدارد:
رودخانه ولگا
ناحیه فدرالی ولگا
بلغارستان ولگا
خودروی ولگا
ولگوگراد (شهر)

لْگا (Volga)
وُلْگا
وُلْگا
وُلْگا
(نام باستانی: را) طولانی ترین رود اروپا، به طول ۳,۶۸۵ کیلومتر. کل آن در سرزمین فدراسیون روسیه قرار دارد و ۳,۵۴۰ کیلومتر آن قابل کشتی رانی است. از فلات والدای، در شمال غربی مسکو، سرچشمه می گیرد و در ۸۸ کیلومتری جنوب شهر آستراخان وارد دریای خزر می شود. حوضۀ ولگا بیشتر بخش های مرکزی و شرقی روسیۀ اروپایی را آبیاری می کند و مجموع وسعت حوضۀ آبریز آن ۱,۳۶۰,۰۰۰ کیلومتر مربع است. ولگا از سرچشمه اش، مسیر جنوب شرقی را تا قازان در پیش می گیرد، سپس با چرخشی بزرگ در نزدیکی کوی بیشف در جهت جنوب جریان می یابد و وارد دلتایی پهناور، به عرض حدود ۱۲۰ کیلومتر، در ساحل شمال غربی دریای خزر می شود. این رود در بیشتر طول مسیرش، دارای کرانۀ چپ کم ارتفاع و کرانۀ راست مرتفع، به ویژه بین نیژنی ـ نووگورود و ولگاگراد، است. ولگا ۲۰۰ روز از سال یخ نمی بندد، که این زمان نزدیک آستراخان به ۲۶۰ روز می رسد؛ از آن جایی که رود مزبور عمدتاً با برف آب شده تغذیه می شود، در بهار سیلابی است. ریزابه های اصلی آن عبارت اند از کاما در کرانۀ چپ و آکا در کرانۀ راست، که هر کدام آن ها از راین طولانی تر ند. ولگا تقریباً از تمامی نواحی جلگۀ روسیه، از مناطق جنگلی گرفته تا مناطق نیمه صحرایی، در پایین ولگاگراد، می گذرد. در حوضۀ این رود دو ناحیۀ صنعتی مهم کشور قرار دارند: ناحیۀ مسکو، بین ولگا و رود آکا، و کوه های اورال در حوضۀ رود کاما. در امتداد مسیر آن ذخایر سرشار نفت، گاز طبیعی، شیل نفتی، نمک، و زغال سنگ قرار دارد. ولگا و ریزابه های آن۲/۳ همۀ کالاها و بیش از نیمی از مسافران را در شبکۀ آبراهی داخلی فدراسیون روسیه جا به جا می کنند. کالاهای اصلی که از طریق ولگا جا به جا می شوند، عبارت اند از الوار، نفت، مصالح ساختمانی، غلات و نمک. بندرهای اصلی رود مزبور عبارت اند از تور، یاروسلاول، نیژنی نووگورود، قازان، سامارا، ولگاگراد، ساراتوف، و آستراخان. این شهرهای صنعتی در جایی قرار دارند که راه آهن از رود می گذرد. آبراه های مصنوعی، ولگا را به دریای بالتیک و دریای سفید (← ولگا_ـ_بالتیک،_آبراه)، دون (← ولگا_ـ_دون،_آبراه)، و مسکو (← مسکو،_آبراه) متصل کرده اند. کوی بیشف، ولگاگراد، ساراتوف، و سایر سدهای رود ولگا، آن را به یکی از منابع اصلی تأمین برق کشور تبدیل کرده اند، در حالی که سدهای بلند، رود را به رشته ای از دریاچه های مصنوعی (← ریبینسک،_مخزن_آب) تغییر داده اند. برنامه گستردۀ سدسازی و آلودگی با زباله های صنعتی به اکوسیستم ولگا ضرر رسانده است. ذخایر ماهی آن به شدت کاهش یافته است، و نیز تبخیر روز افزون از سطح وسیع آب در دریاچه ها، از تغذیۀ آب دریای خزر کاسته است؛ برای جبران آن، بخشی از آب های رودهای ویچگدا و پچورا در شمال شرقی روسیۀ اروپایی به سمت حوضۀ ولگا منحرف شده اند. در قرون وسطا، ولگا بخشی از راه مهم تجاری را از اروپای شمالی تا آسیای مرکزی تشکیل می داد که پیشتازان آن وایکینگها بودند. گروهی از بلغارها (ح ۴۵۴ـ۱۲۳۶م)، خزرها (ح ۶۳۰م)، و مغول ها (۱۲۵۱ـ۱۵۵۲م) در کرانه های آن دولت هایی تشکیل داده اند.