کلمه جو
صفحه اصلی

چپق


مترادف چپق : پیت، چوپوق، آلت تدخین توتون، چپوق

متضاد چپق : قلیان، سیگار

برابر پارسی : چپک

فارسی به انگلیسی

pipe, smoke, pipe with a long stem

pipe with a long stem


pipe, smoke


فارسی به عربی

انبوب

مترادف و متضاد

پیت، چوپوق، آلت تدخین‌توتون، چپوق ≠ قلیان، سیگار


pipe (اسم)
نای، نی، لوله، پیپ، چپق، نی زنی، لوله حمل مواد نفتی، ساقه توخالی گیاه

فرهنگ فارسی

نوعی آلت تدخین که دارای دسته چوبی وسرسفالی است
( اسم ) نوعی آلت تدخین دارای دسته ای چوبی و سر سفالی . توتون چپق را در سر آن ریزند و دود کنند.

فرهنگ معین

(چُ پُ ) [ تر. ] (اِ. ) نوعی آلت تدخین دارای دسته ای چوبی و سری سفالی که توتون را در سر آن ریخته و دود کنند. ، ~کسی را کشیدن نهایت خشونت را نسبت به کسی اعمال کردن .

لغت نامه دهخدا

چپق. [ چ ُ پ ُ] ( ترکی ، اِ ) یک نوع حقه ای که در آن توتون ریخته و لوله ای بآن وصل نموده و بر روی توتون آتش گذاشته جهت گرفتن دود بکشند. ( ناظم الاطباء ). آلتی است برای کشیدن دود، دارای دسته ای که میانش سوراخ است و وصل به سر چپق ، که عموماً ظرف گلی پخته است ، میشود و یک طرف آن ظرف متصل به دسته و درطرف دیگر توتون ریخته آتش میدهند تا بتدریج سوزد و دود دهد. ( فرهنگ نظام ). سبیل گونه ای دارای سر و چوب که توتون در آن کرده ، مثل سیگار و قلیان کشند. آلتی چون پیپ و سبیل مخصوص کشیدن توتون. نوعی پیپ. قسمی سبیل. آلت کشیدن نوعی توتون که بیشتر روستائیان و عوام الناس بدان وسیله تدخین کنند. || لغتی آذری مصحف چوبک فارسی ( مصغر چوب )؛ بمعنی چوب تر نازک. ترکه. شاخه راست و جوان و تر. چوب. چوبک. چوب خرد.

فرهنگ عمید

نوعی آلت تدخین با دستۀ چوبی و سر سفالی که توتون را در سر آن می ریزند و دود می کنند.

دانشنامه عمومی

چپق یا چوپوق وسیله ای برای استعمال دود حاصل از تنباکو است .
چپق در دانشنامه جهان اسلام
این وسیله گونه ایرانی شدهٔ پیپ غربی است و هردو مشتق از وسایل استعمال دود بومیان آمریکا هستند. بر طبق روایات غیرقابل یقین گونه ای از پیپ اولین بار در اوایل قرن شانزدهم میلادی توسط شخصی به نام محمد امین آجینی از اروپا و از طریق عثمانی وارد ایران شد و در ایران به شکل چپق ایرانی رواج یافت. روایت دیگر وارد شدن پیپ اروپایی توسط پرتقالی ها در سال ۹۱۳ هجری قمری و متحول شدن آن به چپق در ایران است که شکل دسته چوبی و دسته سفالی و با اندازه های مختلف طول دسته(لوله دود) رواج دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

چُپُق
چُپُق
(ترکی شدۀ واژۀ فارسی چوبک به معنای چوب کوچک) اسبابی برای دودکردن توتون، شامل لوله ای چوبی یا فلزی و سری مانند فنجان کوچک سوراخ دار از سفال یا فلز که در آن توتون می ریزند و آتش می زنند. منشأ استفاده از آن، که در میان بومیان امریکا معمول بوده است، به آیین های دینی روحانیان مکزیکی در عهد باستان بازمی گردد. یکی از روش هایی که بومیان امریکا برای کشیدن توتون به کار می بردند بدین گونه بود که مقداری توتون در نی یا استخوان ریخته آن را آتش می زدند و می کشیدند، و این روشی بود که بعدها سبب ایجاد پیپ در غرب و چپق در شرق شد. در ۱۵۸۶ سِر والتر رالی، معروف به پدر امریکای انگلیس، در عهد الیزابت اول، کشیدن پیپ را که در امریکا با آن آشنا شده بود، به انگلستان برد و کشیدن پیپ به سرعت در انگلستان و دیگر نقاط جهان رواج گرفت و در قرن ۱۷ کشیدن توتون در سراسر مشرق زمین گسترش یافت. ولی البته با مخالفت های شدید مواجه شد، تا حدی که سلطان مراد چهارم عثمانی به فتوای روحانیون سنّی، دودکشان را مرتد می دانست و می کشت. ولی پس از مرگ وی، کشیدن چپق به سرعت توسعه یافت و تجارت پرسود توتون رونق گرفت. اگرچه تاریخ دقیق ورود توتون و تنباکو به ایران روشن نیست، اما به احتمال فراوان ورود آن به ایران همراه با دست اندازی پرتغالی ها به خلیج فارس بوده است (۹۱۳ق). اما طرز استفاده از توتون و تنباکو در ایران تغییر کرد و ایرانیان لوازمی مطابق ذوق خود برای کشیدن توتون ساختند. پیپ های اروپایی در ایران به صورت چپق های دسته بلند درآمد و در تزیین آن سلیقۀ خاص ایرانی به کار رفت. در واقع چپق ایرانی تقلیدی از پیپ فرنگی بود. در سلطنت شاه عباس اول صفوی کشیدن چپق در ایران رواج چشمگیری داشت، اگرچه شاه عباس می کوشید از استعمال تنباکو در میان مردم جلوگیری کند. برخی پادشاهان مانند شاه صفی از چپق استفاده می کردند، اما رفته رفته از مقام و منزلت آن کاسته شد و بیشتر مورد استفادۀ مردم عادی قرار گرفت. انواع و اقسام تزیینات در ساختمان چپق به کار می رود که اغلب شامل چوب چپق هاست که گاهی کوتاه اند و گاه بلندی آن به یک متر نیز می رسد. بسیاری از چپق ها دارای سرچپق و چوب نقرۀ قلمزده یا کنده کاری اند. زمانی نیز چپق را از فولاد می ساختند و روی آن را طلاکوب یا نقره کوب می کردند. چوب چپق های خاتم کاری و منبت کاری شده هم متداول بوده، و دانه نشان کردن چپق با سنگ های قیمتی به ویژه فیروزه از دیرباز رواج داشته است. امروزه با رواج روزافزون سیگار که از نظر حجم، وزن، تنوع و سهولت دودکردن بر چپق برتری دارد، استفاده از چپق تقریباً منسوخ شده و به جای آن پیپ می کشند و چپق کشی فقط نزد برخی اشخاص سالخورده معمول است.

پیشنهاد کاربران

هوالعلیم

چپق: چوبک ؛چُبُک؛ چوقِک
پیپ خودمانی

چپق فرنگی=پیپ ( pipe، تلفظ انگلیسی آن پایپ است )
پیپ ایرانی =چپق
برمبنای توالت ایرانی و توالت فرنگی

چپق ترکی شده چوبک یا چوپک پارسی است . بهتر است گونه پارسی به کار رود


کلمات دیگر: