مود

دوست بسیار محبت .

مود. ( اِ ) شاهین که عقاب باشد و آن پرنده ای است بزرگ و سیاه که پر او را بر تیر چسبانند. ( برهان ). عقاب و آن پرنده ای است مشهور که پر او را بر تیر نصب نمایند و شاه پرندگان است چنانکه شیر بزرگ درندگان است و مود آشیانه بر کوههای بلند گیرد چنانکه الموت را که کمال ارتفاع داردبه این مناسبت خانه موت و آشیانه عقاب خوانده اند.ولیکن در «اله » اشتباه کرده اند و اله را عقاب گرفته اند و موت را آشیان تفسیر و ترجمه صحیح است ولی در معنی تقدیم و تأخیر یافته آنچه از اصل کتاب دساتیر معلوم می شود «مود» و «موت » در پارسی نام عقاب است و در فرهنگ دساتیر و برهان قاطع نیز به همین معنی است و«اله » و «الا» به معنی آشیانه است. در دساتیر آمده که چون کیومرث به پادشاهی رسید و بنی نوع انسان را از سایر مخلوقات برگزید جانوران را بر هفت بخش کرد... وپادشاهی پرندگان را به مود یعنی عقاب تفویض کرد. الحاصل مود و موت مرادفند و تاء و دال به یکدیگر تبدیل می یابند. ( از انجمن آرا ) ( از آنندراج ) :
ماکیان را بودی مخلب و منقار ولی
صید را مخلب و منقار بباید چون مود.اما ظاهراً ( مود ) مخفف «آمود» و «آموت » است و نوشته مؤلفان انجمن آرا و آنندراج که در نوشته های کهن «اله » و «الا» را به معنی آشیان و «موت » و «مود» را به معنی عقاب دانسته اند بر اساسی نیست و همان «آله » و «آلوه » به معنی عقاب و شاهین است و «الموت » نیز به نوشته ابن الاثیر در کامل و زکریابن محمد قزوینی در عجایب المخلوقات از «آلوه » به معنی عقاب و «آموت » به معنی آموزش ترکیب یافته است یعنی عقاب آموخته ، جایی که عقاب محل آبی را به پادشاهی نشان داده و آموخته است. پس «الموت » نیز بر خلاف نوشته مؤلفان انجمن آرا و آنندراج به معنی آشیانه عقاب نیست و تقدیم و تأخیری در معنی دو جزء الموت صورت نگرفته است. رجوع به عقاب و شاهین و نیز فرهنگ ایران باستان صص 296 - 305 و برهان قاطع ذیل ماده آله شود.

---

مود. [ م ِ وَدد ] ( ع ص ) دوست بسیارمحبت. ( منتهی الارب ، ماده ودد ). آن که بسیار دوستی می کند. ( ناظم الاطباء ).