کلمه جو
صفحه اصلی

دابویه

فرهنگ فارسی

نام جد ابو سعید حسن بن علی بن روزبه به فارسی معروف به ابن دابویه است .

لغت نامه دهخدا

دابویه . [ ی َ ] (اِخ ) از پادشاهان سلسله ٔگاوباره و او بر قسمتی از گیلان و طبرستان حکومت داشته است . (40-57 هَ . ق .)، ابن اسفندیار در تاریخ طبرستان گوید که دابویه و بادوسپان پسران جیل بن جیلانشاه ملقب به گاوباره بودند و این جیل پس از آنکه آذرولاش نایب اکاسره در میدان گوی از اسب در افتاد و بمرد جیل بن جیلانشاه جمله ٔ مال و نعمت برگرفت به سال 35 از تاریخی که عجم نهاده بودند و پانزده سال برآمد مدت استیلاء او به گیلان تا فرمان یافت و دابویه پسر وی عظیم با سیاست و هیبت بود، بر گناه عفو نفرمودی و بدخو و درشت طبیعت به گیلان بر تخت پدر بنشست ، پس از آنکه یزدگرد شهریار کشته شد و «باو» در طبرستان بپادشاهی نشست و پس از پانزده سال پادشاهی کشته شد، دابویه را از پس کشته شدن وی وفات رسید، از او پسری ماند ذوالمناقب فرخان بزرگ که لشکر به طبرستان آورد و تا حد نیشابور بگرفت ... (از تاریخ طبرستان ابن اسفندیار ج 1 صص 154 تا 156). خواندمیر در حبیب السیر بر آنچه ابن اسفندیار گفته است چیزی افزون نقل نکرده است الا آنکه گوید مدت حکومت وی را شانزده سال گفته اند. (حبیب السیر چ کتابخانه ٔ خیام ج 2 ص 403). هدایت در فرهنگ انجمن آرا آرد: نام ملکزاده ای از ملوک مازندران که بعجم رسند و گیلان مرکز حکمرانی او بوده است و فرخان پسر او در طبرستان استقلال یافت و تا نیشابور مسخر کرد و معاصر بنی امیه بود و معنی دابویه یعنی بماناد و باشدانشأاﷲ تعالی و این لغت پهلوی طبرستانی است و هنوزشهر او در بلاد طبرستان برجاست دابو گویند -انتهی .


دابویه . [ ی َ ] (اِخ ) نام جد ابوسعید حسن بن علی بن روزبه فارسی معروف به ابن دابویه است . (سمعانی ).


دابویه. [ ی َ ] ( اِخ ) از پادشاهان سلسله ٔگاوباره و او بر قسمتی از گیلان و طبرستان حکومت داشته است. ( 40-57 هَ. ق. )، ابن اسفندیار در تاریخ طبرستان گوید که دابویه و بادوسپان پسران جیل بن جیلانشاه ملقب به گاوباره بودند و این جیل پس از آنکه آذرولاش نایب اکاسره در میدان گوی از اسب در افتاد و بمرد جیل بن جیلانشاه جمله مال و نعمت برگرفت به سال 35 از تاریخی که عجم نهاده بودند و پانزده سال برآمد مدت استیلاء او به گیلان تا فرمان یافت و دابویه پسر وی عظیم با سیاست و هیبت بود، بر گناه عفو نفرمودی و بدخو و درشت طبیعت به گیلان بر تخت پدر بنشست ، پس از آنکه یزدگرد شهریار کشته شد و «باو» در طبرستان بپادشاهی نشست و پس از پانزده سال پادشاهی کشته شد، دابویه را از پس کشته شدن وی وفات رسید، از او پسری ماند ذوالمناقب فرخان بزرگ که لشکر به طبرستان آورد و تا حد نیشابور بگرفت... ( از تاریخ طبرستان ابن اسفندیار ج 1 صص 154 تا 156 ). خواندمیر در حبیب السیر بر آنچه ابن اسفندیار گفته است چیزی افزون نقل نکرده است الا آنکه گوید مدت حکومت وی را شانزده سال گفته اند. ( حبیب السیر چ کتابخانه خیام ج 2 ص 403 ). هدایت در فرهنگ انجمن آرا آرد: نام ملکزاده ای از ملوک مازندران که بعجم رسند و گیلان مرکز حکمرانی او بوده است و فرخان پسر او در طبرستان استقلال یافت و تا نیشابور مسخر کرد و معاصر بنی امیه بود و معنی دابویه یعنی بماناد و باشدانشأاﷲ تعالی و این لغت پهلوی طبرستانی است و هنوزشهر او در بلاد طبرستان برجاست دابو گویند -انتهی.

دابویه. [ ی َ ] ( اِخ ) نام جد ابوسعید حسن بن علی بن روزبه فارسی معروف به ابن دابویه است. ( سمعانی ).

دانشنامه عمومی

دابویه بنیان گذار دودمان دابویگان (گاوبارگان) و فرزند گیل گاوباره بود. این خاندان به مدت ۱۰۱ سال در طبرستان حکومت کردند. و از سلسله هایی بودند که هیچگاه اسلام را نپذیرفتند.
http://www.noormags.ir/View/fa/articlepage/59336?sta=%u062f%u0627%u0628%u0648%u06cc%u0647%u200c
http://www.noormags.ir/View/fa/articlepage/284503?sta=%u062f%u0627%u0628%u0648%u06cc%u0647%u200c
«آملی: تاریخ رویان، ص ۵۹».
«آملی: تاریخ رویان، ص ۳۳؛ ابن اسفندیار: تاریخ طبرستان، ص ۱۵۴؛ مرعشی: تاریخ طبرستان و رویان و مازندران، ص ۳۰ - ۲۹».
«بلاذری؛ فتوح البلدان، ص ۷۷»
گاوبارگان دابویی بطوریکه از نام این خاندان پیداست از فرزندان دابویه پور گیل گاوباره بودند و نژاد از خاندان شاهنشاهی ساسانی داشتند و نسب به پیروز (۴۵۹-۴۸۳ میلادی) می رسانیدند.
گیل گاوباره که بر گیلان و دیلمان فرمانروا بود در سال ۲۲ هجری که برابر با یازدهمین سال سلطنت یزدگرد سوم آخرین شهریار ساسانی (۶۳۲-۶۵۱ میلادی) می باشد به تبرستان لشکر کشید. ابتدا بر رویان (ناحیه میان چالوس و آمل) و سپس تا حد گرگان استیلا یافت.
گیل دارای دو فرزند بود به نام های دابویه و پادوسپان. دابویه و فرزندانش تا سال ۱۴۲ هجری بر گیلان و رویان و طبرستان و گاهی تا بخشی از گرگان با قدرت تمام فرمان راندند و بسال ۱۴۴ هجری بانقراض پیوستند. پس از دابویه فرزند وی، فرخان بزرگ، به مقامش رسید.


کلمات دیگر: