مترادف سار : سارنگ، رنج، محنت، درد، شتر، پرده، ساره، نشاط آور، نشاط انگیز، شادی زا
سار
مترادف سار : سارنگ، رنج، محنت، درد، شتر، پرده، ساره، نشاط آور، نشاط انگیز، شادی زا
فارسی به انگلیسی
full of
starling
place abounding in
فارسی به عربی
جمل , زرزور
مترادف و متضاد
درد، سختی، پریشانی، غم، محنت، اندوه، تنگدستی، سار
سر، عنوان، سالار، نوک، رئیس، سرصفحه، رهبر، متصدی، کله، راس، دماغه، انتها، سار، موی سر، ابتداء
صدقه، فرم، قسمت، اندوه، ضجه، سار، حق بیمه ایام بیکاری، حصه، ماتم، کمک هزینه دولتی به بیکاران
سینه سوزی، غم، اندوه، سار، غصه، درد قلب
رنجش، غم، اندوه، حزن، سار، غصه
سار، زرزر
صفت
سارنگ
رنج، محنت، درد
شتر
پرده، ساره
نشاطآور، نشاطانگیز، شادیزا
۱. سارنگ
۲. رنج، محنت، درد
۳. شتر
۴. پرده، ساره
۵. نشاطآور، نشاطانگیز، شادیزا
فرهنگ فارسی
۱ - رودیست در مناطق مرزی بین فرانسه و آلمان که از کوههای وژ سرچشمه گیرد و وارد رود موزل شود .طول آن ۲۴٠ کیلومتر است .۲ - ناحیه سار ۲۵۶۷ کیلومتر مربع وسعت و ۱٠۸۹٠٠٠ تن جمعیت دارد .در معاهده ۱۹۱۹ م.در ورسای این ناحیه بمدت ۱۵ سال از آلمان منتزع و بفرانسه واگذار گردید . در ۱۹۳۵ پس از مراجعه به آرائ عمومی به آلمان مسترد گردید . در ۱۹۴۶ سپاهیان فرانسه سار را اشتغال کردند و در ۱۹۵۶ مجددا بالمان برگشت . شهر مرکزی آن سار بروک است .
۱ - در آخر بعض کلمات مرکب به معنی سر آید : سبکسار آسیمه سار گاوسار ( گزر ) . ۲ - در آخر بعض کلمات مرکب پسوند مکان است و غالبا به جای کثرت و انبوهی است : چشمه سار شاخسار کوهسار ۳ - ( ادات تشبیه ) گونه شبیه : باد سار دشت سار دیو سار . ۴ - در بعض ترکیبات معنی جانب و ناحیه را رساند : رخسار سرین سار .
ناحیه ایست بین فرانسه و آلمان
۱ - در آخر بعض کلمات مرکب به معنی سر آید : سبکسار آسیمه سار گاوسار ( گزر ) . ۲ - در آخر بعض کلمات مرکب پسوند مکان است و غالبا به جای کثرت و انبوهی است : چشمه سار شاخسار کوهسار ۳ - ( ادات تشبیه ) گونه شبیه : باد سار دشت سار دیو سار . ۴ - در بعض ترکیبات معنی جانب و ناحیه را رساند : رخسار سرین سار .
ناحیه ایست بین فرانسه و آلمان
فرهنگ معین
[ په . ] (اِ.) پرنده ای است شبیه گنجشک اما بزرگتر از آن که بیشتر به شکار ملخ می پردازد.
(اِ. ) شتر.
(پس . ) ۱ - در آخر بعض کلماتِ مرکب به معنی «سر» آید: سبکسار. ۲ - در آخر بعضی کلمات مرکب پسوند مکان است که بیشتر معنای کثرت و انبوهی را می رساند. چشمه - سار. ۳ - از ادات تشبیه که معنای مانند و شبیه را می رساند: بادسار.
[ ساره . ] (اِ. ) پرده .
[ اوست . ] ۱ - (اِ. ) رنج ، محنت ، آزار. ۲ - (ص . ) رنجور.
[ په . ] (اِ. ) پرنده ای است شبیه گنجشک اما بزرگتر از آن که بیشتر به شکار ملخ می پردازد.
(پس . ) ۱ - در آخر بعض کلماتِ مرکب به معنی «سر» آید: سبکسار. ۲ - در آخر بعضی کلمات مرکب پسوند مکان است که بیشتر معنای کثرت و انبوهی را می رساند. چشمه - سار. ۳ - از ادات تشبیه که معنای مانند و شبیه را می رساند: بادسار.
[ ساره . ] (اِ. ) پرده .
[ اوست . ] ۱ - (اِ. ) رنج ، محنت ، آزار. ۲ - (ص . ) رنجور.
[ په . ] (اِ. ) پرنده ای است شبیه گنجشک اما بزرگتر از آن که بیشتر به شکار ملخ می پردازد.
(اِ.) شتر.
(پس .) 1 - در آخر بعض کلماتِ مرکب به معنی «سر» آید: سبکسار. 2 - در آخر بعضی کلمات مرکب پسوند مکان است که بیشتر معنای کثرت و انبوهی را می رساند. چشمه - سار. 3 - از ادات تشبیه که معنای مانند و شبیه را می رساند: بادسار.
[ ساره . ] (اِ.) پرده .
[ اوست . ] 1 - (اِ.) رنج ، محنت ، آزار. 2 - (ص .) رنجور.
لغت نامه دهخدا
سار. (اِ) مخفف ساره بمعنی پرده است . (برهان در ماده ٔ در ساره ). رجوع به ساره شود.
سار. (اِ) پرنده ای است سیاه و خوش آواز که خالهای سفید ریزه دارد. و مرغ ملخ خوار نوعی از آن است . (برهان ) (انجمن آرا) (آنندراج ). جانوری است پرنده و سیاه رنگ که خالهای سفید دارد و خوش آواز بود. (جهانگیری ). در عربی آن را زرزور و در ترکی صغجق گویند. (شعوری ). و در شیراز آن را کاوینک گویند. (رشیدی ). نام مرغی است سخنگوی . (حاشیه ٔ لغت فرس نسخه ٔ خطی نخجوانی ). زرزور. (بحرالجواهر) (زمخشری ). سودانیه . (بحر الجواهر) (زمخشری ) (نخبة الدهر). ساری . (انجمن آرا).سارج . (شرفنامه ٔ منیری ). مرغی است حلال گوشت از جمله ٔ طیور وحشی . سارک . سارنج . سارچه . ساسر. سیاسر. سنقورجوق . سوران :
آن زنگی زلفین بدان رنگین رخسار
چون سار سیاه است و گل اندر دهن سار.
(مجلدی از حاشیه ٔ لغت فرس نسخه ٔ خطی نخجوانی ).
برآمد ز شاخ آن نگونسار سار
که بر سیم بازد ز منقار، قار.
و سار را که به تازی زرازیر گویند زیان ندارد [ نوعی از زهرها ] . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).
من شده چون عنکبوت در پی آن دربدر
بانگ کشیده چو سار از پی این جابجا.
از خسان چو سار شورانگیز
چون ملخ بر ملا گریخته ام .
گر ملخ را نیست بر پا موزه ٔ زرین سار
ران او رانین دیبا برنتابد بیش ازین .
اگر در ریاض نعم ایشان [ آل سامان و آل بویه ] چون عندلیب نوای خوش میزدند و یا چون سار بر گلزارترنمی بنوا میکردند بدیع نبود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ 1272 ص 9).
باز صید آرد بخود از کوهسار
لاجرم شاهش خوراند کبک و سار.
فغان ز درد دل سار و ناله ٔ سحرش
که هست درد دل سار علت ساری .
رجوع به سارج ، سارچه ، سارک ، سارنگ ، سارو، ساروک ، ساری ، شار، شارک و شارو، ونیز رجوع به سودانیه شود. || سار ابلق . مرغ ملخ خوار. سار توتی . || سار سبز. قاریه .(مهذب الاسماء). قاریه . پرنده ای است کوتاه پای ، بلندمنقار و پشت سبز. (زمخشری ). سبزقبا. (شعوری ) (اشتینگاس ). || لاله سار، نام مرغی است سخنگوی و سیاه . (فرهنگ اوبهی ) (برهان ). رجوع به همین کلمه شود. || به معنی شتر هم آمده است چه شتربان را سارابان گویند . (جهانگیری ) (برهان ) (غیاث ) (شعوری ) (انجمن آرا) :
داشتی آن تاجر دولت شعار
صد قطار سار اندر زیر بار.
به این معنی در جائی دیده نشده است و در بیت رودکی بجای سار اشتر هم می توان گذاشت بی اخلالی در نظم . (یادداشت مؤلف ). رجوع به ساربان شود. || کلک و نی میان تهی . (جهانگیری ) (برهان ) (شعوری ) (انجمن آرا) (آنندراج ). || جای افشردن انگور. و به عربی آن را معصر خوانند. (برهان ). || بلند و بالا. (برهان ).
آن زنگی زلفین بدان رنگین رخسار
چون سار سیاه است و گل اندر دهن سار.
(مجلدی از حاشیه ٔ لغت فرس نسخه ٔ خطی نخجوانی ).
برآمد ز شاخ آن نگونسار سار
که بر سیم بازد ز منقار، قار.
اسدی (گرشاسبنامه ).
و سار را که به تازی زرازیر گویند زیان ندارد [ نوعی از زهرها ] . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).
من شده چون عنکبوت در پی آن دربدر
بانگ کشیده چو سار از پی این جابجا.
خاقانی .
از خسان چو سار شورانگیز
چون ملخ بر ملا گریخته ام .
خاقانی .
گر ملخ را نیست بر پا موزه ٔ زرین سار
ران او رانین دیبا برنتابد بیش ازین .
خاقانی .
اگر در ریاض نعم ایشان [ آل سامان و آل بویه ] چون عندلیب نوای خوش میزدند و یا چون سار بر گلزارترنمی بنوا میکردند بدیع نبود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ 1272 ص 9).
باز صید آرد بخود از کوهسار
لاجرم شاهش خوراند کبک و سار.
(مثنوی ).
فغان ز درد دل سار و ناله ٔ سحرش
که هست درد دل سار علت ساری .
سلمان ساوجی .
رجوع به سارج ، سارچه ، سارک ، سارنگ ، سارو، ساروک ، ساری ، شار، شارک و شارو، ونیز رجوع به سودانیه شود. || سار ابلق . مرغ ملخ خوار. سار توتی . || سار سبز. قاریه .(مهذب الاسماء). قاریه . پرنده ای است کوتاه پای ، بلندمنقار و پشت سبز. (زمخشری ). سبزقبا. (شعوری ) (اشتینگاس ). || لاله سار، نام مرغی است سخنگوی و سیاه . (فرهنگ اوبهی ) (برهان ). رجوع به همین کلمه شود. || به معنی شتر هم آمده است چه شتربان را سارابان گویند . (جهانگیری ) (برهان ) (غیاث ) (شعوری ) (انجمن آرا) :
داشتی آن تاجر دولت شعار
صد قطار سار اندر زیر بار.
رودکی (از جهانگیری ، انجمن آرا، آنندراج ).
به این معنی در جائی دیده نشده است و در بیت رودکی بجای سار اشتر هم می توان گذاشت بی اخلالی در نظم . (یادداشت مؤلف ). رجوع به ساربان شود. || کلک و نی میان تهی . (جهانگیری ) (برهان ) (شعوری ) (انجمن آرا) (آنندراج ). || جای افشردن انگور. و به عربی آن را معصر خوانند. (برهان ). || بلند و بالا. (برهان ).
سار. (اِ) رنج و آزار و محنت . (برهان ) (جهانگیری ) (شعوری ) (انجمن آرا) :
جانم به لب آمد از غم و سار
مُردَم ز جفا و جور بسیار.
خسروانی (از جهانگیری ، شعوری ، انجمن آرا، آنندراج ).
|| رنجور :
بسا سار و نومید و بیمار و سست
که مُردَش پزشک و ببود او درست .
جانم به لب آمد از غم و سار
مُردَم ز جفا و جور بسیار.
خسروانی (از جهانگیری ، شعوری ، انجمن آرا، آنندراج ).
|| رنجور :
بسا سار و نومید و بیمار و سست
که مُردَش پزشک و ببود او درست .
سعدی (بوستان ).
سار. ( اِ ) پرنده ای است سیاه و خوش آواز که خالهای سفید ریزه دارد. و مرغ ملخ خوار نوعی از آن است. ( برهان ) ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). جانوری است پرنده و سیاه رنگ که خالهای سفید دارد و خوش آواز بود. ( جهانگیری ). در عربی آن را زرزور و در ترکی صغجق گویند. ( شعوری ). و در شیراز آن را کاوینک گویند. ( رشیدی ). نام مرغی است سخنگوی . ( حاشیه لغت فرس نسخه خطی نخجوانی ). زرزور. ( بحرالجواهر ) ( زمخشری ). سودانیه. ( بحر الجواهر ) ( زمخشری ) ( نخبة الدهر ). ساری. ( انجمن آرا ).سارج. ( شرفنامه منیری ). مرغی است حلال گوشت از جمله طیور وحشی. سارک. سارنج. سارچه. ساسر. سیاسر. سنقورجوق. سوران :
آن زنگی زلفین بدان رنگین رخسار
چون سار سیاه است و گل اندر دهن سار.
( مجلدی از حاشیه لغت فرس نسخه خطی نخجوانی ).
برآمد ز شاخ آن نگونسار سار
که بر سیم بازد ز منقار، قار.
من شده چون عنکبوت در پی آن دربدر
بانگ کشیده چو سار از پی این جابجا.
چون ملخ بر ملا گریخته ام.
ران او رانین دیبا برنتابد بیش ازین.
باز صید آرد بخود از کوهسار
لاجرم شاهش خوراند کبک و سار.
که هست درد دل سار علت ساری.
آن زنگی زلفین بدان رنگین رخسار
چون سار سیاه است و گل اندر دهن سار.
( مجلدی از حاشیه لغت فرس نسخه خطی نخجوانی ).
برآمد ز شاخ آن نگونسار سار
که بر سیم بازد ز منقار، قار.
اسدی ( گرشاسبنامه ).
و سار را که به تازی زرازیر گویند زیان ندارد [ نوعی از زهرها ]. ( ذخیره خوارزمشاهی ).من شده چون عنکبوت در پی آن دربدر
بانگ کشیده چو سار از پی این جابجا.
خاقانی.
از خسان چو سار شورانگیزچون ملخ بر ملا گریخته ام.
خاقانی.
گر ملخ را نیست بر پا موزه زرین سارران او رانین دیبا برنتابد بیش ازین.
خاقانی.
اگر در ریاض نعم ایشان [ آل سامان و آل بویه ] چون عندلیب نوای خوش میزدند و یا چون سار بر گلزارترنمی بنوا میکردند بدیع نبود. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1272 ص 9 ).باز صید آرد بخود از کوهسار
لاجرم شاهش خوراند کبک و سار.
( مثنوی ).
فغان ز درد دل سار و ناله سحرش که هست درد دل سار علت ساری.
سلمان ساوجی.
رجوع به سارج ، سارچه ، سارک ، سارنگ ، سارو، ساروک ، ساری ، شار، شارک و شارو، ونیز رجوع به سودانیه شود. || سار ابلق. مرغ ملخ خوار. سار توتی. || سار سبز. قاریه.( مهذب الاسماء ). قاریه. پرنده ای است کوتاه پای ، بلندمنقار و پشت سبز. ( زمخشری ). سبزقبا. ( شعوری ) ( اشتینگاس ). || لاله سار، نام مرغی است سخنگوی و سیاه. ( فرهنگ اوبهی ) ( برهان ). رجوع به همین کلمه شود. || به معنی شتر هم آمده است چه شتربان را سارابان گویند . ( جهانگیری ) ( برهان ) ( غیاث ) ( شعوری ) ( انجمن آرا ) : سار. (اِخ ) دهی است از دهستان نیاسر بخش قمصر شهرستان کاشان . واقع در 67 هزارگزی شمال باختری قمصرو 16 هزارگزی باختر راه شوسه ٔ کاشان به قم . کوهستانی و سردسیر، و آب آن از سه رشته قنات ، و محصول آن غلات و میوه است 600 تن سکنه دارد که به زراعت و گله داری مشغولند. از صنایع دستی قالی بافی در آن معمول است .راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3).
سار. (اِخ ) رودخانه ای است که در مناطق مرزی آلمان و فرانسه جریان دارد و پس از طی مجرائی بدرازای 240 هزارگزی به رودخانه ٔ موزل می پیوندد.
سار. [ سارر ] (ع ص )شادکننده . مفرح . گویند: رجل سار. (اقرب الموارد). یقال ساربار، از اتباع . (مهذب الاسماء). پنهان کننده .
سار. (اِ) سر. (برهان ) (جهانگیری ) (شعوری ) (انجمن آرا) (آنندراج ). که به عربی رأس گویند. (برهان ). به این معنی در ترکیبات زیر آمده است : آسیمه سار، سرآسیمه . آسیمه سر. سیمه سار :
من از بهر آن بچه آسیمه سار
همی گردم اندر جهان سوگوار.
- اژدهاسار ؛ که سری مثل اژدها دارد :
نگه کرد شاه آن یلی یال و برز
بکف کوه کوب اژدهاسار گرز.
- اسپ سار ؛ که سری مثل اسب دارد :
نام نوعی حیوان بجزایر چین که تنی مانند تن آدم و سری چون سر اسب دارد .
- افسار ؛ لغةً بمعنی بر سر. (حاشیه ٔ برهان چ معین ).چیزی را گویند که از چرم و مانند آن سازند در سر اسب و اشتر و امثال آن کنند. (برهان ).
- بادسار ؛ سبکسر. (برهان ).
- خنکسار ؛ سپیدسر. سر سپید :
چند بگشت این زمانه بر سر من
گشت جهان کرده خنگسار مرا .
- خیره سار ؛ خیره سر :
ای کینه ور زمانه ٔ غدار خیره سار
برخیره تیره کرده بما بر تو روزگار.
- درسار ؛ سر در.
- سبکسار ؛ سبکسر.
- سپیدسار ؛ سپیدسر. سر سپید :
این آسیا دوان و درو من نشسته پست
ایدون سپیدسار درین آسیا شدم .
- سگسار ؛ مخلوقی است سر او بسر سگ و بدن او به بدن آدمی ماند. (برهان ) (جهانگیری ).
- سیمه سار ؛ سرآسیمه . آسیمه سر. آسیمه سار.
- سیه سار ؛ سیه سر. سر سیاه :
آن زردتن لاغر گل خوار سیه سار
زرد است و ضعیف است و چنین باشد گل خوار
همواره سیه سرش ببرند ازیرا
هم صورت مار است و ببرّند سر مار.
جز کز سبب دوستی آب جدا نیست
این زرد و سیه سار از آن زرد و سیه سار.
مرا مرغی سیه سار است و گل خوار
گهربار و سخندان در قلمدان .
- شیرسار ؛ شیرسر. گرز شیرسار، گرزی که شبیه سر شیر است :
ور بروی آسمان داری تو گرز شیرسار
شیر گردون را مطیع شیر شادروان کنی .
- فرسنگسار ؛ نشانه ٔ سر فرسنگ .
- گاوسار ؛ گاوسر. بشکل سرگاو. گرز گاوسار. گرز گاوسر. (برهان ). آنکه سر گاو دارد :
چنین داد پاسخ ورا پیشکار
که مهمان ابا گرزه ٔ گاوسار...
بچنگ اندرون گرزه ٔ گاوسار
بسان هیونی گسسته مهار.
رجوع به گاوسار و گاوسر شود.
- میش سار ؛ میش سر. آنکه سر میش دارد :
کهین تخت را نام بدمیش سار
سرمیش بودی بر او بر نگار.
هرآنکس که دهقان بد و زیردست
ورا میش سر بود جای نشست .
و این میش سر همان تخت میش سار است .
یکی تخت پیروزه ٔ میش سار
یکی خسروی تاج گوهرنگار.
- نگونسار ؛ سرازیر. (برهان ) (آنندراج ). سرنگون :
چو بت ز کعبه نگونسار بر زمین افتند
به پیش قبله ٔ رویت بتان فرخاری .
|| در اواخر اسماء، معنی تشکل و تشبه دهد بچیزی . (المعجم شمس قیس ). صورت . شکل . هیأت . چهره . ظاهر. و در ترکیبات زیر آمده است : آدمی سار؛ آدمی صورت . که بظاهر آدمی است :
چو یک نیمه راه بیابان برید
گروهی دد آدمی سار دید.
- اژدهاسار ؛ اژدهاشکل . که سری بشکل اژدها دارد.
- اسپ سار ؛ اسپ شکل . که سری بشکل اسب دارد. بروایت عجایب المخلوقات نوعی حیوان است بجزایر چین . رجوع به همین کلمه در لغت نامه شود.
- پادشاسار (= پادشاه سار) ؛ بهیأت پادشاهان :
آدمی نَفْس و ملایک نَفَسند
پادشاسار و پیمبرسیرند.
- جرجسار ؛ گرگسار. که بشکل گرگ است .
- خرس سار ؛ که بشکل خرس است .
- زاغ سار ؛ زاغ چهره . بهیأت زاغان :
چنین گشت پرگار چرخ بلند
که آید بدین پادشاهی گزند
از این زاغ ساران بی آب و سنگ
نه هوش و نه دانش نه نام و نه ننگ
- زبانی سار ؛ بهیأت زبانیان (موکلان دوزخ ). [ در وصف شمشیر ] :
آن روض دوزخ بار بین ، حور زبانی سار بین
بحر نهنگ اوبار بین ، آهنگ اعدا داشته .
- زنگی سار ؛ که بشکل زنگیان است :
وان بیابانیان زنگی سار
دیومردم شدند و مردم خوار.
- سگسار ؛ که بشکل سگ است .
- فیل سار ؛ فیل شکل . که بشکل فیل است .
- گرگسار ؛ که بشکل گرگ است .
- مارسار ؛ که بشکل مار است .
|| خوی . خلق . سیرت . صفت . در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- بدسار ؛ بدخوی . بدسیرت .
- پلنگ سار ؛ پلنگ خوی . آنکه خوی درندگی پلنگ را دارد :
با من پلنگ سارک و روباه طبعک است
آن خوک گردنک سگک دمنه گوهرک .
- دیوسار ؛ دیوخوی . آنکه خوی دیوان دارد :
اگر مار زاید زن باردار
به از آدمیزاده ٔ دیوسار.
دیو با مردم نیامیزد مترس
بل بترس از مردمان دیوسار.
- نرمسار ؛ نرمخوی . حلیم . بردبار.
- نیکسار ؛ نیکخوی .
|| رنگ ، لون . در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- خشینسار ؛ سارِ خشین . ساری که برنگ خشین (کبود مایل به سیاهی ) باشد.
- دیگرسار ؛ برنگ دیگر :
یکی بدیگر طعم و یکی بدیگر لون .
یکی به دیگر رنگ و یکی به دیگر سار.
|| بوی . عطر. و در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- عنبرسار ؛ عنبربوی .آنچه بوی عنبر میدهد.
- مشکسار ؛ مشکبوی . آنچه بوی مشک میدهد :
ابرها درفشان و لؤلؤ بیز
بادها مشکسار و عنبربار.
|| (ادات تشبیه ) شبه و نظیر و مثل و مانند. (برهان ) (انجمن آرا) (شرفنامه ٔ منیری ) (آنندراج ). شبه و مانند. (شعوری ). گونه . گون . وار. چون . سان . وش . آسا. صفت . به این معنی با اسم ترکیب شود. از جمله در کلمات ذیل :
- بادسار ؛ تندرو.(برهان ).
- خاکسار ؛ مانند خاک . (برهان ) (غیاث ). آنکه افتادگی خاک را دارد :
گناه آید از بنده ٔ خاکسار
به امید عفو خداوندگار.
ور ترا با خاکساری سر بصحبت برنیاید
بر سر راهت بیفتم تا کنی بر من گذاری .
دگر سر من و بالین عافیت هیهات
بدین هوس که سر خاکسار من دارد.
- دشت سار ؛ دشت مانند. ماننددشت :
ور خشکی دشت سارت آید پیش
از دیده ٔ خود فرستمت باران .
- دیوسار ؛ مانند دیو. (برهان ) (آنندراج ).
- مارسار ؛ همچون مار، نام ضحاک .
|| وضع. حالت . چگونگی . صفت . و به این معنی با صفت ترکیب شود. از جمله در کلمات ذیل :
- خجل سار ؛ خجل گونه . خجل وار :
به دستار و جبه خجل سارم از تو
درِ عفو بگذار چون سنگ بسته .
خجل سارم از بس نوا و نوالش
کنون زان نوال و نوا میگریزم .
- خوارسار ؛ خوارسان . بخواری :
یکی بنده ای من یکی شهریار
برِ بنده من کی شوم خوارسار.
- خیره سار ؛ حیران . بحیرانی :
بگفتش چرا مانده ای خیره سار
چه اندیشه ها بردلت کرد کار.
- دیوانه سار ؛ دیوانه گونه : اگر خواستی ترا دیوانه سار نشمرند آنچه نایافتنی است مجوی . (قابوسنامه ).
سخت شوریده کار دورانی است
نیک دیوانه سار گیهانی است .
و مالک بن بشر الکندی زره او را [ حسین بن علی علیهما السلام را پس از شهادت ] درپوشید، هم در حال معتوه شد و دیوانه سار گشت . (ترجمه ٔ تاریخ ابن اعثم کوفی ).
- زیرکسار ؛ زیرک گونه . زیرک :
بجود او نرسد دست هیچ زیرک سار
بفضل او نرسد عقل هیچ دانشمند.
ازل همیشه و دیمومت و خلود و ابد
میان هر یک چون فرق کرد زیرک سار.
مرغ زیرک سار.
- شیفته سار ؛ شیفته گونه . حیران . سرگردان . سرگشته : کاتوره ؛ شیفته سار بود. (لغت فرس اسدی ). رجوع به کاتوره دراین لغت نامه شود.
|| محل بسیاری و انبوهی چیزها را گویند. (برهان ) (جهانگیری ). مکان بسیاری . (انجمن آرا). مکان و جای بسیاری و کثرت . (آنندراج ). = ستان . و در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- بادسار ؛ جائی که بر آن باد فراوان وزد. (آنندراج ).
- برگسار ؛ با برگهای انبوه :
ز خشم و عفو تو ایام را درختی رست
بر آن ، دو شاخ و بر و برگسار آتش و آب .
- رودسار ؛ آنجا که رود فراوان دارد.
- سنگسار (آنندراج ) ؛ جای سنگناک :
کنند آن هیونان از آن سنگبار
نمانند خود را در آن سنگسار.
- شاخسار ؛ انبوهی و بسیاری شاخ . (جهانگیری ) (غیاث ) (برهان ) (انجمن آرا).
- شخسار مخفف شاخسار ؛ جای بسیاری و انبوهی درختان . (برهان ) :
بکردار سریشم های ماهی
همی برخاست از شخسار او گل .
- کوهسار ؛ کوههای فراوان . (انجمن آرا).
- نمکسار ؛ محل کثرت و بسیاری نمک . (جهانگیری ) (انجمن آرا) (آنندراج ).
|| جا و مقام و محل باشد عموماً. (برهان ) (جهانگیری ) (انجمن آرا). جای . (شرفنامه ٔ منیری ) (شعوری ). بمعنی موضع باشد. (المعجم شمس قیس ).
- بیشه سار ؛آنجا که بیشه باشد.
- خشکسار؛ جای خشک و بی آب :
به هر خشکساری که خسرو رسید
ببارید باران ، گیا بردمید.
- گرمسار ؛ محل گرم ، گرمسیر.
|| جانب . سوی . طرف . زی . جهت . سمت . ناحیه .
- پاسار ؛ در اصطلاح نجاران ، تخته ٔزبرین و زیرین مصراع . رجوع به همین کلمه شود.
- درسار ؛ درگاه . (برهان ).
- رخسار ؛ جانب رخ . و دیباجتان ؛ دو رخسار. (صراح ).
- سرین سار ؛ ناحیه ٔ سرین .
- کتف سار ؛ ناحیه ٔ کتف :
آورد لاَّلی به جوال و به عبایه
از ساحل دریا چو حمالان به کتف سار.
بکتف سار بر آورده زانوان ادبار
به چشم خانه فرورفته دیده از ناهار.
- کمرسار ؛ جانب کمر.
|| خداوند. صاحب (= مند)، ور :
گر حکیمی دروغ سار مباش
با کژ و با دروغ یار مباش .
- شرمسار ؛ صاحب شرم . شرمدار. (برهان ) (غیاث ).
- مشک سار :
همی برد هر شیر جنگی شکار
گرفته ببر آهوی مشک سار.
|| مخفف سالار. در کلمه ٔ خوانسار که اصل آن خوان سالار بوده است . (برهان ) . || گاهی زاید آید و در چاه سار گاهی معنی ندارد :
چاه ساری ببین خراب شده .
بامداد بسر چاهساری فرود آمدند. پس ابوعلی تقویم برگرفت و بنگریست . (چهارمقاله ).
- چشمه سار ؛ چشمه :
بنزدیکی چشمه ساری رسید
هم آب روان دید هم چشمه دید.
دوم روز نزد یکی چشمه سار
رسیدند زی پهلوان سوار.
هم از آب دریا بدریاکنار
تلاوشگهی دید چون چشمه سار.
- سرنگونسار ؛ سرنگون :
پیشگاه دوست را شاهی چو بر درگاه عشق
عافیت را سرنگونسار اندرآویزی به دار.
اگر نه سرنگونسارستی این طشت
لبالب بودی از خون دل من .
- شوم سار ؛ شوم :
چنین رفت آن قصه ٔ شوم سار
که من گفتم ای دادگرشهریار.
- کوهسار ؛ کهسار، کوه :
دور ماند از سرای خویش و تبار
نسری ساخت بر سر کهسار.
|| مزید مؤخر اسماء امکنه : جرجسار (= گرگسار). خوانسار . خیسار. سگسار.
من از بهر آن بچه آسیمه سار
همی گردم اندر جهان سوگوار.
شمسی (یوسف و زلیخا).
- اژدهاسار ؛ که سری مثل اژدها دارد :
نگه کرد شاه آن یلی یال و برز
بکف کوه کوب اژدهاسار گرز.
اسدی (گرشاسبنامه ).
- اسپ سار ؛ که سری مثل اسب دارد :
نام نوعی حیوان بجزایر چین که تنی مانند تن آدم و سری چون سر اسب دارد .
- افسار ؛ لغةً بمعنی بر سر. (حاشیه ٔ برهان چ معین ).چیزی را گویند که از چرم و مانند آن سازند در سر اسب و اشتر و امثال آن کنند. (برهان ).
- بادسار ؛ سبکسر. (برهان ).
- خنکسار ؛ سپیدسر. سر سپید :
چند بگشت این زمانه بر سر من
گشت جهان کرده خنگسار مرا .
ناصرخسرو.
- خیره سار ؛ خیره سر :
ای کینه ور زمانه ٔ غدار خیره سار
برخیره تیره کرده بما بر تو روزگار.
مسعودسعد.
- درسار ؛ سر در.
- سبکسار ؛ سبکسر.
- سپیدسار ؛ سپیدسر. سر سپید :
این آسیا دوان و درو من نشسته پست
ایدون سپیدسار درین آسیا شدم .
ناصرخسرو.
- سگسار ؛ مخلوقی است سر او بسر سگ و بدن او به بدن آدمی ماند. (برهان ) (جهانگیری ).
- سیمه سار ؛ سرآسیمه . آسیمه سر. آسیمه سار.
- سیه سار ؛ سیه سر. سر سیاه :
آن زردتن لاغر گل خوار سیه سار
زرد است و ضعیف است و چنین باشد گل خوار
همواره سیه سرش ببرند ازیرا
هم صورت مار است و ببرّند سر مار.
ناصرخسرو (از جهانگیری و انجمن آرا).
جز کز سبب دوستی آب جدا نیست
این زرد و سیه سار از آن زرد و سیه سار.
ناصرخسرو.
مرا مرغی سیه سار است و گل خوار
گهربار و سخندان در قلمدان .
ناصرخسرو.
- شیرسار ؛ شیرسر. گرز شیرسار، گرزی که شبیه سر شیر است :
ور بروی آسمان داری تو گرز شیرسار
شیر گردون را مطیع شیر شادروان کنی .
عمعق بخارائی .
- فرسنگسار ؛ نشانه ٔ سر فرسنگ .
- گاوسار ؛ گاوسر. بشکل سرگاو. گرز گاوسار. گرز گاوسر. (برهان ). آنکه سر گاو دارد :
چنین داد پاسخ ورا پیشکار
که مهمان ابا گرزه ٔ گاوسار...
فردوسی .
بچنگ اندرون گرزه ٔ گاوسار
بسان هیونی گسسته مهار.
فردوسی .
رجوع به گاوسار و گاوسر شود.
- میش سار ؛ میش سر. آنکه سر میش دارد :
کهین تخت را نام بدمیش سار
سرمیش بودی بر او بر نگار.
فردوسی .
هرآنکس که دهقان بد و زیردست
ورا میش سر بود جای نشست .
فردوسی .
و این میش سر همان تخت میش سار است .
یکی تخت پیروزه ٔ میش سار
یکی خسروی تاج گوهرنگار.
فردوسی .
- نگونسار ؛ سرازیر. (برهان ) (آنندراج ). سرنگون :
چو بت ز کعبه نگونسار بر زمین افتند
به پیش قبله ٔ رویت بتان فرخاری .
سعدی (طیبات ).
|| در اواخر اسماء، معنی تشکل و تشبه دهد بچیزی . (المعجم شمس قیس ). صورت . شکل . هیأت . چهره . ظاهر. و در ترکیبات زیر آمده است : آدمی سار؛ آدمی صورت . که بظاهر آدمی است :
چو یک نیمه راه بیابان برید
گروهی دد آدمی سار دید.
نظامی .
- اژدهاسار ؛ اژدهاشکل . که سری بشکل اژدها دارد.
- اسپ سار ؛ اسپ شکل . که سری بشکل اسب دارد. بروایت عجایب المخلوقات نوعی حیوان است بجزایر چین . رجوع به همین کلمه در لغت نامه شود.
- پادشاسار (= پادشاه سار) ؛ بهیأت پادشاهان :
آدمی نَفْس و ملایک نَفَسند
پادشاسار و پیمبرسیرند.
خاقانی (دیوان چ عبد الرسولی ص 768).
- جرجسار ؛ گرگسار. که بشکل گرگ است .
- خرس سار ؛ که بشکل خرس است .
- زاغ سار ؛ زاغ چهره . بهیأت زاغان :
چنین گشت پرگار چرخ بلند
که آید بدین پادشاهی گزند
از این زاغ ساران بی آب و سنگ
نه هوش و نه دانش نه نام و نه ننگ
فردوسی .
- زبانی سار ؛ بهیأت زبانیان (موکلان دوزخ ). [ در وصف شمشیر ] :
آن روض دوزخ بار بین ، حور زبانی سار بین
بحر نهنگ اوبار بین ، آهنگ اعدا داشته .
خاقانی .
- زنگی سار ؛ که بشکل زنگیان است :
وان بیابانیان زنگی سار
دیومردم شدند و مردم خوار.
نظامی .
- سگسار ؛ که بشکل سگ است .
- فیل سار ؛ فیل شکل . که بشکل فیل است .
- گرگسار ؛ که بشکل گرگ است .
- مارسار ؛ که بشکل مار است .
|| خوی . خلق . سیرت . صفت . در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- بدسار ؛ بدخوی . بدسیرت .
- پلنگ سار ؛ پلنگ خوی . آنکه خوی درندگی پلنگ را دارد :
با من پلنگ سارک و روباه طبعک است
آن خوک گردنک سگک دمنه گوهرک .
خاقانی .
- دیوسار ؛ دیوخوی . آنکه خوی دیوان دارد :
اگر مار زاید زن باردار
به از آدمیزاده ٔ دیوسار.
سعدی (بوستان ).
دیو با مردم نیامیزد مترس
بل بترس از مردمان دیوسار.
سعدی .
- نرمسار ؛ نرمخوی . حلیم . بردبار.
- نیکسار ؛ نیکخوی .
|| رنگ ، لون . در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- خشینسار ؛ سارِ خشین . ساری که برنگ خشین (کبود مایل به سیاهی ) باشد.
- دیگرسار ؛ برنگ دیگر :
یکی بدیگر طعم و یکی بدیگر لون .
یکی به دیگر رنگ و یکی به دیگر سار.
اسدی .
|| بوی . عطر. و در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- عنبرسار ؛ عنبربوی .آنچه بوی عنبر میدهد.
- مشکسار ؛ مشکبوی . آنچه بوی مشک میدهد :
ابرها درفشان و لؤلؤ بیز
بادها مشکسار و عنبربار.
مسعودسعد.
|| (ادات تشبیه ) شبه و نظیر و مثل و مانند. (برهان ) (انجمن آرا) (شرفنامه ٔ منیری ) (آنندراج ). شبه و مانند. (شعوری ). گونه . گون . وار. چون . سان . وش . آسا. صفت . به این معنی با اسم ترکیب شود. از جمله در کلمات ذیل :
- بادسار ؛ تندرو.(برهان ).
- خاکسار ؛ مانند خاک . (برهان ) (غیاث ). آنکه افتادگی خاک را دارد :
گناه آید از بنده ٔ خاکسار
به امید عفو خداوندگار.
سعدی (بوستان ).
ور ترا با خاکساری سر بصحبت برنیاید
بر سر راهت بیفتم تا کنی بر من گذاری .
سعدی (خواتیم ).
دگر سر من و بالین عافیت هیهات
بدین هوس که سر خاکسار من دارد.
سعدی (بدایع چ مصفا ص 415).
- دشت سار ؛ دشت مانند. ماننددشت :
ور خشکی دشت سارت آید پیش
از دیده ٔ خود فرستمت باران .
مسعودسعد.
- دیوسار ؛ مانند دیو. (برهان ) (آنندراج ).
- مارسار ؛ همچون مار، نام ضحاک .
|| وضع. حالت . چگونگی . صفت . و به این معنی با صفت ترکیب شود. از جمله در کلمات ذیل :
- خجل سار ؛ خجل گونه . خجل وار :
به دستار و جبه خجل سارم از تو
درِ عفو بگذار چون سنگ بسته .
خاقانی .
خجل سارم از بس نوا و نوالش
کنون زان نوال و نوا میگریزم .
خاقانی .
- خوارسار ؛ خوارسان . بخواری :
یکی بنده ای من یکی شهریار
برِ بنده من کی شوم خوارسار.
فردوسی .
- خیره سار ؛ حیران . بحیرانی :
بگفتش چرا مانده ای خیره سار
چه اندیشه ها بردلت کرد کار.
شمسی (یوسف و زلیخا).
- دیوانه سار ؛ دیوانه گونه : اگر خواستی ترا دیوانه سار نشمرند آنچه نایافتنی است مجوی . (قابوسنامه ).
سخت شوریده کار دورانی است
نیک دیوانه سار گیهانی است .
مسعودسعد.
و مالک بن بشر الکندی زره او را [ حسین بن علی علیهما السلام را پس از شهادت ] درپوشید، هم در حال معتوه شد و دیوانه سار گشت . (ترجمه ٔ تاریخ ابن اعثم کوفی ).
- زیرکسار ؛ زیرک گونه . زیرک :
بجود او نرسد دست هیچ زیرک سار
بفضل او نرسد عقل هیچ دانشمند.
رودکی .
ازل همیشه و دیمومت و خلود و ابد
میان هر یک چون فرق کرد زیرک سار.
ناصرخسرو (جامع الحکمتین ).
مرغ زیرک سار.
- شیفته سار ؛ شیفته گونه . حیران . سرگردان . سرگشته : کاتوره ؛ شیفته سار بود. (لغت فرس اسدی ). رجوع به کاتوره دراین لغت نامه شود.
|| محل بسیاری و انبوهی چیزها را گویند. (برهان ) (جهانگیری ). مکان بسیاری . (انجمن آرا). مکان و جای بسیاری و کثرت . (آنندراج ). = ستان . و در ترکیبات زیر به این معنی آمده است :
- بادسار ؛ جائی که بر آن باد فراوان وزد. (آنندراج ).
- برگسار ؛ با برگهای انبوه :
ز خشم و عفو تو ایام را درختی رست
بر آن ، دو شاخ و بر و برگسار آتش و آب .
مسعودسعد (دیوان ص 31).
- رودسار ؛ آنجا که رود فراوان دارد.
- سنگسار (آنندراج ) ؛ جای سنگناک :
کنند آن هیونان از آن سنگبار
نمانند خود را در آن سنگسار.
نظامی .
- شاخسار ؛ انبوهی و بسیاری شاخ . (جهانگیری ) (غیاث ) (برهان ) (انجمن آرا).
- شخسار مخفف شاخسار ؛ جای بسیاری و انبوهی درختان . (برهان ) :
بکردار سریشم های ماهی
همی برخاست از شخسار او گل .
منوچهری .
- کوهسار ؛ کوههای فراوان . (انجمن آرا).
- نمکسار ؛ محل کثرت و بسیاری نمک . (جهانگیری ) (انجمن آرا) (آنندراج ).
|| جا و مقام و محل باشد عموماً. (برهان ) (جهانگیری ) (انجمن آرا). جای . (شرفنامه ٔ منیری ) (شعوری ). بمعنی موضع باشد. (المعجم شمس قیس ).
- بیشه سار ؛آنجا که بیشه باشد.
- خشکسار؛ جای خشک و بی آب :
به هر خشکساری که خسرو رسید
ببارید باران ، گیا بردمید.
نظامی .
- گرمسار ؛ محل گرم ، گرمسیر.
|| جانب . سوی . طرف . زی . جهت . سمت . ناحیه .
- پاسار ؛ در اصطلاح نجاران ، تخته ٔزبرین و زیرین مصراع . رجوع به همین کلمه شود.
- درسار ؛ درگاه . (برهان ).
- رخسار ؛ جانب رخ . و دیباجتان ؛ دو رخسار. (صراح ).
- سرین سار ؛ ناحیه ٔ سرین .
- کتف سار ؛ ناحیه ٔ کتف :
آورد لاَّلی به جوال و به عبایه
از ساحل دریا چو حمالان به کتف سار.
منوچهری .
بکتف سار بر آورده زانوان ادبار
به چشم خانه فرورفته دیده از ناهار.
مختاری (از جهانگیری بشاهد جا و محل ).
- کمرسار ؛ جانب کمر.
|| خداوند. صاحب (= مند)، ور :
گر حکیمی دروغ سار مباش
با کژ و با دروغ یار مباش .
اوحدی (جام جم ).
- شرمسار ؛ صاحب شرم . شرمدار. (برهان ) (غیاث ).
- مشک سار :
همی برد هر شیر جنگی شکار
گرفته ببر آهوی مشک سار.
اسدی .
|| مخفف سالار. در کلمه ٔ خوانسار که اصل آن خوان سالار بوده است . (برهان ) . || گاهی زاید آید و در چاه سار گاهی معنی ندارد :
چاه ساری ببین خراب شده .
سنائی .
بامداد بسر چاهساری فرود آمدند. پس ابوعلی تقویم برگرفت و بنگریست . (چهارمقاله ).
- چشمه سار ؛ چشمه :
بنزدیکی چشمه ساری رسید
هم آب روان دید هم چشمه دید.
فردوسی .
دوم روز نزد یکی چشمه سار
رسیدند زی پهلوان سوار.
اسدی .
هم از آب دریا بدریاکنار
تلاوشگهی دید چون چشمه سار.
نظامی .
- سرنگونسار ؛ سرنگون :
پیشگاه دوست را شاهی چو بر درگاه عشق
عافیت را سرنگونسار اندرآویزی به دار.
سنائی .
اگر نه سرنگونسارستی این طشت
لبالب بودی از خون دل من .
خاقانی .
- شوم سار ؛ شوم :
چنین رفت آن قصه ٔ شوم سار
که من گفتم ای دادگرشهریار.
(یوسف و زلیخای طغانشاهی ).
- کوهسار ؛ کهسار، کوه :
دور ماند از سرای خویش و تبار
نسری ساخت بر سر کهسار.
رودکی .
|| مزید مؤخر اسماء امکنه : جرجسار (= گرگسار). خوانسار . خیسار. سگسار.
سار. (اِخ ) ناحیه ای است بین فرانسه و آلمان ، و محدود است از شمال و شمال غرب به فرانسه و از مشرق و جنوب و جنوب غرب به آلمان . به مساحت 2567 هزار گز مربع و با 987000 تن جمعیت . ثروت عظیم این سرزمین و وجود معادن زغال و فولاد بوسعت 116000 هکتار در آن در یک قرن و نیم اخیر کشاکشهائی را میان فرانسه و آلمان موجب گردیده است . از سال 1797 تا 1815م . سار در تصرف فرانسویان بود و با سقوط ناپلئون بزرگ به آلمان پیوست . پس از جنگ اول جهانی بسال 1919 بموجب پیمان ورسای مدت 15 سال از آلمان جدا شد و تحت نظر جامعه ٔ ملل قرار گرفت و زغال و فولاد آن بفرانسه تعلق یافت . بسال 1935 بعد از مراجعه به آراء عمومی به آلمان هیتلری پیوست و این پیوستگی بموجب قراردادی رسمیت یافت . بعد از شکست آلمان هیتلری در 1946 سپاهیان فرانسه سار را تسخیر کردند. در 1948 سار بظاهر استقلال یافت و از نظر اقتصادی وابسته ٔ فرانسه گردید در1956 مجدداً به آلمان بازگشت و از اول ژوئن 1959 آخرین آثار سومین دوره ٔ تسلط فرانسویان از میان رفت .
سار. (اِخ ) دهی است از دهستان رود قات بخش مرکزی شهرستان مرند، واقع در 48 هزارگزی خاور مرند و 15 هزارگزی راه شوسه ٔ اهر به تبریز. جلگه ای و سردسیر، و آب آن از رودخانه ، و محصولات آن غلات و سر درختی است . 414 تن سکنه دارد که به زراعت و گله داری اشتغال دارند.راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).
فرهنگ عمید
۱. شبیه؛ نظیر؛ مانند؛ گونه (در ترکیب با کلمۀ دیگر): بادسار، خاکسار، خجل‌سار، خوارسار، دشت‌سار، دیوانه‌سار، دیوسار، زیرکسار، مارسار: ◻︎ گناه آید از بندۀ خاکسار / به امید عفو خداوندگار (سعدی۱: ۱۹۶).
۲. جای بسیاری و فراوانی چیزی (در ترکیب با کلمۀ دیگر): چشمه‌سار، شاخسار، کوهسار، نمکسار.
۳. سر (در ترکیب با کلمۀ دیگر): آسیمه‌سار، خیره‌سار، سبکسار، گاوسار، نگونسار.
۴. جا؛ مکان؛ محل (در ترکیب با کلمۀ دیگر): خشکسار، گرمسار.
پرنده‌ای کوچک، سیاه‌رنگ، حلال‌گوشت، و بزرگتر از گنجشک.
۱. رنج؛ آزار؛ محنت؛ درد؛ غصه.
۲. (صفت) رنجور.
ساره#NAME?
۱. رنج، آزار، محنت، درد، غصه.
۲. (صفت ) رنجور.
۱. شبیه، نظیر، مانند، گونه (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): بادسار، خاک سار، خجل سار، خوارسار، دشت سار، دیوانه سار، دیوسار، زیرک سار، مارسار: گناه آید از بندۀ خاک سار / به امید عفو خداوندگار (سعدی۱: ۱۹۶ ).
۲. جای بسیاری و فراوانی چیزی (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): چشمه سار، شاخسار، کوهسار، نمک سار.
۳. سر (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): آسیمه سار، خیره سار، سبک سار، گاوسار، نگون سار.
۴. جا، مکان، محل (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): خشک سار، گرم سار.
پرنده ای کوچک، سیاه رنگ، حلال گوشت، و بزرگ تر از گنجشک.
= ساره
۲. (صفت ) رنجور.
۱. شبیه، نظیر، مانند، گونه (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): بادسار، خاک سار، خجل سار، خوارسار، دشت سار، دیوانه سار، دیوسار، زیرک سار، مارسار: گناه آید از بندۀ خاک سار / به امید عفو خداوندگار (سعدی۱: ۱۹۶ ).
۲. جای بسیاری و فراوانی چیزی (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): چشمه سار، شاخسار، کوهسار، نمک سار.
۳. سر (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): آسیمه سار، خیره سار، سبک سار، گاوسار، نگون سار.
۴. جا، مکان، محل (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): خشک سار، گرم سار.
پرنده ای کوچک، سیاه رنگ، حلال گوشت، و بزرگ تر از گنجشک.
= ساره
دانشنامه عمومی
حدود ۳۰ سرده.
سار نوعی پرنده است. سار پرنده ای است پرسروصدا و خودنما با پروازی سریع و مستقیم. این پرنده گاه بال بازرَوی می کند.نام فارسی:سارنام انگلیسی:starlingنام علمی:sturnus vulgarisخانواده:ساریان (sturnidae)جمعیت: جمعیت کافی دارد و گاه در دسته های بسیار بزرگ دیده می شود.
پراکنش: در جهان پراکنش گسترده ای دارد و اغلب کشورها و مناطق دیده می شود. در ایران در همهٔ کشور پراکنده است؛ اما در نیمهٔ شمالی، سراسر سال دیده می شود. این در حالی است که در نیمهٔ جنوبی، فقط زمستان ها مشاهده می گردد.
زیست گاه: سار در جنگل ها، روستاها، باغ ها، غلف زارها و لابه لای درختان و نی زارها زندگی می کند. سار ماده در سوراخ درختان یا دیوارهای ساختمان ها، ۵ تا ۷ تخم تقریباً آبی رنگ می گذارد. هر دو جفت به نوبت ۱۲ تا ۱۵ روز روی تخم ها می خوابند. جوجه ها می توانند پس از ۲۰ تا ۲۲ روز پرواز کنند.
سار نوعی پرنده است. سار پرنده ای است پرسروصدا و خودنما با پروازی سریع و مستقیم. این پرنده گاه بال بازرَوی می کند.نام فارسی:سارنام انگلیسی:starlingنام علمی:sturnus vulgarisخانواده:ساریان (sturnidae)جمعیت: جمعیت کافی دارد و گاه در دسته های بسیار بزرگ دیده می شود.
پراکنش: در جهان پراکنش گسترده ای دارد و اغلب کشورها و مناطق دیده می شود. در ایران در همهٔ کشور پراکنده است؛ اما در نیمهٔ شمالی، سراسر سال دیده می شود. این در حالی است که در نیمهٔ جنوبی، فقط زمستان ها مشاهده می گردد.
زیست گاه: سار در جنگل ها، روستاها، باغ ها، غلف زارها و لابه لای درختان و نی زارها زندگی می کند. سار ماده در سوراخ درختان یا دیوارهای ساختمان ها، ۵ تا ۷ تخم تقریباً آبی رنگ می گذارد. هر دو جفت به نوبت ۱۲ تا ۱۵ روز روی تخم ها می خوابند. جوجه ها می توانند پس از ۲۰ تا ۲۲ روز پرواز کنند.
wiki: بخش نیاسر شهرستان کاشان در استان اصفهان است. این روستای کوهستانی و ییلاقی در ارتفاع ۱۸۰۰ متری از سطح دریا، در ۴۶ کیلومتری غرب شهرستان کاشان واقع شده است.دهکده قران کریم (سار) منظره کوه شیرکه از پشت مور مزار درب حسینیه و چنار ۲۰۰ ساله سار باغی در سار مرقد شاهزاده عبدالله ورودی سار منظره کوه قوقو در غرب وشنوه و شمال شرقی ون زمین فوتبال و دکل تلویزیونی سار دستخط حاج شیخ رضا بنقل از پدرش در مورد تاریخ علمای سار تبار شناسی خانواده ها در سار
این روستا در دهستان کوه دشت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395 جمعیت آن 370نفر (132خانوار) بوده است.
این روستا در منتهی الیه جاده از طریق راوند به سه راه برزآباد و به سمت گردنه سار قرار دارد. روستای سار از چند منطقه درب حسینیه، پاچنار، میراب، سرقلعه، سرکمر، گله سنگین، پامیر، همزء، لاسمپا، سلمچ، حسین آباد، جمال آباد و دشت وادقان تشکیل شده است.
این روستای ییلاقی در تابستان پذیرای جمع زیادی از اهالی روستا است که به شهر مهاجرت کرده اند.
این روستا در دهستان کوه دشت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395 جمعیت آن 370نفر (132خانوار) بوده است.
این روستا در منتهی الیه جاده از طریق راوند به سه راه برزآباد و به سمت گردنه سار قرار دارد. روستای سار از چند منطقه درب حسینیه، پاچنار، میراب، سرقلعه، سرکمر، گله سنگین، پامیر، همزء، لاسمپا، سلمچ، حسین آباد، جمال آباد و دشت وادقان تشکیل شده است.
این روستای ییلاقی در تابستان پذیرای جمع زیادی از اهالی روستا است که به شهر مهاجرت کرده اند.
wiki: سار (کاشان)
در گویش گنابادی یعنی لوس و مامانی ، پاستوریزه ، بی بخار ، رام و بی خطر. || نوعی پرنده
دانشنامه آزاد فارسی
سار (starling)
هریک از اعضای خانواده ای با گسترش وسیع در برّ قدیم، از خانوادۀ سارها، راستۀ گنجشک سانان. پرندگانی چاق، تیره رنگ و معمولاً گروه زی اند. سار معمولی یا سار اروپاییSturnus vugaris گونه ای فراوان در شمال اوراسیااست، و از اواخر قرن ۱۹ در طبیعت امریکای شمالی یافت می شود. پرهایی سیاه و خال دار دارد که رنگ سبز یا بنفش شیشه ای و براقی به آن جلا می دهد. نوک پرهای بخش پشتی نخودی، و بال ها سیاه متمایل به خاکستری اند و حاشیه ای به رنگ قهوه ای مایل به قرمز دارند. ماده ها کمتر براق اند و زرق و برق آن ها نیز نسبت به نرها کمتر است. این پرنده چهچهه ای شاد دارد اما گاهی آواز دیگر پرندگان را نیز تقلید می کند. طول این پرنده حدود ۲۰ سانتی متر است. تغذیه، پرواز، و خواب آن ها گروهی است. اغلب در شهرهای بزرگ ساختمان های معیّنی را به منزلۀ «خوابگاه» انتخاب می کنند و هر شب، بعد از همه چیزخواری در حومۀ شهر که شامل تغذیه از کرم ها، حلزون ها و حشرات است، به آن جا برمی گردند. سارها آفت محسوب می شوند. آشیانه شان را معمولاً در هر جایی می سازند و پنج تخم آبی کم رنگ می گذارند. اگر آزار ببینند قبل از آن که با جفت شان در جایی دیگر آشیانه ای بسازند، در آشیانۀ پرندگان دیگر تخم می گذارند (← سار_صورتی). در ایران، دو گونه سار و یک گونه مینا مجموعاً خانوادۀ سار را تشکیل می دهند. دو گونه سار عبارت اند از سار صورتی Sturnus roseus و سار معمولی Sturnus vulgaris. زیستگاه سار صورتی جلگه ها، دشت ها، و صخره های کوهستانی است و سار معمولی و مینا Acridotheres tristis در مناطق مسکونی، باغ ها، و زمین های زراعتی زندگی می کنند. این پرندگان همه چیزخوارند.
هریک از اعضای خانواده ای با گسترش وسیع در برّ قدیم، از خانوادۀ سارها، راستۀ گنجشک سانان. پرندگانی چاق، تیره رنگ و معمولاً گروه زی اند. سار معمولی یا سار اروپاییSturnus vugaris گونه ای فراوان در شمال اوراسیااست، و از اواخر قرن ۱۹ در طبیعت امریکای شمالی یافت می شود. پرهایی سیاه و خال دار دارد که رنگ سبز یا بنفش شیشه ای و براقی به آن جلا می دهد. نوک پرهای بخش پشتی نخودی، و بال ها سیاه متمایل به خاکستری اند و حاشیه ای به رنگ قهوه ای مایل به قرمز دارند. ماده ها کمتر براق اند و زرق و برق آن ها نیز نسبت به نرها کمتر است. این پرنده چهچهه ای شاد دارد اما گاهی آواز دیگر پرندگان را نیز تقلید می کند. طول این پرنده حدود ۲۰ سانتی متر است. تغذیه، پرواز، و خواب آن ها گروهی است. اغلب در شهرهای بزرگ ساختمان های معیّنی را به منزلۀ «خوابگاه» انتخاب می کنند و هر شب، بعد از همه چیزخواری در حومۀ شهر که شامل تغذیه از کرم ها، حلزون ها و حشرات است، به آن جا برمی گردند. سارها آفت محسوب می شوند. آشیانه شان را معمولاً در هر جایی می سازند و پنج تخم آبی کم رنگ می گذارند. اگر آزار ببینند قبل از آن که با جفت شان در جایی دیگر آشیانه ای بسازند، در آشیانۀ پرندگان دیگر تخم می گذارند (← سار_صورتی). در ایران، دو گونه سار و یک گونه مینا مجموعاً خانوادۀ سار را تشکیل می دهند. دو گونه سار عبارت اند از سار صورتی Sturnus roseus و سار معمولی Sturnus vulgaris. زیستگاه سار صورتی جلگه ها، دشت ها، و صخره های کوهستانی است و سار معمولی و مینا Acridotheres tristis در مناطق مسکونی، باغ ها، و زمین های زراعتی زندگی می کنند. این پرندگان همه چیزخوارند.
wikijoo: سار
سار (جغرافیا). رجوع شود به:زارلاند
wikijoo: سار_(جغرافیا)
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] سار (زرزور) که از پرندگان می باشد به مناسبت حلال گوشت بودن در فقه کاربرد دارد.
عنوان یاد شده به مناسبت در باب اطعمه و اشربه آمده است.
سار پرنده‌ای کوچک و کمی بزرگتر از گنجشک است که دارای رنگ سیاه و نوک دراز می باشد.
← حکم فقهی سار
۱. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۵۹۴، م۲۶۲۴.
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۴۸.
...
سار پرنده‌ای کوچک و کمی بزرگتر از گنجشک است که دارای رنگ سیاه و نوک دراز می باشد.
← حکم فقهی سار
۱. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۵۹۴، م۲۶۲۴.
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۴۸.
...
wikifeqh: سار
[ویکی الکتاب] معنی سَارَ بِـ: راه برد - حرکت داد
معنی سُعُرٍ: آتشهای شعله ور (جمع سعیر) - دیوانگی
معنی مَّعِینٍ: آب جاری بر روی زمین (در عبارت"وَءَاوَیْنَاهُمَا إِلَیٰ رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِینٍ:هر دو را به سرزمینی بلند که جایی هموار و چشمه سار بود منزل دادیم ")-زلال (کلمه معین در نوشیدنیها به معنای آن نوشیدنی است که از پشت ظرف دیده شود ، مانند آب و شرا...
ریشه کلمه:
سیر (۲۷ بار)
راه رفتن. باتفعیل و باء متعدی میشود مثل . و نحو . سیرت: حالت و وضع طبیعی است. . عصا را بگیر و نترس حتماً آن را به حالت اول بر میگردانیم . سیّاره: مؤنث سیّار است به معنی جماعت مسافر نیز آید (قافله) یوسف:10و19. در قرآن مجید بسیر و گردش در زمین بسیار سفارش شده است یکی برای عبرت و گردش در آثار گذشتگان مثل . ایضاً 26 نحل، 69 نمل. و غیره دیگری برای تفکّر در امر حق و شروع خلقت چنانکه آمده . آیه صریح است در اینکه گردش و کاوش در زمین شروع خلقت را به انسان خواهد فهماند و آخرت را نیز میشود از آن قیاس گرفت. با گردش در زمین خواهیم دید چگونه باکتریهای هوا به باتلاقها ریخته مبدل به کرمها میشوند. ملخها چگونه نوک دم خود را به زمین فرو برده و در آن تخم میریزند و آنگاه مبدل به کرم سپس به پروانه و آنگاه به ملخ میشوند. میتوان از اینها پی برد و احتمال داد که موجودات زنده در ابتدا به صورت تخم آفریده شده و آنگاه بزرگ گشته و شروع به تکثیر کردهاند و نیز با کاوش در طبقات زمین میتوان به قهقری برگشت و اسرار صنع خدا را بدست آورد چه صریح است دستور خدا و چه کم است عبرت و عمل ما؟!!.
معنی سُعُرٍ: آتشهای شعله ور (جمع سعیر) - دیوانگی
معنی مَّعِینٍ: آب جاری بر روی زمین (در عبارت"وَءَاوَیْنَاهُمَا إِلَیٰ رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِینٍ:هر دو را به سرزمینی بلند که جایی هموار و چشمه سار بود منزل دادیم ")-زلال (کلمه معین در نوشیدنیها به معنای آن نوشیدنی است که از پشت ظرف دیده شود ، مانند آب و شرا...
ریشه کلمه:
سیر (۲۷ بار)
راه رفتن. باتفعیل و باء متعدی میشود مثل . و نحو . سیرت: حالت و وضع طبیعی است. . عصا را بگیر و نترس حتماً آن را به حالت اول بر میگردانیم . سیّاره: مؤنث سیّار است به معنی جماعت مسافر نیز آید (قافله) یوسف:10و19. در قرآن مجید بسیر و گردش در زمین بسیار سفارش شده است یکی برای عبرت و گردش در آثار گذشتگان مثل . ایضاً 26 نحل، 69 نمل. و غیره دیگری برای تفکّر در امر حق و شروع خلقت چنانکه آمده . آیه صریح است در اینکه گردش و کاوش در زمین شروع خلقت را به انسان خواهد فهماند و آخرت را نیز میشود از آن قیاس گرفت. با گردش در زمین خواهیم دید چگونه باکتریهای هوا به باتلاقها ریخته مبدل به کرمها میشوند. ملخها چگونه نوک دم خود را به زمین فرو برده و در آن تخم میریزند و آنگاه مبدل به کرم سپس به پروانه و آنگاه به ملخ میشوند. میتوان از اینها پی برد و احتمال داد که موجودات زنده در ابتدا به صورت تخم آفریده شده و آنگاه بزرگ گشته و شروع به تکثیر کردهاند و نیز با کاوش در طبقات زمین میتوان به قهقری برگشت و اسرار صنع خدا را بدست آورد چه صریح است دستور خدا و چه کم است عبرت و عمل ما؟!!.
wikialkb: سَار
گویش اصفهانی
تکیه ای: sâr
طاری: sâr
طامه ای: sâr
طرقی: sâr
کشه ای: sâr
نطنزی: sâr
گویش مازنی
پرنده ای از خانواده ی سار که به سه رنگ صورتی،سیاه و مینایی ...
/saar/ پرنده ای از خانواده ی سار که به سه رنگ صورتی، سیاه و مینایی است
واژه نامه بختیاریکا
شه تَپ
پیشنهاد کاربران
سُار، سَر = در عربی به معنی راه رفت که از سیر هست به معنی راه رفتن، در ایل عرب خمسه استان فارس هم اکنون این کلمه به این معنی کاربرد دارد به معنی راه رفت ( یک نفر مذکر )
در گویش یزدی یعنی بی نمک و بی مزه
نگونسار، تیمسار، سنگسار، یتیمسار ( بی پدر )
ایه 29 سوره قصص سار باهله در واقع میگوید موسی به همراه همسرش یا همان خانواده اش روانه شد یا در واقع حرکت کرد و این نشان میدهد موسی پس از اتمام دوره قراردادش با شعیب به همراه همسرش روانه شده بوده است
سار:بوی بد گوشت و یا تخم مرغ، بوی زهم، بوی سمک هم بکار برده اند، بوی سار واژه ایست پر کاربرد دربرخی از شهرهای استان کرمان.
نگون سار. کوه سار. تیمسار. سنگسر. یتیم سار. سار ( پرنده. تنبک ) . سار ( سارماشیق. مثل سارآتان ( سرطان ) . . سارین معده نی ( کانسر ) . . . . سار. و. هر کلمه ایی سار داشته باشد تورکی است. . . . سارنگ ( هر کلمه ایی اولش ویا آخرش انگ باشدتورکی است. مثل انگ اوش تر. . انگ اوشت. انگ اوتی. انگ اجی. . سرهنگ. فرهنگ. آهنگ. تفنگ. فشنگ. پلنگ. نهنگ )
سار ( Sar ) در زبان مغولی به معنی ماه است
معنی شاد کام خوشحال
کلمات دیگر: