کلمه جو
صفحه اصلی

کلی عقلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کلّی عقلی ، یکی از اصطلاحات علم منطق و عبارت است از کلی طبیعی که کلی منطقی در ذهن عارض بر آن شده باشد.
کلی طبیعی که کلی منطقی در ذهن عارض آن شده باشد را در اصطلاح کلی عقلی خوانند، مانند تصور «انسان کلی» یعنی تصور انسان با قید کلیت. در اینجا «انسان» که کلی طبیعی است معروض است و کلیت عارض آن. مجموع این عارض و معروض کلی عقلی نامیده می شود. «هرمفهومی که هست یا او را این عارض شود که او معنیی است که نفس تصور او مانع وقوع شرکت نیست در آن، چون حیوان و آن را کلی طبیعی خوانند. و این عارض را کلی منطقی. و صورت ذهنی مجموع عارض و معروض را کلی عقلی. یا عارض نشود و آن را جزوی خوانند».
شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق)، ص۲۶.
۱. ↑ شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق)، ص۲۶.۲. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۸۷.
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۲۱۳.
...


کلمات دیگر: