حسن بیگ روملو (تولد ۹۳۷ ق. /۹۰۹ خ. در قم - وفات احتمالاً ۹۸۵ ق. /۹۵۶ خ. در قزوین؟) تاریخ نگار و سپاهی ایرانی عهد شاه تهماسب یکم صفوی است که کتاب ارزشمند احسن التواریخ را نگارش کرده است.
حسن بیگ روملو، احسن التواریخ (۲ جلد)، به تصحیح عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹.
نوایی، عبدالحسین، متون تاریخی به زبان فارسی، سازمان سمت، ۱۳۷۵.
اثرآفرینان، زندگینامهٔ نام آوران فرهنگی ایران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
وی که خود را حسن روملو یا حسن نبیرهٔ امیر سلطان روملو معرفی کرده است از خاندان روملو بود که به تصریه خودش در سال ۹۳۷ ق. /۹۰۹ خ. در قم به دنیا آمده است.
حسن روملو در دوران کودکی به تحصیل پرداخت و از جوانی وارد سپاه صفوی شد و در جنگها دلاوری بسیاری نشان داد و خود او در چندین جا به جنگهایی که با گرجیان کرده، اشاره می کند. مثلاً در سال ۹۵۳ قمری/۹۲۵ خورشیدی که شاه تهماسب به گرجستان یورش برد، حسن روملو جزو سپاهیان بوده است و چنین می نویسد: «راقم حروف حسن نبیرهٔ امیر سلطان روملو، با جمعی از قورچیان روملو و چپنی با فوجی از گبران بی ایمان دچار گشته، این کمینه به اتفاق شاه قلی نام -قورچی چپنی- حمله کردیم ایشان را متفرق ساخته و جمعی را مجروح و بی روح کرده، اسیر چند گرفته معاودت نمودیم.»
حسن بیک از افسران سپاه طهماسبی بود و با درجهٔ سلطانی، سمت قورچی گری داشت و به سبب مقام و مرتبه ای که داشت از او به عنوان «بیگ» یاد می شود. اسکندر بیگ ترکمان چند بار از وی با عنوان «مورخ» یاد کرده است و گویا در سال ۹۴۸ ه. ق در جنگ دزفول به این دلیل همراه شاه طهماسب بود که وقایع را ثبت کند. وی مؤلف کتاب باارزش احسن التواریخ در دو قسمت است که قسمت اول آن با رویدادهای سال ۸۰۷ ه. ق آغاز سلطنت شاهرخ شروع شده و قسمت دوم که هم اکنون چاپ نشده است به حوادث سال ۹۸۵، سال جلوس سلطان محمد خدابنده پایان می پذیرد، وی این کتاب را به نام شاه اسماعیل دوم، پسر شاه طهماسب نوشته است.
حسن بیگ روملو، احسن التواریخ (۲ جلد)، به تصحیح عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹.
نوایی، عبدالحسین، متون تاریخی به زبان فارسی، سازمان سمت، ۱۳۷۵.
اثرآفرینان، زندگینامهٔ نام آوران فرهنگی ایران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
وی که خود را حسن روملو یا حسن نبیرهٔ امیر سلطان روملو معرفی کرده است از خاندان روملو بود که به تصریه خودش در سال ۹۳۷ ق. /۹۰۹ خ. در قم به دنیا آمده است.
حسن روملو در دوران کودکی به تحصیل پرداخت و از جوانی وارد سپاه صفوی شد و در جنگها دلاوری بسیاری نشان داد و خود او در چندین جا به جنگهایی که با گرجیان کرده، اشاره می کند. مثلاً در سال ۹۵۳ قمری/۹۲۵ خورشیدی که شاه تهماسب به گرجستان یورش برد، حسن روملو جزو سپاهیان بوده است و چنین می نویسد: «راقم حروف حسن نبیرهٔ امیر سلطان روملو، با جمعی از قورچیان روملو و چپنی با فوجی از گبران بی ایمان دچار گشته، این کمینه به اتفاق شاه قلی نام -قورچی چپنی- حمله کردیم ایشان را متفرق ساخته و جمعی را مجروح و بی روح کرده، اسیر چند گرفته معاودت نمودیم.»
حسن بیک از افسران سپاه طهماسبی بود و با درجهٔ سلطانی، سمت قورچی گری داشت و به سبب مقام و مرتبه ای که داشت از او به عنوان «بیگ» یاد می شود. اسکندر بیگ ترکمان چند بار از وی با عنوان «مورخ» یاد کرده است و گویا در سال ۹۴۸ ه. ق در جنگ دزفول به این دلیل همراه شاه طهماسب بود که وقایع را ثبت کند. وی مؤلف کتاب باارزش احسن التواریخ در دو قسمت است که قسمت اول آن با رویدادهای سال ۸۰۷ ه. ق آغاز سلطنت شاهرخ شروع شده و قسمت دوم که هم اکنون چاپ نشده است به حوادث سال ۹۸۵، سال جلوس سلطان محمد خدابنده پایان می پذیرد، وی این کتاب را به نام شاه اسماعیل دوم، پسر شاه طهماسب نوشته است.
wiki: حسن بیگ روملو