کلمه جو
صفحه اصلی

انقلاب روسیه

دانشنامه عمومی

انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، جنبشی اعتراضی، ضد امپراتوری روسیه بود که در سال ۱۹۱۷ رخ داد و به سرنگونی حکومت تزارها و برپایی اتحاد جماهیر شوروی انجامید.مبانی انقلاب بر پایه صلح-نان-زمین استوار بود.این انقلاب در دو مرحله صورت گرفت:
نخست انقلاب فوریه ۱۹۱۷ رخ داد. در این انقلاب پس از یک سری اعتصابات، تظاهرات و درگیری ها، نیکولای دوم، آخرین تزار روسیه از سلطنت خلع شد و یک دولت موقت به قدرت رسید. دولت موقت زیر نظر گئورگی لووف و الکساندر کرنسکی تشکیل شد. اکثر اعضای دولت موقت، از شاخه منشویک حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه بودند.
دومین مرحله، انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ بود. انقلاب اکتبر، تحت نظارت حزب بلشویک (شاخه رادیکال از حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه) و به رهبری ولادیمیر لنین به پیش رفت و طی یک یورش نظامی همه جانبه به کاخ زمستانی سن پترزبورگ و سایر اماکن مهم، قدرت را از دولت موقت گرفت. در این انقلاب افراد بسیار کمی کشته شدند.
در طول این انقلاب در شهرهای اصلی روسیه همانند مسکو و سن پترزبورگ رویدادهای تاریخی برجسته ای رخ داد. انقلاب در مناطق روستایی و رعیتی نیز پا به پای مناطق شهری در حال پیشروی بود و دهقانان زمین ها را تصرف کرده و در حال بازتوزیع آن در میان خود بودند.
از زمان شکست روسیه در جنگ ۱۹۰۵ با ژاپن، اوضاع بد اقتصادی، گرسنگی، عقب ماندگی و سرمایه داری و نارضایتی های گوناگون در بین مردم، سربازان، کارگران، کشاورزان و نخبگان روسیه بوجود آمده بود. سرکوبهای تزار و ایجاد مجلس دوما نظام مشروطه حاصل آن دوران است. حزب سوسیال دموکرات، اصلی ترین معترض به سیاست های نیکلای دوم بود که بطور گسترده بین دهقانان کشاورزان و کارگران کارخانجات صنعتی علیه سیاست های سیستم تزار فعالیت داشت.
در اوت ۱۹۱۴ میلادی، امپراتوری روسیه به دستور تزار وقت و به منظور حمایت از اسلاوهای صربستان وارد جنگ جهانی اول در برابر امپراتوری آلمان و امپراتوری اتریش-مجارستان شد. نخست فقط بلشویک ها، مخالف ورود روسیه به این جنگ بودند و می گفتند که این جنگ، سبب بدتر شدن اوضاع نابسامان اقتصادی و اجتماعی روسیه خواهد شد.

انقلاب روسیه (ابهام زدایی). انقلاب روسیه (۱۹۰۵)
انقلاب روسیه (۱۹۱۷)

دانشنامه آزاد فارسی

انقلاب روسیه (۱۹۰۵)(Russian Revolution, 1905)
انقلاب سیاسی مردم روسیه (۱۹۰۵ـ۱۹۰۶). در اطراف و داخل سن پترزبورگ متمرکز بود و به انقلاب های فوریه و اکتبر ۱۹۱۷ انجامید. در ۲۲ ژانویۀ ۱۹۰۵ هزاران تن از کارگران اعتصابی غیرمسلح به سوی کاخ زمستانی تزار نیکلای دوم، واقع در سن پترزبورگ، راهپیمایی کردند و خواهان اصلاحات شدند. اما سربازان با تیراندازی به طرف جمعیت بسیاری از آنان را کشتند. پس از کشتارِ «یکشنبۀ خونین»، انقلاب نیروی بیشتری یافت و در اکتبر ۱۹۰۵ به اعتصابی عمومی انجامید که سراسر کشور را فلج کرد. انقلابیون در سن پترزبورگ شورایی با نام «شورای نمایندگان کارگران» تشکیل دادند. پس از آن، نیکلای دومحق تصویب یا رد لوایح قانونی را به دوما(مجلس) اعطا کرد. اگرچه این اقدامات لیبرال ها را راضی کرد، انقلاب همچنان ادامه و گسترش یافت و در دسامبر ۱۹۰۵، که ارتش قیام بزرگِ مردم را درهم شکست، به اوج خود رسید.


کلمات دیگر: