هیدروسفالی

هیدروسفالی(به انگلیسی: Hydrocephalus) در پزشکی به وضعیتی گفته می شود که مایع مغزی-نخاعی تولید شده در شبکه کوروئید٬ بیش از اندازه در بطن های مغزی و دیگر حفره های مغز انباشته گردد و منجر به افزایش حجم آن ها شود. این افزایش حجم اشغال شده توسط مایع در سیستم عصبی مرکزی و بویژه مغز می تواند ناشی از اختلال در توزیع٬ تشکیل٬ جریان یا جذب مایع مغزی-نخاعی باشد و پی آمد آن افزایش فشار درون جمجمه و آسیب های مغزی و حتی مرگ است. هیدروسفالی در کودکان زیر دو سال به خاطر بازبودن سوچورهای کرانیکال(درزهای استخوان جمجمه) منجربه بزرگ شدن غیرطبیعی جمجمه شده ولی در بزرگ سالان با اختلال در راه رفتن و حافظه نمود میابد. هیدروسفالی در کودکان بیشتر بعلت ناهنجاری مادرزادی کیاری*٬ تنگی در مجرای مغزی(سیلویوس) مادرزادی یا خونریزی و عفونت نوزادی داخل بطنی پدید می آید. بزرگ شدن بالای سر همراه با نازک شدن استخوان های جمجمه و جدا شدن سوچورها و در موارد پیشرفته تر آتروفی اپتیک و اختلال در حرکت چشم ها و مشکل در تعادل و راه رفتن کودک٬ دیده می شود.
تولید بیش از اندازه مایع مغزی-نخاعی(لیکور مغز): با نام هیپرپروداکتیو که بیشتر در کودکان دیده می شود و بیشترین دلیل٬ وجود کارسینوم یا پاپیلوم در شبکه کوروئید است.
انسداد در مسیر گردش مایع: بیشتر بدلیل بسته شدن کانال یا مجرای سیلویوس(بین بطن سه و چهار) رخ داده و در نوزادان٬ بیشتر دیده می شود.
کاهش سرعت و قدرت بازجذب مایع
آلودگی مادر باردار به انگل، مانند توکسوپلاسما، و انتقال آن از طریق جفت به جنین
آنیمیاى دوران جنینی (ناشى از ناسازگاری بین خون مادر و جنین و تولید آنتی بادی از طرف مادر بر علیه جنین)
علائم در سنین مختلف متفاوت است در شیرخواران به صورت افزایش سریع در اندازه دور سر یا بزرگ شدن غیر طبیعی اندازه سر باشد. در کودکان و بالغین شامل علایم افزایش فشار درون جمجمه مانند سردرد٬ استفراغ٬ تهوع٬ خیز پاپی٬ انحراف چشم ها به پایین٬ اختلال در تعادل٬ عدم هماهنگی اختلال در شناخت٬ کاهش حافظه٬ خواب آلودگی یا کما می باشد. علائم بالینی در هیدروسفالی با مزمن شدن تفاوت میابد. دیلاتاسیون و گشادی نوع حاد بطنی بیشتر خودرا با علائم غیراختصاصی و علائم افزایش فشار درون جمجمه ای نشان می دهد. در مقابل ممکن است دیلاتاسیون نوع مزمن(به ویژه در افراد مسن) بدون نشانه و بی سروصدا مثلاً با سه گانه حکیم(تریاد آدامز) آغاز شود. تریاد آدامز یا سه گانه حکیم شامل سه نشانه است: بی اختیاری در ادرار٬ اختلال در راه رفتن٬ گیجی و منگ بودن و در زبان عام با نام خیس٬ لرزان٬ دیوانه نیز عنوان می گردد.
در نوزادان که هیدروسفالی اغلب بدنبال انسدادهای مادرزادی در مسیر مایع مغزی نخاعی بروز می کند، مهمترین علامت بزرگ شدن غیر عادی سر است. گاهی نوزادان دچار استفراغ نیز می شوند. در سنین بزرگتر بدلیل آنکه استخوانهای سر به یکدیگر چسبیده اند، افزایش مایع مغزی نخاعی باعث افزایش فشار داخل جمجمه شده و بیمار دچار سردرد می شود. استفراغ و اختلال بینایی نیز بدنبال افزایش فشار داخل جمجمه بروز می کند. در صورت عدم درمان بیمار به اغما رفته واحتمال مرگ وجود دارد.
اتیولوژی هیدروسفالی بیشتر شامل سه ویژگی است:

هیدْروسِفالی (hydrocephalus)
هیدْروسِفالی
افزایش حجم مایع مغزی نخاعی(سی اِس اِف) در بطن های مغز. بالقوه خطرناک است. در نوزادان و شیرخواران، که استخوان های جمجمه به هم جوش نخورده اند، هیدروسفالی باعث بزرگ شدن سر می شود و احتمال دارد مغز بر اثر فشار مایع مغزی نخاعی صدمه ببیند. هیدروسفالی ممکن است ناشی از انسداد فیزیکی مسیر خروج مایع مغزی نخاعی از بطن ها یا جذب ناقص این مایع باشد. درمان معمولاً قرار دادن شنتبرای هدایت مایع مغزی نخاعی به حفرۀ شکمی است. در کودکان، معمولاً این حالت با اسپینا بیفیداهمراه است. هیدروسفالی ممکن است به دنبال آسیب ها یا بیماری های مغزی ایجاد شود.