حامد بیسارانی

مُلّا حامد بن علی بیسارانی با لقب کاتب الأسرار (۱۸۱۰، بیساران - ۱۸۹۴) صوفی، ادیب و مؤلف کُردتبارِ ایرانی بود.
•

[ویکی فقه] حامد بیسارانی، ملقب به کاتب الاسرار، عارف و فقیه شافعی و شاعر کُرد است.
او بین سالهای ۱۲۲۵ تا ۱۲۳۰ در روستای بیساران (در حوالی سنندج) یا در قریه کَکْلی آوا به دنیا آمد و پس از فراگیری مقدمات علوم دینی و ادبی نزد پدرش، ملاعلی، برای ادامه تحصیل به سنندج و دیگر شهرهای کردستان سفر کرد و اجازه تدریس گرفت.
حامد بیسارانی تحت ارشاد محمدصدیق نقشبندی، از خلفای خالدِ شهرزوری، به طریقت مجددیه نقشبندیه روی آورد و بعد از درگذشت وی به خدمت شیخ عثمان سراج الدین پیوست و پس از چندی سلوک، شیخ او را با لقب کاتب الاسرار، منشی مخصوص خود کرد.
شیخ عثمان در زمان اقامتش در خانقاه مولانا خالد (ح ۱۲۵۰ـ۱۲۶۰) در سلیمانیه، ملاحامد را به همراه داشت.
حامد بیسارانی، افزون بر استادش، از افکار خالد نقشبندی و شیخ احمد سرهندی، نیز تأثیر پذیرفته و به عرفان مولوی و ابن عربی توجهی ویژه داشته است.
او پس از مرگ شیخ عثمان (۱۲۸۳)، در خدمت فرزندان وی باقی ماند تا اینکه، احتمالاً در ۱۳۱۲، در بیاره درگذشت.
حامد بیسارانی به استنساخ کتابها، تدریس و وعظ می پرداخت و شعر هم می سرود.
آثار
آثار او عبارت اند از:
۱) شرح مثنوی مولوی، در سه جلد، که آن را در ۱۲۸۱ به پایان برده و در آن از جواهرالاسرار و زواهر الانوار تاج الدین حسین خوارزمی تأثیر پذیرفته است.
۲) ریاض المشتاقین، به فارسی، در مناقب مولانا خالد شهرزوری و شیخ عثمان سراج الدین و شیخ احمد سرهندی، مشتمل بر مقدمه و سه روضه و خاتمه.
حامد بیسارانی این اثر را با اجازه شیخ عثمان نگاشته است.
۳) عقیده ایمان و اسلام، منظومه ای به کُردی اورامانی که عبدالکریم مدرّس آن را به کُردی سورانی ترجمه و منتشر کرده است.
۴) شرح منظومه ابن رسلان، به فارسی، در فقه و عقاید.
۵) حواشی بر منظومه گلشن راز شبستری، به فارسی.
۶) شرح منظومه الزبّدة، به فارسی، در فقه شافعی.
۷) شرح منظومه رَفْع الخفا فی شرح ذات الشفاء، اثر حاج سردشتی هزارمیردی، در سیرت پیامبر اکرم، به فارسی.