اعمش

کسی که چشمش ضعیف باشدواز آن آب بریزد
( صفت ) کسی که بسبب مرض آب از چشمش جاری شود .
لقب سلیمان بن مهران قاری تابعی مولای بنی کاهل از بنی اسد .

(اَ مَ ) [ ع . ] (ص . ) کسی که به سبب مرض ، آب از چشمش جاری شود.

اعمش. [اَ م َ ] ( ع ص ) سست بینایی که چشمش بعلتی آب راند. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). آنکه آب چشم او میریزد بجهت بیماری. ( آنندراج ). آنکه ببیند و از چشمش آب میریزد. ( بحر الجواهر ). آنک بد بیند و آب همی ریزد. ( تاج المصادر بیهقی ). خوچیده چشم. ( المصادر زوزنی چ تقی بینش حاشیه ص 338 ). آنکه بد بیند و از چشم آب همی ریزد، یقال : اعمش و ارمش ( اتباع ). ( مهذب الاسماء نسخه خطی ). آنکه آب از چشمش بسبب مرض جاری باشد. ( از منتخب و لطائف از غیاث اللغات ). آنکه ضعف باصره با ریزش آب از چشم دارد. آب ریزنده چشم و ضعیف بینا. آنکه از چشم وی آب رود. آنکه آب از چشمش رود و نیک نتواند دید. سست بینایی که چشمش به علتی آب راند. آنکه ببیند و ازچشمش آب همی ریزد. ( یادداشتهای مؤلف ) :
از تبش گشته غدیرش همچو چشم اعمشان
وز عطش گشته مسیلش چون گلوی اهرمن.هرکه بر تو گشاد تیر دعا
اگر اعمی بود اگر اعمش
به نشانه رسد درست و صواب
همچواز شست و قبضه آرش.نرگس چشم خماری همچو جان
آخر اعمش بین و آب از وی چکان.

---

اعمش. [ اَ م َ ] ( اِخ ) لقب سلیمان بن مهران قاری تابعی مولای بنی کاهل از بنی اسد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). سلیمان بن مهران اسدی مکنی به ابومحمد از تابعین مشهورو اصل وی از بلاد ری بود. وی در کوفه زندگی کرد و به همان جا بسال 148 هَ. ق. درگذشت. او به علوم قرآن و حدیث و فرایض دانا بود و در حدود 1300 حدیث روایت کرد. ذهبی گوید: او در دانشهای مفید و عملهای نیک سرآمد بود. ( از الاعلام زرکلی ). و رجوع به ابومحمد سلیمان بن مهران... در همین لغت نامه و عیون الاخبار و الموشح ص 42 و المصاحف و فهرست آن و معجم الادباء ج 1 ص 283 و عقدالفرید و قاموس الاعلام ترکی و ضحی الاسلام ج 3 ص 115 و تاریخ علم کلام شبلی نعمانی ص 146 و تاریخ بیهق ص 159 و 168 و تاریخ الخلفا ص 180 و روضات الجنات ص 320 شود.

کسی که چشمش ضعیف باشد و از آن آب بریزد.