نیشکر
فارسی به انگلیسی
cane - sugar, sugar - cane
sugar cane
فارسی به عربی
قصب
مترادف و متضاد
عصا، چوب دستی، نای، نی، نیشکر
نیشکر
نیشکر
نیشکر، شکر چغندر قند، قند یا شکر نیشکر
فرهنگ فارسی
( اسم ) گیاهی است از تیر. گندمیان که ساق. هواییش بر خلاف گندمیان دیگر تو پر است و نسج سلولی داخل ساقه محتوی مقدار زیادی شیر. قندی قابل استخراج میباشد ساق. اصلی گیاه نیشکر در حقیقت ساق. زیر زمینی است که در زیر خاک میخزد و با ریشه اشتباه میشود . از این ساق. خزند. زیر زمینی در نقاط مختلف ساق. هوایی خارج میشود . ریشه های افشان نیز در زیر خاک بوجود میاید. ساق. هوایی این گیاه بفواصل مختلف دارای گره هایی است که از محل این گره های بر روی دو ردیف برگهای دندانه دار و روبانی شکل و متقابل و طویل که مانند غلافی ساقه را در بر گرفته اند خارج میشوند . گلهایش در انتهای ساق. هوایی قرار میگیرند که آرایش یک سینله یی دارند . این گلها دور از هم قرار گرفته اند . بنظر می آید که اصل این گیاه از هندوستان و جزایر جاوه و سوماترا باشد ولی امروزه در اکثر کشورهایی که شرایط آب و هوایی مناسب داشته باشند بمنظور استخراج قند آنرا میکارند . مهمترین کشورهای کشت نیشکر عبارتند از : کوبا هاوایی جاوه و هندوستان . ارتفاع ساق. هوایی نیشکر بین ۳ تا ۶ متر است و قطر آن بین ۳ تا ۵ سانتی متر میباشد . فاصل. گره های ساقه معمولا بین ۵ تا ۲٠ سانتی متر میباشد ( فاصل. بین گره های فوقانی بیشتر است ) . طول برگهایش گاهی تا ۲ متر هم میرسد . تکثیر این گیاه در زراعت غالبا بواسط. قلمه است و در صورتیکه رقم جدیدی از نیشکر را بخواهند بکشت بذر آن میپردازند نیشکر : قصب السکر : قصب . یا نیشکر خط . خط سبز .
فرهنگ معین
(نَ شَ یا نِ ش کَ ) [ په . ] (اِمر. ) نوعی از نی با ساقه های بلند که برگ های دراز و گل های سرخ کم رنگ دارد. در داخل آن شیره ای وجود دارد که از آن شکر به دست می آورند.
لغت نامه دهخدا
نیشکر. [ ن َ / ن ِ ش َ ک َ / ش ِ ک َ /ش ِک ْ ک َ / ش َک ْ ک َ ] ( اِمرکب ) قصب السکر. ( تحفه حکیم مؤمن ). قسمی از نی که از عصیر آن شکر می سازند.( ناظم الاطباء ). گیاهی است از تیره گندمیان که ساقه ٔهوائیش برخلاف گندمیان دیگر توپر است و نسج سلولی داخل ساقه محتوی مقدار زیادی شیره قندی قابل استخراج می باشد. ساقه اصلی گیاه نیشکر در حقیقت ساقه زیرزمینی است که در زیر خاک می خزد و با ریشه اشتباه می شود. از این ساقه خزنده زیرزمینی در نقاط مختلف ساقه ٔهوائی خارج می شود. ریشه های افشان نیز در زیر خاک به وجود می آید. ساقه هوائی این گیاه به فواصل مختلف دارای گره هائی است که از محل این گره ها بر روی دو ردیف برگهای دندانه دار و روبانی شکل و متقابل و طویل - که مانند غلافی ساقه را در بر گرفته اند - خارج می شوند.گلهایش در انتهای ساقه هوائی قرار می گیرند که آرایش یک سنبله ای دارند این گلها دور از هم قرار گرفته اند. به نظر می آید که در اصل این گیاه از هندوستان و جزایر جاوه و سوماترا باشد ولی امروزه در اکثر کشورهائی که شرایط آب و هوائی مناسب جهت کشت این محصول داشته باشند به منظور استخراج قند کاشته می شود. مهمترین کشورهای کشت نیشکر عبارتند از کوبا، هاوایی ، جاوه و هندوستان. ارتفاع ساقه هوائی نیشکر بین 3 تا 6 متر است و قطر آن بین 3 تا 5 سانتیمتر. فاصله گره های ساقه معمولاً بین 5 تا 20 سانتیمتر است و فاصله بین گره های فوقانی بیشتر است. طول برگهایش گاهی تا 2 متر می رسد. تکثیر این گیاه در زراعت غالباً به واسطه قلمه است و درصورتی که رقم جدیدی از نیشکر را بخواهند، به کشت بذر آن می پردازند. قصب. قصب السکر. ( فرهنگ فارسی معین ). نی قند. قصب العسل. قصب هندی. ( یادداشت مؤلف ) : از وی [ بلخ ] ترنج و نارنج و نیشکر و نیلوفر خیزد. ( حدود العالم ). از کرمان زیره و خرما ونیل و نیشکر و پانید خیزد. ( حدود العالم ). از شهرک میله به طبرستان نیشکر بسیار خیزد. ( حدود العالم ).
گهی پر گل گونه گون دامنش
ز نیشکّر انبوه پیرامنش.
مادرش نیش و نیشکر دادش
زآن گهی زهر و گه شکر باشد.
کز سیر وی این شعر به خروار شکر ماند.
گهی پر گل گونه گون دامنش
ز نیشکّر انبوه پیرامنش.
اسدی.
ما به بلخ بودیم به چند دفعت مجمزان رسیدند... و ترنج و انار و نیشکر نیکو آوردند. ( تاریخ بیهقی ص 251 ).مادرش نیش و نیشکر دادش
زآن گهی زهر و گه شکر باشد.
مسعودسعد.
از نیشکر است این قلم شعرنویسم کز سیر وی این شعر به خروار شکر ماند.
نیشکر. [ ن َ / ن ِ ش َ ک َ / ش ِ ک َ /ش ِک ْ ک َ / ش َک ْ ک َ ] (اِمرکب ) قصب السکر. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). قسمی از نی که از عصیر آن شکر می سازند.(ناظم الاطباء). گیاهی است از تیره ٔ گندمیان که ساقه ٔهوائیش برخلاف گندمیان دیگر توپر است و نسج سلولی داخل ساقه محتوی مقدار زیادی شیره ٔ قندی قابل استخراج می باشد. ساقه ٔ اصلی گیاه نیشکر در حقیقت ساقه ٔ زیرزمینی است که در زیر خاک می خزد و با ریشه اشتباه می شود. از این ساقه ٔ خزنده ٔ زیرزمینی در نقاط مختلف ساقه ٔهوائی خارج می شود. ریشه های افشان نیز در زیر خاک به وجود می آید. ساقه ٔ هوائی این گیاه به فواصل مختلف دارای گره هائی است که از محل این گره ها بر روی دو ردیف برگهای دندانه دار و روبانی شکل و متقابل و طویل - که مانند غلافی ساقه را در بر گرفته اند - خارج می شوند.گلهایش در انتهای ساقه ٔ هوائی قرار می گیرند که آرایش یک سنبله ای دارند این گلها دور از هم قرار گرفته اند. به نظر می آید که در اصل این گیاه از هندوستان و جزایر جاوه و سوماترا باشد ولی امروزه در اکثر کشورهائی که شرایط آب و هوائی مناسب جهت کشت این محصول داشته باشند به منظور استخراج قند کاشته می شود. مهمترین کشورهای کشت نیشکر عبارتند از کوبا، هاوایی ، جاوه و هندوستان . ارتفاع ساقه ٔ هوائی نیشکر بین 3 تا 6 متر است و قطر آن بین 3 تا 5 سانتیمتر. فاصله ٔ گره های ساقه معمولاً بین 5 تا 20 سانتیمتر است و فاصله ٔ بین گره های فوقانی بیشتر است . طول برگهایش گاهی تا 2 متر می رسد. تکثیر این گیاه در زراعت غالباً به واسطه ٔ قلمه است و درصورتی که رقم جدیدی از نیشکر را بخواهند، به کشت بذر آن می پردازند. قصب . قصب السکر. (فرهنگ فارسی معین ). نی قند. قصب العسل . قصب هندی . (یادداشت مؤلف ) : از وی [ بلخ ] ترنج و نارنج و نیشکر و نیلوفر خیزد. (حدود العالم ). از کرمان زیره و خرما ونیل و نیشکر و پانید خیزد. (حدود العالم ). از شهرک میله به طبرستان نیشکر بسیار خیزد. (حدود العالم ).
گهی پر گل گونه گون دامنش
ز نیشکّر انبوه پیرامنش .
ما به بلخ بودیم به چند دفعت مجمزان رسیدند... و ترنج و انار و نیشکر نیکو آوردند. (تاریخ بیهقی ص 251).
مادرش نیش و نیشکر دادش
زآن گهی زهر و گه شکر باشد.
از نیشکر است این قلم شعرنویسم
کز سیر وی این شعر به خروار شکر ماند.
جای نزهت نیست گیتی را که اندر باغ او
نیشکر چون برگ سنبل زهر دارد در میان .
جان در تب است از آن شکرستان لعل خویش
از بهر تب بریدن جان نیشکر فرست .
تبهاست مرا در دل نیشکرت اندر لب
آری ببرد تبها گر نی شکرم بخشی .
گل ز کجی خار در آغوش یافت
نیشکر از راستی آن نوش یافت .
خیریش نه زرد بلکه زر بود
نی بود ولیک نیشکر بود.
میوه ٔ دل نیشکر خدشان
گلبن جان نارون قدشان .
نیشکر با همه شیرینی اگر لب بگشائی
پیش لفظ شکرینت سر انگشت بخاید.
این نبات از کدام شهر آرند
تو قلم نیستی که نیشکری .
نی نیزه در حلقه ٔ کارزار
بقیمت تر از نیشکر صدهزار.
نیشکری باش ز پُرّی خموش
چند زنی چون نی خالی خروش .
چون باز زنی ز نیشکر بند
خس در دهن آید اول از قند.
شعر من شعر است شعر دیگران هم شعر لیک
ذوق نیشکّر کجا یابد مذاق از بوریا.
گیاه تلخ دهد چون تو نیشکر کاری
در آن زمین که شود خاک این دل غمناک .
- نیشکربالا ؛ نیشکرقد :
صبحدم آئینه دار طوطی آشفته است
محفل افروز که شد آن نیشکربالا چو شمع.
- نی شکرِ خد ؛ خط سبز. (برهان قاطع).نخستین پدیداری ریش . نیشکر خط. (ناظم الاطباء).
- نی شکرِ خط ؛ خط سبز. نی شکر خد. (از برهان ) (آنندراج ).
- نیشکرقد ؛ معشوقی که قد وی مانند نیشکر است و موزون بود. (ناظم الاطباء) :
هما آن نیشکرقد بر سر انصاف خواهد شد
دلش با بی دلان خویش آخر صاف خواهد شد.
- نیشکرقلم ؛ که قلمی شیرین کار دارد :
من که نقاش نیشکرقلمم
رطب افشان نخل این حرمم .
گهی پر گل گونه گون دامنش
ز نیشکّر انبوه پیرامنش .
اسدی .
ما به بلخ بودیم به چند دفعت مجمزان رسیدند... و ترنج و انار و نیشکر نیکو آوردند. (تاریخ بیهقی ص 251).
مادرش نیش و نیشکر دادش
زآن گهی زهر و گه شکر باشد.
مسعودسعد.
از نیشکر است این قلم شعرنویسم
کز سیر وی این شعر به خروار شکر ماند.
سوزنی .
جای نزهت نیست گیتی را که اندر باغ او
نیشکر چون برگ سنبل زهر دارد در میان .
خاقانی .
جان در تب است از آن شکرستان لعل خویش
از بهر تب بریدن جان نیشکر فرست .
خاقانی .
تبهاست مرا در دل نیشکرت اندر لب
آری ببرد تبها گر نی شکرم بخشی .
خاقانی .
گل ز کجی خار در آغوش یافت
نیشکر از راستی آن نوش یافت .
نظامی .
خیریش نه زرد بلکه زر بود
نی بود ولیک نیشکر بود.
نظامی .
میوه ٔ دل نیشکر خدشان
گلبن جان نارون قدشان .
نظامی (مخزن الاسرار ص 64).
نیشکر با همه شیرینی اگر لب بگشائی
پیش لفظ شکرینت سر انگشت بخاید.
سعدی .
این نبات از کدام شهر آرند
تو قلم نیستی که نیشکری .
سعدی .
نی نیزه در حلقه ٔ کارزار
بقیمت تر از نیشکر صدهزار.
سعدی .
نیشکری باش ز پُرّی خموش
چند زنی چون نی خالی خروش .
امیرخسرو.
چون باز زنی ز نیشکر بند
خس در دهن آید اول از قند.
امیرخسرو.
شعر من شعر است شعر دیگران هم شعر لیک
ذوق نیشکّر کجا یابد مذاق از بوریا.
سلمان (از آنندراج ).
گیاه تلخ دهد چون تو نیشکر کاری
در آن زمین که شود خاک این دل غمناک .
ملاقاسم (از آنندراج ).
- نیشکربالا ؛ نیشکرقد :
صبحدم آئینه دار طوطی آشفته است
محفل افروز که شد آن نیشکربالا چو شمع.
تنها (از آنندراج ).
- نی شکرِ خد ؛ خط سبز. (برهان قاطع).نخستین پدیداری ریش . نیشکر خط. (ناظم الاطباء).
- نی شکرِ خط ؛ خط سبز. نی شکر خد. (از برهان ) (آنندراج ).
- نیشکرقد ؛ معشوقی که قد وی مانند نیشکر است و موزون بود. (ناظم الاطباء) :
هما آن نیشکرقد بر سر انصاف خواهد شد
دلش با بی دلان خویش آخر صاف خواهد شد.
تأثیر (از آنندراج ).
- نیشکرقلم ؛ که قلمی شیرین کار دارد :
من که نقاش نیشکرقلمم
رطب افشان نخل این حرمم .
نظامی .
فرهنگ عمید
نوعی نی با برگ های دراز، گل های سرخ کم رنگ، و ساقه های بلند که در آن مغزی وجود دارد که دارای مادۀ قند است و از آن قند و شکر درست می کنند.
دانشنامه عمومی
نِیشِکَر گیاهی بلند است از جنس تباشیر (Saccharum.L)، از تیره غلات و بومی مناطق معتدل گرم تا مناطق حاره. بر اساس طبقه بندی های مختلف، از ۶ تا ۳۷ گونه دارد. نیشکر دارای ساقه ضخیم و بند بند است و قسمت داخلی ساقه آن لیفی و حاوی مقادیر زیادی عصاره شکر می باشد. بلندی ساقهٔ آن بین ۲ تا ۶ متر می باشد. این گیاه چند ساله، در توده هایی تشکیل می شود که شامل ریزوم و تعدادی از ساقه ها است. یک شبکه از ریزوم ها در زیر خاک تشکیل می شود که شاخه های ثانویه را در نزدیکی گیاه مادر بزرگ می کند.
ساقه های رنگی متفاوت، سبز، صورتی، یا بنفش هستند و می توانند تا ارتفاع بیش از ۵ متر رشد کنند. ساقه ها در پایه متصل هستند و از گره ها و میان گره ها تشکیل شده اند، گره ها در پایه برگ های متناوب حضور دارند. میانگره ها حاوی اسفنج سفید فیبری هستند که در آن شیره نیشکر قرار دارد.
برگ ها ضخیم، خطی و سبز هستند و به صورت متناوب روی ساقه از محل گره ها خارج می شوند. هر برگ از پهنک و غلاف تشکیل شده است. برگ ها حاوی رگبرگ های ضخیم و لبه های دندانه دار و به طول حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر و عرض ۵ سانتی متر رشد می کنند.
گل آذین نیشکر به صورت خوشه ای مرکب و دارای انشعاب زیاد به طول ۳۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر و از انتهای ساقه به وجود می آید گل دارای ۳ پرچم و مادگی می باشد. سنبلچه ها در شاخه های جانبی قرار دارند و در حدود ۳ میلی متر طول دارند و در موهای بلند و ابریشمی پنهان شده اند. همچنین میوه ها خشک و هر کدام شامل یک دانه می باشد. معمولاً برای کاشت نیشکر از گونه های اصلاح شده آن استفاده می شود. این گیاه در حدود دویست کشور کشت می شود و از برداشت آن، هر سال در حدود ۱۳۲۴ میلیون تن شکر تولید می شود. در سال ۲۰۰۵ برزیل با اختلاف زیادی بزرگ ترین تولیدکنندهٔ نیشکر بوده است.
ساقه های رنگی متفاوت، سبز، صورتی، یا بنفش هستند و می توانند تا ارتفاع بیش از ۵ متر رشد کنند. ساقه ها در پایه متصل هستند و از گره ها و میان گره ها تشکیل شده اند، گره ها در پایه برگ های متناوب حضور دارند. میانگره ها حاوی اسفنج سفید فیبری هستند که در آن شیره نیشکر قرار دارد.
برگ ها ضخیم، خطی و سبز هستند و به صورت متناوب روی ساقه از محل گره ها خارج می شوند. هر برگ از پهنک و غلاف تشکیل شده است. برگ ها حاوی رگبرگ های ضخیم و لبه های دندانه دار و به طول حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر و عرض ۵ سانتی متر رشد می کنند.
گل آذین نیشکر به صورت خوشه ای مرکب و دارای انشعاب زیاد به طول ۳۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر و از انتهای ساقه به وجود می آید گل دارای ۳ پرچم و مادگی می باشد. سنبلچه ها در شاخه های جانبی قرار دارند و در حدود ۳ میلی متر طول دارند و در موهای بلند و ابریشمی پنهان شده اند. همچنین میوه ها خشک و هر کدام شامل یک دانه می باشد. معمولاً برای کاشت نیشکر از گونه های اصلاح شده آن استفاده می شود. این گیاه در حدود دویست کشور کشت می شود و از برداشت آن، هر سال در حدود ۱۳۲۴ میلیون تن شکر تولید می شود. در سال ۲۰۰۵ برزیل با اختلاف زیادی بزرگ ترین تولیدکنندهٔ نیشکر بوده است.
wiki: سرده نیشکر، از تیره غلات و بومی مناطق معتدل گرم تا مناطق حاره .
خاستگاه این گونه، گینه نو در غرب اقیانوس آرام و در شمال قاره اقیانوسیه می باشد .این گیاه چند ساله، در توده هایی تشکیل می شود که شامل ریزوم و تعدادی از ساقه ها است. یک شبکه از ریزوم ها در زیر خاک تشکیل می شود که شاخه های ثانویه را در نزدیکی گیاه مادر بزرگ می کند. ساقه های رنگی متفاوت، سبز، صورتی، یا بنفش هستند و می توانند تا ارتفاع بیش از 5 متر رشد کنند.
ساقه ها درپایه متصل هستند و از گره ها و میان گره ها تشکیل شده اند، گره ها در پایه برگ های متناوب حضور دارند. میانگره ها حاوی اسفنج سفید فیبری هستند که در آن شیره نیشکر قرار دارد.
برگها ضخیم، خطی و سبز هستند و به صورت متناوب روی ساقه از محل گره ها خارج می شوند. هر برگ از پهنک و غلاف تشکیل شده است. برگ ها حاوی رگبرگ های ضخیم و لبه های دندانه دار و به طول حدود 30 تا 60 سانتی متر و عرض 5 سانتی متر رشد می کنند.
خاستگاه این گونه، گینه نو در غرب اقیانوس آرام و در شمال قاره اقیانوسیه می باشد .این گیاه چند ساله، در توده هایی تشکیل می شود که شامل ریزوم و تعدادی از ساقه ها است. یک شبکه از ریزوم ها در زیر خاک تشکیل می شود که شاخه های ثانویه را در نزدیکی گیاه مادر بزرگ می کند. ساقه های رنگی متفاوت، سبز، صورتی، یا بنفش هستند و می توانند تا ارتفاع بیش از 5 متر رشد کنند.
ساقه ها درپایه متصل هستند و از گره ها و میان گره ها تشکیل شده اند، گره ها در پایه برگ های متناوب حضور دارند. میانگره ها حاوی اسفنج سفید فیبری هستند که در آن شیره نیشکر قرار دارد.
برگها ضخیم، خطی و سبز هستند و به صورت متناوب روی ساقه از محل گره ها خارج می شوند. هر برگ از پهنک و غلاف تشکیل شده است. برگ ها حاوی رگبرگ های ضخیم و لبه های دندانه دار و به طول حدود 30 تا 60 سانتی متر و عرض 5 سانتی متر رشد می کنند.
wiki: نیشکر (گونه)
دانشنامه آزاد فارسی
نیشکر (sugar cane)
گیاهی از خانوادۀ گندمیان، با نام Saccharum officinarum. متعلق به نواحی گرمسیری و یکی از منابع اصلی تولید شکر در جهان است. ارتفاع بوتۀ آن به سه تا چهار متر می رسد. این گیاه ساقه ای ضخیم و توپر، با قطری حدود هفت سانتی متر دارد که وقتی خرد شود، مایعی شیرین از آن به دست می آید. نیشکر بومی آسیای جنوب شرقی است. مهاجران اولیه این گیاه را از اروپا به امریکا بردند و اکنون در مناطق مرطوب گرمسیری و نیمه گرمسیری سراسر جهان کشت می شود. نیشکر از لحاظ باردهی گیاهی بی همتاست، زیرا در مقایسه با سایر گیاهان زراعی به ازای هر واحد از سطح زمین مواد غذایی بیشتری تولید می کند. این گیاه به طریق رویشی (غیرجنسی)، یعنی قلم زدن، تکثیر می شود. پس از استخراج شکر از نیشکر، بقایای آن خرد و به کاغذ یا فیبر تبدیل می شود. گاه بقایای نیشکر را برای مصارف سوختی، و گاه آن را با ملاس برای تغذیۀ دام مصرف می کنند.
گیاهی از خانوادۀ گندمیان، با نام Saccharum officinarum. متعلق به نواحی گرمسیری و یکی از منابع اصلی تولید شکر در جهان است. ارتفاع بوتۀ آن به سه تا چهار متر می رسد. این گیاه ساقه ای ضخیم و توپر، با قطری حدود هفت سانتی متر دارد که وقتی خرد شود، مایعی شیرین از آن به دست می آید. نیشکر بومی آسیای جنوب شرقی است. مهاجران اولیه این گیاه را از اروپا به امریکا بردند و اکنون در مناطق مرطوب گرمسیری و نیمه گرمسیری سراسر جهان کشت می شود. نیشکر از لحاظ باردهی گیاهی بی همتاست، زیرا در مقایسه با سایر گیاهان زراعی به ازای هر واحد از سطح زمین مواد غذایی بیشتری تولید می کند. این گیاه به طریق رویشی (غیرجنسی)، یعنی قلم زدن، تکثیر می شود. پس از استخراج شکر از نیشکر، بقایای آن خرد و به کاغذ یا فیبر تبدیل می شود. گاه بقایای نیشکر را برای مصارف سوختی، و گاه آن را با ملاس برای تغذیۀ دام مصرف می کنند.
wikijoo: نیشکر
پیشنهاد کاربران
نال
کلمات دیگر: