مرتضی حائری یزدی

مرتضی حائری یزدی (۱۲۹۵ - ۱۵ اسفند ۱۳۶۴) فرزند عبدالکریم حائری یزدی ، از فقهای شیعه و نماینده مردم استان مرکزی در مجلس خبرگان قانون اساسی بود.
سید احمد خوانساری
سید محمدرضا گلپایگانی
سید محمدتقی خوانساری
سید محمد محقق داماد
عبدالکریم حائری میبدی یزدی
میرزا خلیل کمره ای
سید محمد حجت کوه کمری
سید حسین بروجردی
سید روح الله خمینی
مرتضی حائری یزدی در ۱۴ ذیحجه سال ۱۳۳۴ قمری (۱۲۹۵ ش) در سلطان آباد (اراک فعلی) دیده به جهان گشود. با هجرت شیخ عبدالکریم حائری یزدی (مؤسس حوزه ی علمیه ی قم) در سال ۱۳۰۱ ش به قم ، همراه پدر به این شهر عزیمت کرد. در آن شهر مقدمات علوم دینی را نزد سید محمدرضا گلپایگانی آغاز کرد و فقه و اصول را در نزد پدرش و آیات: سید محمد محقق داماد ، گلپایگانی و سیّد روح الله مصطفوی موسوی خمینی پی گرفت.
پس از طی دوره ی سطح در سال ۱۳۱۵ برای او جواز طلبگی صادر شد (فیاضی، ۱۴۲)، ولی حاج شیخ عبدالکریم یزدی برای اینکه درخواستی از حکومت رضا شاه نکرده باشد، در مورد صدور جواز طلبگی وی تقاضا و اقدامی نکرد (بصیرت منش، ۲۵۱). سپس وی به مدت پانزده سال متمادی در نزد آیات: سید محمد حجت کوه کمری و محمدتقی خوانساری خارج فقه و اصول فراگرفت (دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، /۴۵۷). او پس از طی این دوره خود از مدرسین برجسته ی حوزه ی علمیه ی قم شد و تا آخر عمر به این امر اشتغال داشت.
موقعیت علمی و انتساب او به بنیانگذار حوزه ی علمیه ی قم موجب شد که در زمان زعامت آیت الله بروجردی همراه امام خمینی و آیات سید احمد زنجانی ، شیخ ابوالقاسم اصفهانی ، حاج آقا باقر سلطانی ، سید محمود روحانی ، سیدزین العابدین کاشانی و آقا ریحان الله گلپایگانی در هیئت مصلحین حوزه برای انجام اصلاحات و ایجاد تحول در این مرکز دینیـ علمی اقدام کند، اما عدم همراهی آیت الله بروجردی با آنان کار را در نیمه راه متوقف گرداند. همین موضوع سبب گردید که حاج شیخ مرتضی به حالت قهر قم را به مقصد مشهد ترک کند که با دلجویی آیت الله بروجردی مجبور به مراجعت شد. همچنین او پس از فوت آیت الله بروجردی برای جلوگیری از تأخیر در پرداخت شهریه ی طلاب و سامان حوزه جلسه ای با حضور علمای قم تشکیل داد (باقری، /۱۲۹) .آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری یزدی با امام خمینی رابطه ای دیرینه داشت؛ آنان به جز همکاری در هیئت مصلحین حوزه هر روز هنگام غروب آفتاب در مقبره ی شیخ فضل الله نوری در حرم فاطمه معصومه (س) با یکدیگر ملاقات و گفتگو می کردند (دوانی، ۳۱۳). ازدواج دخترش با آیت الله سید مصطفی فرزند امام در سال ۱۳۳۵ ش بر این پیوند و ارتباط صحه گذاشت (دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، /۱۲۲) ).

[ویکی شیعه] مرتضی حائری یزدی (۱۳۳۴ـ۱۴۰۶ق) فقیه و عالم امامی، فرزند شیخ عبدالکریم حائری. حائری پس از انقلاب اسلامی ایران از اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی و مؤسس صندوق ذخیره علوی در قم بود. سید مصطفی خمینی داماد اوست.
مرتضی حائری یزدی، نخستین پسر شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، در چهاردهم ذی الحجة ۱۳۳۴ق در اراک به دنیا آمد. در شش سالگی همراه پدر به قم رفت.
حائری در در شب ۲۴ جمادی الثانی ۱۴۰۶ ق، مصادف با ۲۵ اسفند ۱۳۶۴ش، درگذشت و پس از تشییع، سید محمد رضا گلپایگانی بر وی نماز خواند، و در مسجد بالا سر حرم حضرت معصومه(س)، نزدیک مدفن پدرش شیخ عبدالکریم حائری به خاک سپرده شد. آیت الله سید روح الله خمینی در پیام تسلیتی وی را از پیشگامان نهضت و دوست صمیمی خود یاد کرد.