دستگاه عصبی مرکزی

دستگاه عصبی مرکزی یا سامانهٔ عصبی مرکزی بزرگترین بخش دستگاه عصبی است و دربرگیرنده مغز و طناب نخاعی است. مغز و طناب نخاعی توسط سازه های استخوانی و غشایی محافظت می شوند. مغز در محفظه درونی جمجمه نگهداری می شود و از مخ، مخچه و ساقه مغز تشکیل می گردد. رشته های عصبی مربوط به سامانهٔ عصبی مرکزی، رشته های عصبی طناب نخاعی و مغزی هستند.
مخ
دستگاه عصبی مرکزی را می توان به دو بخش مراکز زیرین (دربرگیرنده طناب نخاعی و ساقه مغز) و بالایی مغز بخش کرد. مراکز زیرین با مغز از راه رشته های عصبی در پیوند هستند.
دستگاه عصبی مرکزی، به همراه دستگاه عصبی پیرامونی، نقش بنیادینی در کنترل رفتار انسان دارد. دستگاه عصبی مرکزی، پردازش اطلاعات و محاسبه حرکت مناسب در پاسخ به دریافت ورودی را بر عهده دارد.
مغز در داخل کاسه جمجمه جای دارد. داخل مغز (در پیش مغز) مراکز عصبی بالایی جای گرفته اند که وظیفه هماهنگ کردن دستگاه های حسی و حرکتی بدن را بر دوش دارند. ساقه مغز، مکان مراکز عصبی پایینی است.

دستگاه عصبی مرکزی (central nervous system)
شامل مغز و نخاع، بخشی مجزا از سایر قسمت های دستگاه عصبی است و کلیۀ فعالیت های عصبی را هماهنگ می کند. در بی مهرگان، دستگاه عصبی مرکزی متشکل از یک زوج طناب عصبی شکمی است. تجمع جسم سلولی اعصاب هر بند، گرۀ عصبیخوانده می شود و مغزی کوچک نیز در سر وجود دارد. بعضی بی مهرگان ساده، نظیر اسفنج و عروس دریایی، سیستم عصبی مرکزی ندارند، اما دارای شبکۀ ساده ای از یاخته های عصبی، معروف به شبکۀ عصبی اند.