کلمه جو
صفحه اصلی

مدل استاندارد

دانشنامه عمومی

مدل استاندارد (ذرات بنیادی). مدل استاندارد فیزیک ذرات بنیادی، نام نظریه ای مربوط به نیروهای الکترومغناطیس، هسته ای قوی، هسته ای ضعیف و همچنین طبقه بندی ذرات زیراتمی شناخته شده است. این مدل در نیمه دوم قرن بیستم در نتیجه تلاش های مشارکت آمیز دانشمندان در عرصه جهانی شکل گرفت.فرمول بندی کنونی آن در اواسط دهه ۱۹۷۰ پس از تأیید تجربی وجود کوارک، نهایی شد. از آن زمان تا کنون کشف کوارک سر(۱۹۹۵)، تاو نوترینو (۲۰۰۰) و به تازگی، بوزون هیگز(۲۰۱۳) بر اعتبار این مدل افزوده اند. به دلیل توانایی آن در توضیح نتایج تجربی، از مدل استاندارد گاهی با نام نظریه تقریباً همه چیز یاد می شود.
لپتون ها
کوارک ها
واسطه ها
اگرچه این باور وجود دارد که مدل استاندارد از لحاظ نظری خود-سازگار استو موفقیت زیاد و پیوسته ای در ارائه پیش فرض های تجربی داشته است، هنوز از توضیح برخی از پدیده های فیزیکی بازمانده است و همچنین نظریه جامعی برای توصیف برهمکنش های بنیادی نیست زیرا نظریه کاملی برای گرانش آن طور که توسط نسبیت عام بیان شده، نیستو همچنین از توضیح انبساط شتابدار جهان ناتوان است. مدل شامل هیچ ذره قابل قبولی برای ماده تاریک که با ویژگیهای منتج از مشاهدات کیهان شناسی تجربی سازگار باشد، نیست. این مدل همچنین نوسان نوترینو (و جرم های غیر صفرشان) را شامل نمی شود.بر اساس مدل استاندارد (ذرات بنیادی) ماده از ۶۱ ذره تشکیل شده که این ذرات در سه دسته قرار می گیرند:
مدل استاندارد برهمکنشهای قوی، الکترومغناطیسی و ضعیف بنیادی را با بکارگیری نظریه میدانهای کوانتومی بیان می کند. نظریه پیمانه ای آن بر پایهٔ تقارن موضعی گروه هایSU(3)C* SU(2)L *U(1)Y می باشد. C نشان دهندهٔ رنگ، L کایرالیتی چپگرد و Y فوق بار ضعیف است.
نخستین گام به سوی مدل استاندارد، کشف شلدون گلاشو در سال ۱۹۶۱ بود که راهی برای ترکیب الکترومغناطیس و نیروی هسته ای ضعیف یافت.در سال ۱۹۶۷ استیون واینبرگو عبدالسلامسازوکار هیگز را به نظریه الکتروضعیف گلاشو افرودندو شکل امروزی آن را پدیدآوردند.

دانشنامه آزاد فارسی

مُدل استاندارد (Standard Model)
مُدل استاندارد
در فیزیک، نظریۀ نوین ذرات بنیادیو برهم کنشهای این ذرات. بنابر مُدل استاندارد، ذرات بنیادی به سه دستۀ لپتون ها(ذرات سبکی مثل الکترون)، کوارک ها (هادرون ها-ذراتی مثل نوترونو پروتونکه از کوارکساخته می شوند) و بوزون های پیمانه ایتقسیم می شوند. برهم کنش لپتون ها و کوارک ها با تبادل بوزون های پیمانه ای صورت می گیرد. هر یک از نیروهای بنیادی با بوزون پیمانه ای خاصی مبادله می شود. بوزون میانجیِ نیروی الکترومغناطیسیفوتوناست که ذرات باردار را تحت تأثیر قرار می دهد. بوزون میانجیِ نیروی هسته ای قویگلوئوناست که بر کوارک ها اثرگذاری دارد. بوزون میانجی گرانیگراویتوننام دارد و بوزون های برداری میانیکار مبادلۀ نیروی هسته ای ضعیفرا برعهده دارند. نیز ← نیروهای_بنیادی؛ الکترودینامیک_کوانتومی؛ کرومودینامیک_کوانتومی.


کلمات دیگر: