مختصات: ۳۶°۵۰′۲۸٫۵″ شمالی ۵۰°۲۳′۲″ شرقی / ۳۶٫۸۴۱۲۵۰°شمالی ۵۰٫۳۸۳۸۹°شرقی / 36.841250; 50.38389
معنای نخست: برخی آن را ترکیب سوما و موس می دانند. بر این اساس سوما (بنگرید به: هوم) را به معنای ماده ای دانسته اند که از آن شربتی مقدس ساخته و در آیین های مذهبی زرتشتی و آیین های هندی∗ مصرف می شده است. موس یا مُس نیز به معنی بلندی همچون قله و تپه است و مرتبط با «mnti» اوستایی به معنی بیرون زده (مثل mount در انگلیسی به معنی کوه) می باشد. بر پایهٔ این تفسیر و معنا از واژهٔ سوما (که مردم با پیش و ضمه سین این واژه را نیز تلفظ می کنند)، سوماموس به معنای چَکادی (قله ای) است که در منطقهٔ رویش و پرورش سوما قرار دارد. این نوع نام گذاری در منطقه بسیار دیده می شود، مانند توبن به معنای منطقه ای که در آن درخت تَوْ (با زبر تاء و اشباع واو) می روید و بن به معنای زیر و بنه است. یعنی در زیر و بنه منطقهٔ رویش درخت تو. در مناطق دیگر از استان های شمالی نام های دیگری می توان از همین ریشه یافت که سوماسرا (sumäsarä) در غرب گیلان یکی از شهرهایی است که از این نام اشتقاق یافته است و به معنای سرزمین و محدوده آزاد و بدون دیواری است که گیاه سوما در آن می روید. البته به اشتباه این نام تصحیف شده و در حال حاضر به نام صومعه سرا خوانده می شود که نادرست و برخلاف لهجه های گیلکی است.
معنای دوم: برخی آن را ترکیبی از دو واژهٔ سمام و موس (mos یا mus) می دانند. موس به معنای هر چیز تپه مانندی است، از این رو به قله، تپه، بلندی و مواردی دیگر، موس یا موز می گویند. در لاتین mont به معنای کوه با این mos هم ریشه است. سَمام هم که نام دهستانی در املش گیلان است. به این ترتیب معنای سماموس، قله و چکاد سمام (یعنی آبادی های پایین اشکور) است. در خود معنای واژه «سمام» نیز میان مردم اختلاف است که این اختلاف به سبک خواندن و تلفظ این واژه بر می گردد.
معنای سوم: برخی سماموس را ترکیبی از واژهٔ سه و ماموس دانسته اند و ماموس یا ماموز را نام منطقه و آبادی سه گانه ای دانسته اند که در زیر این قله وجود دارد. بنابراین نام چکاد از نام آبادی های سه گانه آن گرفته شده است.
معنای چهارم: برخی نیز سو (su) را به معنای نور و روشنایی∗ گرفته اند، چنان که می گویند «سوی چشمانم کم شد»، که این عبارت به معنای کم شدن دید شخص است؛ بنابراین سوماموس به معنای روشنای و ماموس نیز نام منطقه است. این چکاد را از آن رو به نام سوماموس خوانده اند که روشنایی آن بس خیره کنند است؛ زیرا این چکاد بزرگ برف نشین در هنگام برخورد تابش آفتاب بسیار خودنمایی می کند و در هنگام زمستان و آفتابی بودن آسمان، روشنایی و بازتاب نور خورشید آن واقعاً دیدنی و جذاب است. به ویژه که این چکاد را می توان از دشت های لنگرود تا نزدیکی تنکابن به وضوح دید.
معنای پنجم: برخی آن را ترکیبی از «سوما» و «موز» یا مازو دانسته است که «مازو» و «موز» به معنای رشته کوه ها، کوهستان و نیز قله آمده است∗ چنان که در معنای مازندران گفته اند که آن آبادی است که درون کوهستان یا قله ها یا درون رشته کوه ها قرار گرفته است.∗ البته نا گفته نماند که واژهٔ مازو نام درختی نیز می باشد که در پارسی آن را بلوط گویند. در جنگل های شمالی چند گونه از بلوط یافت می شود که از معروف ترین آن ها مازو و پلوت است.∗
معنای ششم: برخی از اهالی، سما را مخفف آسمان ∗ و موس را به معنای چکاد و قله گرفته اند؛ بنابراین سماموس به معنای چکاد آسمان گفته اند.
معنای هفتم و هشتم: البته برای آن دو معنای دیگری می توان یافت که این سه معنای اخیر شاید به حق نزدیک تر باشد. گروهی واژه سوم (به پیش سین) را به معنای گیاه چرید چهارپا و چرا کردن و وزیدن باد دانسته اند.∗ پس سوماموس به معنای قله چراگاه یا قله ای است که گیاه مخصوص چریدن چهارپایان وجود دارد. این معنا از آن رو درست می نماید که در این منطقه از گذشته چراگاه چارپایان بوده است و هنوز هم گله های بزرگ است در دامنهٔ آن رها و در حال چریدن است. افزون بر آن که در زمانهٔ ما نیز چراگاه رمه های گالش ها در تابستان و بهار است. چنان که از اسناد تاریخی نیز به عنوان چراگاه خاندان های معروف جورده رامسر مانند شل شریف و سطان رستم یادشده است.
معنای نهم: گروهی دیگر سمام را به معنای باز و شاهین شکاری دانسته اند.∗ پس سماموس ترکیبی از سمام و موس است که در حالت ادغام تخفیف داده می شود و سماموس خوانده می شود. در این صورت سماموس به معنای آشیانه شاهین و عقاب معنا می دهد که این دور از ذهن نیست.
معنای دهم: برخی سماموس را مرکب از سما (زیما یعنی سرما) و موس (موت= آشیانه) دانسته اند؛ بنابراین در مجموع سماموس مترادف با واژه هیمالیا به معنی آشیانه سرما است.
معنای یازدهم:سماموس واژه ای عربی مرکب از سماء (سما. (ع اِ) در میان فارسی زبانان با حذف همزه به معنی آسمان آمده است: فرهنگ لغت دهخدا) و موس (کلمه ای مصری بمعنای فرزند) است؛ بنابراین واژه سماموس به معنای «فرزند آسمان» می باشد. با توجه به تاریخ منطقه شمال ایران که سلسله آل بویه در این مناطق سکنا داشتند، فرضیه عربی بودن نام این قله به دلیل اینکه بلندترین قله از سلسله جبال البرز از سمت شمال بالاخص منطقه شرق گیلان و غرب مازندران می باشد، می تواند تأیید شود.
معنای دوازدهم: «سوماً» در زبان گیلکی معنای «آب» آمده است، چانچه گیلکها «آبکِش» را «سوماً پلان» می نامند. پس «سوماموس» به معنای کوه و چکادی است که از آن رود و نهر آب جاری می شود؛ چرا که رودخانه های اصلی «پله رود» (به معنای رود بزرگ) و نیز شیرود از آن جا نشات می گیرد. پس سوماموز به معنای کوه آب و رودها است.
سُماموس یا قله سمام نام قله ایست با ۳۶۸۹ متر ارتفاع، مرتفع ترین قلهٔ مشرف به دریای خزر و بلندترین قلهٔ گیلان است.
سمام نام عمومی منطقه ای در سمت شمال غربی چکاد است که چند پارچه آبادی در آن قرار دارد و در صورت نسبت سمامی خوانده می شود. از جمله افراد سرشناس آن، یکی از بنیان گذاران مکتب تفکیک ∗شیخ علی اکبر الهیان سمامی ∗ رامسری است. منطقهٔ سمام جزو «پایین اشکور» و به اصطلاح محلی سمام یکی از آبادی های «جیر اشکور» رودسر است.
در نزدیکی های قله، امامزاده ای قرار دارد به نام آقا سماموس که در حقیقت به نقل برخی از تاریخ نگاران همان کارکیا یحیی کیایی از شاهزادگان کیایی لاهیجان است. کوهنوردان می توانند وسایل سفر خویش را آنجا بگذارند و با کمی استراحت در آن خود را برای صعود قله آماده کنند.اگر بر فراز قلهٔ سماموس بایستید معمولاً همهٔ درهٔ اِشکَوَرات تا دریا پوشیده از مه است.
معنای نخست: برخی آن را ترکیب سوما و موس می دانند. بر این اساس سوما (بنگرید به: هوم) را به معنای ماده ای دانسته اند که از آن شربتی مقدس ساخته و در آیین های مذهبی زرتشتی و آیین های هندی∗ مصرف می شده است. موس یا مُس نیز به معنی بلندی همچون قله و تپه است و مرتبط با «mnti» اوستایی به معنی بیرون زده (مثل mount در انگلیسی به معنی کوه) می باشد. بر پایهٔ این تفسیر و معنا از واژهٔ سوما (که مردم با پیش و ضمه سین این واژه را نیز تلفظ می کنند)، سوماموس به معنای چَکادی (قله ای) است که در منطقهٔ رویش و پرورش سوما قرار دارد. این نوع نام گذاری در منطقه بسیار دیده می شود، مانند توبن به معنای منطقه ای که در آن درخت تَوْ (با زبر تاء و اشباع واو) می روید و بن به معنای زیر و بنه است. یعنی در زیر و بنه منطقهٔ رویش درخت تو. در مناطق دیگر از استان های شمالی نام های دیگری می توان از همین ریشه یافت که سوماسرا (sumäsarä) در غرب گیلان یکی از شهرهایی است که از این نام اشتقاق یافته است و به معنای سرزمین و محدوده آزاد و بدون دیواری است که گیاه سوما در آن می روید. البته به اشتباه این نام تصحیف شده و در حال حاضر به نام صومعه سرا خوانده می شود که نادرست و برخلاف لهجه های گیلکی است.
معنای دوم: برخی آن را ترکیبی از دو واژهٔ سمام و موس (mos یا mus) می دانند. موس به معنای هر چیز تپه مانندی است، از این رو به قله، تپه، بلندی و مواردی دیگر، موس یا موز می گویند. در لاتین mont به معنای کوه با این mos هم ریشه است. سَمام هم که نام دهستانی در املش گیلان است. به این ترتیب معنای سماموس، قله و چکاد سمام (یعنی آبادی های پایین اشکور) است. در خود معنای واژه «سمام» نیز میان مردم اختلاف است که این اختلاف به سبک خواندن و تلفظ این واژه بر می گردد.
معنای سوم: برخی سماموس را ترکیبی از واژهٔ سه و ماموس دانسته اند و ماموس یا ماموز را نام منطقه و آبادی سه گانه ای دانسته اند که در زیر این قله وجود دارد. بنابراین نام چکاد از نام آبادی های سه گانه آن گرفته شده است.
معنای چهارم: برخی نیز سو (su) را به معنای نور و روشنایی∗ گرفته اند، چنان که می گویند «سوی چشمانم کم شد»، که این عبارت به معنای کم شدن دید شخص است؛ بنابراین سوماموس به معنای روشنای و ماموس نیز نام منطقه است. این چکاد را از آن رو به نام سوماموس خوانده اند که روشنایی آن بس خیره کنند است؛ زیرا این چکاد بزرگ برف نشین در هنگام برخورد تابش آفتاب بسیار خودنمایی می کند و در هنگام زمستان و آفتابی بودن آسمان، روشنایی و بازتاب نور خورشید آن واقعاً دیدنی و جذاب است. به ویژه که این چکاد را می توان از دشت های لنگرود تا نزدیکی تنکابن به وضوح دید.
معنای پنجم: برخی آن را ترکیبی از «سوما» و «موز» یا مازو دانسته است که «مازو» و «موز» به معنای رشته کوه ها، کوهستان و نیز قله آمده است∗ چنان که در معنای مازندران گفته اند که آن آبادی است که درون کوهستان یا قله ها یا درون رشته کوه ها قرار گرفته است.∗ البته نا گفته نماند که واژهٔ مازو نام درختی نیز می باشد که در پارسی آن را بلوط گویند. در جنگل های شمالی چند گونه از بلوط یافت می شود که از معروف ترین آن ها مازو و پلوت است.∗
معنای ششم: برخی از اهالی، سما را مخفف آسمان ∗ و موس را به معنای چکاد و قله گرفته اند؛ بنابراین سماموس به معنای چکاد آسمان گفته اند.
معنای هفتم و هشتم: البته برای آن دو معنای دیگری می توان یافت که این سه معنای اخیر شاید به حق نزدیک تر باشد. گروهی واژه سوم (به پیش سین) را به معنای گیاه چرید چهارپا و چرا کردن و وزیدن باد دانسته اند.∗ پس سوماموس به معنای قله چراگاه یا قله ای است که گیاه مخصوص چریدن چهارپایان وجود دارد. این معنا از آن رو درست می نماید که در این منطقه از گذشته چراگاه چارپایان بوده است و هنوز هم گله های بزرگ است در دامنهٔ آن رها و در حال چریدن است. افزون بر آن که در زمانهٔ ما نیز چراگاه رمه های گالش ها در تابستان و بهار است. چنان که از اسناد تاریخی نیز به عنوان چراگاه خاندان های معروف جورده رامسر مانند شل شریف و سطان رستم یادشده است.
معنای نهم: گروهی دیگر سمام را به معنای باز و شاهین شکاری دانسته اند.∗ پس سماموس ترکیبی از سمام و موس است که در حالت ادغام تخفیف داده می شود و سماموس خوانده می شود. در این صورت سماموس به معنای آشیانه شاهین و عقاب معنا می دهد که این دور از ذهن نیست.
معنای دهم: برخی سماموس را مرکب از سما (زیما یعنی سرما) و موس (موت= آشیانه) دانسته اند؛ بنابراین در مجموع سماموس مترادف با واژه هیمالیا به معنی آشیانه سرما است.
معنای یازدهم:سماموس واژه ای عربی مرکب از سماء (سما. (ع اِ) در میان فارسی زبانان با حذف همزه به معنی آسمان آمده است: فرهنگ لغت دهخدا) و موس (کلمه ای مصری بمعنای فرزند) است؛ بنابراین واژه سماموس به معنای «فرزند آسمان» می باشد. با توجه به تاریخ منطقه شمال ایران که سلسله آل بویه در این مناطق سکنا داشتند، فرضیه عربی بودن نام این قله به دلیل اینکه بلندترین قله از سلسله جبال البرز از سمت شمال بالاخص منطقه شرق گیلان و غرب مازندران می باشد، می تواند تأیید شود.
معنای دوازدهم: «سوماً» در زبان گیلکی معنای «آب» آمده است، چانچه گیلکها «آبکِش» را «سوماً پلان» می نامند. پس «سوماموس» به معنای کوه و چکادی است که از آن رود و نهر آب جاری می شود؛ چرا که رودخانه های اصلی «پله رود» (به معنای رود بزرگ) و نیز شیرود از آن جا نشات می گیرد. پس سوماموز به معنای کوه آب و رودها است.
سُماموس یا قله سمام نام قله ایست با ۳۶۸۹ متر ارتفاع، مرتفع ترین قلهٔ مشرف به دریای خزر و بلندترین قلهٔ گیلان است.
سمام نام عمومی منطقه ای در سمت شمال غربی چکاد است که چند پارچه آبادی در آن قرار دارد و در صورت نسبت سمامی خوانده می شود. از جمله افراد سرشناس آن، یکی از بنیان گذاران مکتب تفکیک ∗شیخ علی اکبر الهیان سمامی ∗ رامسری است. منطقهٔ سمام جزو «پایین اشکور» و به اصطلاح محلی سمام یکی از آبادی های «جیر اشکور» رودسر است.
در نزدیکی های قله، امامزاده ای قرار دارد به نام آقا سماموس که در حقیقت به نقل برخی از تاریخ نگاران همان کارکیا یحیی کیایی از شاهزادگان کیایی لاهیجان است. کوهنوردان می توانند وسایل سفر خویش را آنجا بگذارند و با کمی استراحت در آن خود را برای صعود قله آماده کنند.اگر بر فراز قلهٔ سماموس بایستید معمولاً همهٔ درهٔ اِشکَوَرات تا دریا پوشیده از مه است.
wiki: سماموس