کلمه جو
صفحه اصلی

دون ژوان

فرهنگ فارسی

شخصیت افسانه ایی اسپانیایی عیاش گمراه کننده لامذهب شقی و متکبر نخستین بار در البور لادورد سویلا ( اشبیلیه ) اثر تریستود مولینا آشکار شده و سپس بسیاری از آثار ادبی و هنری سراسراروپااز کتاب مزبورالهام گرفته اند.

دانشنامه عمومی

دُن ژُوان (به فرانسوی: Don Juan، به ایتالیایی: Don Giovanni «دُن جووانی»، به اسپانیایی: Don Juan «دُن خُوان») اپرایی در دو پرده، با آهنگسازی ولفگانگ آمادئوس موتسارت، ک. ۵۲۷ در سال ۱۷۸۷ است که اپرانامهٔ آن را لُرِنزو دا پونته نوشته است.
سازهای بادی چوبی: ۲ فلوت، ۲ ابوا، ۲ کلارینت، ۲ باسون
سازهای بادی برنجی: ۲ هورن، ۲ ترومپت، ۳ ترومبون
ساز کوبه ای: تیمپانی
سازهای زهی: ویولن، ویولا و کنترباس
داستانِ این اُپرا بر اساسِ شخصیتِ افسانه ایِ دُن خوان (یا دُن ژوان) شکل گرفته که فردی بی بندوبار و اغواگرِ زنان است. این اپرا نخستین بار در تاریخ ۲۹ اکتبر ۱۷۸۷، توسط اپرای ایتالیایی پراگ در خانه نمایش پراگ (Teatro di Praga با نام فعلی Estates Theatre) به روی صحنه رفت.اپرا نامه دا پونته به مانندِ بسیاری از آثارِ آن زمان، بصورتِ نمایشی دراماتیک و سرگرم کننده - همراه با بازی ها و گفتارهای گاه شوخی و گاه جدی - رده بندی شد. موتسارت نیز آن را در لیستِ اپرا بوفاهای خود قرار داد.تیرسود مولینا راهبی که بخاطر نوشتن درام از کلیسا اخراج شد، نمایشنامه ای به نامِ شیاد سویل نوشت که پایه گذار تیپِ دون ژوان به شمار می رود.اپرای دُون جووانی هم اکنون در بینِ اپراهایی که بیشترین اجرا را در سراسر دنیا داشته اند، رتبه دهم را به خود اختصاص داده و نکات و پیام های پُرباری را برای فلاسفه و نویسندگان به ارمغان آورده است.
سازهای مورد استفاده در این اپرا عبارتند از:
دون جووانی نجیب زاده مغرور، جوان و لاابالی در امور جنسی می باشد که معاشقه با زنان را در راس امور خود قرار داده و خواهان تمامی آن ها با هر گونه شرایط ظاهری، سنی و تأهل می باشد؛ تا اینکه سرانجام دچار عقوبت می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

دون ژوان (Don Juan)
(نام اصلی: دون خوان تنوریو) از چهره های محبوب ادبیات جهان. حول این شخصیت پرنشاط و لذت طلب، که منشا آن دقیقاً روشن نیست، داستان ها و منظومه های بسیاری پرداخته شده است: ۱. زن باز سویلیا و مهمان سنگی که کمدی منظومی است منسوب به تیرسو د مولینا، به زبان اسپانیایی، در نیمۀ نخست قرن ۱۷ و قدیم ترین اثر در این موضوع به شمار می رود؛ در این تراژدی دون ژوان، که از خاندان نجیب زادۀ تنوریو است، آدم هرزه و طردشده ای است که در عصر پدروی ستمگر در سویل زندگی می کند. هنگامی که اویوآ مانع از اجرای دسیسۀ دون ژوان برای فریفتن دخترش می شود، عاشق هرزه با خنجر او را از پای درمی آورد. دون ژوان، که ملحدی کفرگوست، به مسخره مجسمۀ سنگی قربانی اش را به ضیافتی بر سر گورش دعوت می کند. اویوآی خشمگین به زندگی بازمی گردد، دعوت را می پذیرد، و آن گاه قاتل خود را از پای درآورد. ۲. مهمان سنگی، که یکی از آثار بی شمار کمدیا دلارته است، نوشتۀ جاپینتو آندرآ چیکونینی، به زبان ایتالیایی، در ۱۶۵۰. ۳. دون ژوان یا ضیافت سنگی، نمایش­ نامه ای در پنج پرده، نوشتۀ مولیر، به زبان فرانسوی، نخستین اجرا در ۱۶۶۳. اثر مولیر یکی از بهترین آثار دربارۀ دون ژوان است. توما کورنی تقلیدی به نظم از آن با همین نام آراسته است (۱۶۷۳). ۴. داستانی کوتاه با نام «دون ژوان»، نوشتۀ تئودور هوفمان، در قرن ۱۸، که آلفرد دو موسه آن را بسیار ستوده است. ۵. دون ژوان، هجای حماسی، منظومه ای در شانزده سرود، سرودۀ جورج گوردون بایرون، به زبان انگلیسی، در ۱۸۱۹ـ۱۸۲۴ که شاهکار بایرون به شمار می رود. ۶. دون ژوان و فاوست، تراژدی منظوم در چهار پرده، تصنیف کریستیان گرابه، به زبان آلمانی، منتشرشده در ۱۸۲۹. ۷. تراژدی مهمان سنگی، نوشتۀ اَلکساندر پوشکین، به زبان روسی، در ۱۸۳۰. ۸. دون ژوان دو ماریانا یا هبوط فرشته، رمانی از اَلکساندر دومای پدر، منتشرشده در ۱۸۳۷. ازجمله آثار مشهور موسیقایی در موضوع دون ژوان است: ۱. دون ژوان، اپرایی از موتسارت در دو پرده، نخستین اجرا در ۱۷۸۷ که از آثار جاویدان موسیقی به شمار می رود؛ ۲. پوئم سمفونیکی با عنوان دون ژوان، ساختۀ ریشارد اشتراوس، ساخته شده در ۱۸۸۷.

دون ژوان (اپرا). رجوع شود به:دون جووانی

پیشنهاد کاربران

صفت / لقبی وارد شده از زبان فرانسوی - مردِ اغوا کننده ی زنان / دون خوان / دُن ژوان / به عَربی "مغوی النساء"
ریشه های ادبی در داستان کوتاه "دون ژوان کرج" اثر صادق هدایت / دون ژوان اثر میلان کوندرا؛ ترجمه ی آیسل برزگر / مرگ دون ژوان از الری کوئین؛ ترجمه ی حسن زیادلو و . . .


کلمات دیگر: