جفر
فارسی به انگلیسی
arithmomancy
augury
فرهنگ فارسی
( اسم ) فنی که توسط آن امور نهانی را باز گویند دانشی که از غیب اخبار کند.
آبی است مر بنی نصر بن قعین را
فرهنگ معین
لغت نامه دهخدا
جفر. [ ج َ ] (اِخ ) احمدبن اسحاق معروف به جفر. رجوع به احمدبن اسحاق شود.
جفر. [ ج َ ] (اِخ ) جایی است در ضریه از نواحی مدینه که ابی عبدالجبار سعیدبن سلیمان بن نوفل بن مساجق بن عبداﷲ مخرمه مدائنی در آنجا ضیعه ای داشت . (از معجم البلدان ) (مراصد الاطلاع ).
جفر. [ ج َ ] (اِخ )آبی است مر بنی نصربن قعین را. (از معجم البلدان ).
جفر. [ ج َ ] (ع اِ) بزغاله ٔ چهارماهه یا آن که گیاه خورد و نشخوار زند. (منتهی الارب ). بزغاله ٔ چهارماهه . (غیاث ) (آنندراج ) : بچه ٔ گوسفند چون چهارماهه باشد اگر ازبز متولد شده باشد، نر را جفر گویند. (تاریخ قم ص 178). || کودک گوالیده که خوردن گیرد. (منتهی الارب ). غلام . (لسان العرب ). || برای . بخاطر: فعلت ذلک من جفر کذا؛ ای من اجله . (تاج العروس ). || رأی . عقیده . نظر: فلان منهدم الجفر؛ ای لا رأی له . || عقل . خرد. || بوی ناخوش گیاه . (از اقرب الموارد). || چاه نابرآورده فراخ یا اندک برآورده . (منتهی الارب ). چاه ناپیراسته . (مهذب الاسماء). چاه فراخ آب نابرآمده .
جفر. [ ج َ ] (ع اِ) علمی است که در آن بحث میشود از حرف از آن حیث که بناء مستقل به دلالت است و آنرا علم حروف نیز نامند و علم تکسیر هم میگویند و فائده ٔ این علم آگاهی بر فهم خطاب محمدی آنچنانی است که میسر نشود مگر بشناختن علم زبان عرب چنانکه در پاره ای از رسائل بدان اشارت رفته است از این علم حوادث این جهان تا هنگام انقراض آن شناخته شود. سید سند در شرح مواقف در مقصد دوم گفته است که از اقسام علوم علم جفر و جامعه است و آن عبارت از دو کتابی است که حضرت امام المتقین امیرالمؤمنین علیه الصلوة و السلام بر طریقه ٔ علم حروف حوادثی را که تا انقراض این جهان رخ خواهد داد در آن دو کتاب یادداشت فرموده است و امامان برحق که از فرزندان آن حضرت بوده اند، بدین علم آشنا بوده و همواره احکام آینده را از آن دو کتاب استخراج میفرموده اند. حتی در نسخه ٔ عهدنامه ٔ قبول ولایت عهدی که امام هشتم علی بن موسی الرضا (ع ) به مأمون نوشته ، بعد از آن که مأمون جانشینی و خلافت را بعد از خود بآن حضرت وعده داد، مرقوم داشته است که «ای مأمون از حقوق خلافت بر تو چیزهائی روشن گردیده که در نزد پدران تو روشن نبوده . من این تکلیف را که بعد از تو جانشین و خلیفه ٔ وقت شوم میپذیرم جز این امر انجام نپذیرد». و شیوخ مغاربه را از علم حروف بهره و نصیبی باشد و معلومات خود را در این علم به اهل بیت سلام اﷲ علیهم اجمعین منتسب دانند و من خود در شام منظومه ئی دیدم که بوسیله ٔ رموزی به احوال پادشاهان مصر اشارتی کرده بود و شنیدم که ماحصل مندرجات آن منظومه از کتاب جفر و جامعه استخراج شده است - انتهی ماقال السید. (از کشاف اصطلاحات الفنون ).
جفر. [ ج ُ ف َ ] (ع اِ) ج ِ جَفر. رجوع به جفر شود.
جفر. [ ج َ ] ( ع اِ ) علمی است که در آن بحث میشود از حرف از آن حیث که بناء مستقل به دلالت است و آنرا علم حروف نیز نامند و علم تکسیر هم میگویند و فائده این علم آگاهی بر فهم خطاب محمدی آنچنانی است که میسر نشود مگر بشناختن علم زبان عرب چنانکه در پاره ای از رسائل بدان اشارت رفته است از این علم حوادث این جهان تا هنگام انقراض آن شناخته شود. سید سند در شرح مواقف در مقصد دوم گفته است که از اقسام علوم علم جفر و جامعه است و آن عبارت از دو کتابی است که حضرت امام المتقین امیرالمؤمنین علیه الصلوة و السلام بر طریقه علم حروف حوادثی را که تا انقراض این جهان رخ خواهد داد در آن دو کتاب یادداشت فرموده است و امامان برحق که از فرزندان آن حضرت بوده اند، بدین علم آشنا بوده و همواره احکام آینده را از آن دو کتاب استخراج میفرموده اند. حتی در نسخه عهدنامه قبول ولایت عهدی که امام هشتم علی بن موسی الرضا ( ع ) به مأمون نوشته ، بعد از آن که مأمون جانشینی و خلافت را بعد از خود بآن حضرت وعده داد، مرقوم داشته است که «ای مأمون از حقوق خلافت بر تو چیزهائی روشن گردیده که در نزد پدران تو روشن نبوده. من این تکلیف را که بعد از تو جانشین و خلیفه وقت شوم میپذیرم جز این امر انجام نپذیرد». و شیوخ مغاربه را از علم حروف بهره و نصیبی باشد و معلومات خود را در این علم به اهل بیت سلام اﷲ علیهم اجمعین منتسب دانند و من خود در شام منظومه ئی دیدم که بوسیله رموزی به احوال پادشاهان مصر اشارتی کرده بود و شنیدم که ماحصل مندرجات آن منظومه از کتاب جفر و جامعه استخراج شده است - انتهی ماقال السید. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).
جفر. [ ج ُ ف َ ] ( ع اِ ) ج ِ جَفر. رجوع به جفر شود.
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
حروف مکتوبی: با، تا، ثا، حا، خا، را، زا، طا، ظا، فا، ها، یا
جفر با عددشناسی متفاوت است. تفاوت علم الحروف با علم اعداد یا همان عددشناسی این است که علم اعداد تنها می پردازد به تفسیر و معنای اعداد از طریق اعداد و ترکیب های عدد؛ اما علم الحروف می پردازد به تفسیر اسما، کلمات و حروف از طریق حروف و اعداد. اما با جاماتریا (از چند وجه) شبیه تر است.
جفر در لغت به معنای بزغاله یا پوست بزغاله است و چون اوراق اولیه جفر بر روی پوست بزغاله نوشته و عرضه شده بود بدین نام خوانده شده است.
علم الحروف عربی را جفر، و علم الحروف عبری را جماتریا (گماتریا) می نامند.
فهرست جماعت های تاجیکستان
دانشنامه آزاد فارسی
(یا: جفرِ جامع؛ جَفر و جامعه) در عربی به معنی بزغالۀ چهار ماهه، قسمی از علومِ غریبه، علمِ شناخت و پیشگویی حوادثی که در عالم روی می دهد با فرضِ دلالتِ عناصرِ اربعه بر حروف، و نیز نامِ عمومیِ کتاب هایی که در این باب نوشته شده است. جفر به یک معنی همان سیمیاست، اما نه در معنی تصرفِ خیالات، بلکه در معنی شناخت طبایعِ حروف و اسما. برخی برآنند که جفر را پیامبرِ اسلام(ص) بر امام علی (ع) املاء کردند و امام آن کلمات را بر پوستِ بزغاله ای که در نبردِ اُحُد ذبح شده بود، نوشتند. بنابر برخی روایات جفر و جامعه در اصل دو کتاب بوده و به باورِ شیعیان امام آن را پیش از رحلت به فرزندان خود سپرده است. در این کتاب حوادثِ عالم به رمز پیشگویی و نیز رموز و بواطنِ قرآن در آن بازنموده شده است. باور به خصیصه های خارق العادۀ حروف، که از تصورِ وجودِ علمی مکنون به نامِ جفر برآمده است، پیدایشِ عقایدی دربابِ مظهریتِ حروف، با نام های حروفیه و نقطویه، را سبب شد. کتاب های فراوانی که دربارۀ جفر نوشته شده، همگی خالی از آن معانی است که در اوایل در تعریفِ جفر پرداخته بودند. در این کتاب ها، راه ها و فنونِ پیشگوییِ حوادثِ آینده فرانموده شده است.
دانشنامه اسلامی
علم حروف را می گویند.
توضیح علم جفر
علم جفر که از آن به علم تکسیر نیز تعبیر می کنند، علمی است که در آن از اقسام و خواص حروف و چگونگی تأثیر آنها، بحث می شود.
کاربرد جفر در فقه
از احکام آن به مناسبت در باب تجارت و شهادات سخن گفته اند.
احکام جفر
...