نحل

نحل: دلیل نام گذاری این سوره به این نام اشاره به نحل (زنبور عسل) و وحی ویژه خداوند به آن است.
ترجمهٔ فارسی
نِعَم: نام دیگر این سوره «نِعَم» (جمع نعمت) است، چراکه محور اصلی این سوره ذکر نعمت های الهی است.
ترتیب و محل نزول:این سوره مکی است و به ترتیب مصحف شانزدهمین، و به ترتیب نزول، هفتادمین سوره قرآن است.
تعداد آیات و حجم:این سوره به اتفاق آراء دارای ۱۲۸ آیه و ۱۸۵۱ کلمه و ۷۸۳۸ حرف است. از نظر حجم از سوره های مئون و متوسط قرآن و سه چهارم یک جزء قرآن را دربردارد. سومین سوره از سوره های چهارده گانه سجده است که آیه ۴۸ آن سجده مستحب دارد.

[ویکی اهل البیت] زنبور عسل حشره ای معروف که به عربی نحل نامیده می شود .
خداوند در قرآن آن را نام برده و از آیات خود شمرده است . و اوحی ربّک الی النحل ان اتخذی من الجبال بیوتا و من الشجر و مما یعرشون * ثم کلی ... ؛ پروردگارت به زنبور عسل وحی نمود ( در نهادش قرار داد ) که از میان کوهها و درختان و تاکها خانه بسازید واز هر بر و بار ( درختان و گیاهان ) تغذیه کنید و راه پروردگار خویش را به طاعت بپوئید ، آنگاه از درون شربتی گوناگون برون آرید که در آن شفای مردمان بود که در این نشانی ( بر وجود خداوندی حکیم باشد برای گروهی که اندیشمند بوند .
امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود : مانند زنبور عسل باش که پاکیزه می خورد و پاکیزه می دهد و بر شاخه ای که می نشیند آن را نمی شکند .
عبدالله بن ابی یعفور گوید : امام صادق (ع) به من فرمود : همواره (شما شیعه) در دینتان تقیه را رایت کنید و دینتان را به تقیه نگه دارید زیرا کسی که تقیه ندارد ایمان ندارد ، شما شیعه در میان مردم به زنبور عسل می مانید میان پرندگان که اگر پرندگان می دانستند چه در درون زنبور عسل می باشد همه زنبورها را می خوردند و اگر مردم می دانستند که شما از محبّت ما اهلبیت رسول چه در دل دارید به زبان خویش شما را میخوردند .

[ویکی الکتاب] معنی نَّحْلِ: زنبور
تکرار در قرآن: ۲(بار)
زنبور عسل. . پروردگارت به زنبور عسل وحی کرد که در کوهها و درختان و کندوها که مردم می‏سازند لانه کن، و ازهمه میوه‏ها بخور و به آسانی به راههای خدایت واردشو، از شکم آن شربتی به رنگهای مختلف خارج می‏شود که در آن مردمان را شفاست و درعمل زنبور عسل عبرتی است بر اهل تفکر که در اسرار عالم تفکر کنند. تمدن زنبور عسل، نظامات عجیب کندو، فعالیت خستگی‏ناپذیر این حشره، ساختن عسل وموم، سخن گفتن آن بوسیله رقصیدن و صدها نظامات و اسرار آن، از عجائب خلقت است. دانشمندان سالهای متمادی در زندگی این حشره مطالعه کرده وکتابها نوشته‏اند در کتاب جهان حشرات نوشته است اگر یک زنبور عسل بخواهد به تنهایی چهارصد گرم عسل تهیه کند باید هشتادهزاربار از کندو به صحرا رفته و برگردد. این است که قرآن مجید از ذکر این حشره مفید فروگذاری نکرده و در واقع طرح مساله کرده که در آن باره تفکر کنند و به اسرار زندگی این موجود عجیب پی ببرند و آفریننده آن را تحسین کنند. اینک نظری به جملات دو آیه فوق. «وَاَوْحی رَبَّکَ اِلَی النَّحْلِ...» این جمله مبین آن است که عسل سازی این حشره طبق نقشه خدایی است و خداوند این فهم و درک را در وجود وی گذاشته است. و مراد از «مِمَّا یَعْرِشُونَ» ظاهرا کندوهایی است که بوسیله انسانها ساخته می‏شود و کندوهای مصنوعی عرش و تختی است نسبت به زنبور عسل «فَاسْلُکی سُبُلَ رَبِکِ ذُلُلاً» حکایت از آن دارد که به آسانی می‏تواند راههای را که خدا برای عسل‏گیری و عسل سازی بوی آموخته بپیماید - کاریکه از بشر عاقل و متفکر ساخته نیست و نیز نظامات عجیبی که در زندگی آن حکمفرماست‏اداره کند. «یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ» عسل آنگاه که از این حشره در حفره‏های مسدس ریخته می‏شود به صورت شربت و مایع شیرین است، آنگاه دسته جمعی بالای حفره‏ها آنقدر بال می‏زنند که آب آن تبخیر شده و قوام یافته به صورت عسل درآید. پس آنوقت که از شکم زنبور خارج می‏شود بصورت شربت است سپس به عسل تبدیل می‏شود. «فیهِ شِفاءْ لِلنّاسِ» ظاهرا هیچ یک از اغذیه مانند عسل در بدن جذب نمی‏شود گویا صدی نود و پنج یا بیشتر آن جذب شده و بقیه دفع می‏شود بر خلاف اغذیه دیگر. «اِنَّ فی ذالِکَ لَآیَةٌ لِقَوْمٌ یَتَفَکَّروُ نَ» اگر مراد از «آیة» به قرینه آیات قبل و بعد آیت و علامت معاد باشد، شهادت این امر بر معاد آن است: همانطور که ما بصحراها و گلها و باغها می‏نگریم و در آنها مطلقا عسل نمی‏بینیم ولی به وسیله زنبور عسل می‏دانیم که خروارها عسل در آنها موجود بوده است همچنین ما به قبرستانها نگاه کرده و در آنها جز خاک نمی‏بینیم اما در بهار قیامت خواهیم دید از آن خاکها انسانها برخاستند. و اگر مراد آیت توحید و تدبیر خداوند باشد قطعا وجود این حشره با این عمل مفید ونظام حیرت آور از علائم توحید و تدبیر خدایی است این لفظ بیشتر از یکبار در قرآن مجید نیامده است.

[ویکی فقه] نحل (ابهام زدایی). نحل ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره نحل، سوره شانزدهم قرآن کریم و از سوره های مکی• نحل، از اقسام حشرات و دارای احکامی در فقه اسلامی
...