قیام تنباکو، قیام تحریم تنباکو، جنبش تحریم تنباکو، نهضت تحریم تنباکو یا نهضت تنباکو در اعتراض به اعطای امتیاز توتون و تنباکو (انحصار-مونوپل) در سفر سوم ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ شکل گرفت.نبو
سلسلهٔ قاجار در طول حیات خود دارای مشکلات عدیده ای بود که از میان آنها، مشکل استبداد و انحطاط اقتصادی از همه شاخص تر بود. قجرها که از یک سو با نفوذ استعمار انگلیس و از سوی دیگر با شکست های ایرانیان از روسیه رو به رو شده بودند، پیوسته تحت تأثیر بیگانگان و امپراتوری آلمان قرار داشتند. در این بین رقابت سنتی انگلیس، روسیه و امپراتوری آلمان برای به دست آوردن امتیازات گوناگون در ایران به ویژه در دوران ناصرالدین شاه، به اوج خود رسید. مسافرت های شاه به خارج از کشور که اغلب به دلیل آشنایی وی با تجدد و شیوه های نوین حکومت داری صورت می گرفت، به دلیل فراهم نمودن هزینه های سفر، معمولاً با اعطای امتیازات بزرگی نیز به روس و انگلیس همراه بود.
کشور ایران در عصر قاجار از لحاظ اقتصادی اوضاع آشفته ای داشت که بخشی از آن به نظام استبدادی بازمی گشت که نظام اقتصادی را نیز به صورت خانخانی، تیولداری و اقطاع داری اداره می کرد. بر این اساس کشور به بخش های نیمه مستقلی تقسیم شده بود که در آن خان ها می توانستند راه های تجاری را ببندند، از کاروان ها باج بگیرند و بدین ترتیب موانع رشد و پیشرفت تجاری را فراهم سازند. در این سیستم که تضعیف حکومت مرکزی، مساوی با استقلال بیشتر بخش های نیمه مستقل بود، ایران به صورت کشوری عقب مانده و مبتنی بر محصولات کشاورزی درآمده بود که بیش از ۸۰ درصد جمعیت آن در روستاها و ایلات براساس نظام ارباب ـ رعیتی به سر می بردند.بر اساس این نظام که زمین داران بزرگ بهره ناچیزی از سهم تولیدات کشاورزی خود را به رعیت می دادند، راه های تولیدات فراوان اقتصادی و پیشرفت نیز سد می گشت؛ چرا که گردش آزاد سرمایه وجود نداشت و اقتصاد کاملاً جنبه معیشتی یافته بود. این وضع نابسامان در کشاورزی، وقتی با مالیات های مضاعف و ظلم و ستم های فراوان همراه می شد، شکل بسیار اسفباری را در روستاها ایجاد می کرد.در واقع بی عدالتی های اقتصادی، فاصله طبقاتی، کاهش دستمزد کارگران و تنزل ارزش پول که در نارضایتی اقتصادی مردم مؤثر بودند، به همراه زوال اکثر صنایع دستی، تبدیل بافندگان فرش به کارگرانی که برای دستمزد ناچیزی کار می کردند، تنزل بهای صادرات ایران در مقابل بهای واردات از اروپا و افت وحشتناک قیمت نقره که پول رایج ایران بود، نارضایتی عمومی را در میان مردم افزایش داده بود؛ بنابراین از یک سو جابجایی های اقتصادی و سیاسی که در اثر تماس با غرب در ایران به وجود آمده بود، به نارضایتی روزافزون اقتصادی مردم دامن می زد و از سوی دیگر ضعف و ناتوانی دولت باعث حضور و نفوذ گستردهٔ ممالک قدرتمند اروپایی در ایران شده بود. به طوری که نفوذ انگلستان و روسیه در ایران به انحاء مختلف به چپاول اموال و دارایی های ملی ایرانیان انجامیده بود.
فتحعلی شاهمحمدشاهناصرالدین شاهمظفرالدین شاهمحمدعلی شاه
سلسلهٔ قاجار در طول حیات خود دارای مشکلات عدیده ای بود که از میان آنها، مشکل استبداد و انحطاط اقتصادی از همه شاخص تر بود. قجرها که از یک سو با نفوذ استعمار انگلیس و از سوی دیگر با شکست های ایرانیان از روسیه رو به رو شده بودند، پیوسته تحت تأثیر بیگانگان و امپراتوری آلمان قرار داشتند. در این بین رقابت سنتی انگلیس، روسیه و امپراتوری آلمان برای به دست آوردن امتیازات گوناگون در ایران به ویژه در دوران ناصرالدین شاه، به اوج خود رسید. مسافرت های شاه به خارج از کشور که اغلب به دلیل آشنایی وی با تجدد و شیوه های نوین حکومت داری صورت می گرفت، به دلیل فراهم نمودن هزینه های سفر، معمولاً با اعطای امتیازات بزرگی نیز به روس و انگلیس همراه بود.
کشور ایران در عصر قاجار از لحاظ اقتصادی اوضاع آشفته ای داشت که بخشی از آن به نظام استبدادی بازمی گشت که نظام اقتصادی را نیز به صورت خانخانی، تیولداری و اقطاع داری اداره می کرد. بر این اساس کشور به بخش های نیمه مستقلی تقسیم شده بود که در آن خان ها می توانستند راه های تجاری را ببندند، از کاروان ها باج بگیرند و بدین ترتیب موانع رشد و پیشرفت تجاری را فراهم سازند. در این سیستم که تضعیف حکومت مرکزی، مساوی با استقلال بیشتر بخش های نیمه مستقل بود، ایران به صورت کشوری عقب مانده و مبتنی بر محصولات کشاورزی درآمده بود که بیش از ۸۰ درصد جمعیت آن در روستاها و ایلات براساس نظام ارباب ـ رعیتی به سر می بردند.بر اساس این نظام که زمین داران بزرگ بهره ناچیزی از سهم تولیدات کشاورزی خود را به رعیت می دادند، راه های تولیدات فراوان اقتصادی و پیشرفت نیز سد می گشت؛ چرا که گردش آزاد سرمایه وجود نداشت و اقتصاد کاملاً جنبه معیشتی یافته بود. این وضع نابسامان در کشاورزی، وقتی با مالیات های مضاعف و ظلم و ستم های فراوان همراه می شد، شکل بسیار اسفباری را در روستاها ایجاد می کرد.در واقع بی عدالتی های اقتصادی، فاصله طبقاتی، کاهش دستمزد کارگران و تنزل ارزش پول که در نارضایتی اقتصادی مردم مؤثر بودند، به همراه زوال اکثر صنایع دستی، تبدیل بافندگان فرش به کارگرانی که برای دستمزد ناچیزی کار می کردند، تنزل بهای صادرات ایران در مقابل بهای واردات از اروپا و افت وحشتناک قیمت نقره که پول رایج ایران بود، نارضایتی عمومی را در میان مردم افزایش داده بود؛ بنابراین از یک سو جابجایی های اقتصادی و سیاسی که در اثر تماس با غرب در ایران به وجود آمده بود، به نارضایتی روزافزون اقتصادی مردم دامن می زد و از سوی دیگر ضعف و ناتوانی دولت باعث حضور و نفوذ گستردهٔ ممالک قدرتمند اروپایی در ایران شده بود. به طوری که نفوذ انگلستان و روسیه در ایران به انحاء مختلف به چپاول اموال و دارایی های ملی ایرانیان انجامیده بود.
فتحعلی شاهمحمدشاهناصرالدین شاهمظفرالدین شاهمحمدعلی شاه
wiki: نهضت تنباکو