کلمه جو
صفحه اصلی

میر


مترادف میر : مرگ، موت، امیر، ژنرال، سردار، صاحب منصب، پیشوا، رئیس

فارسی به انگلیسی

fatality, headman

مترادف و متضاد

مرگ، موت


امیر


ژنرال، سردار، صاحب‌منصب


پیشوا، رئیس


۱. مرگ، موت
۲. امیر
۳. ژنرال، سردار، صاحبمنصب
۴. پیشوا، رئیس


فرهنگ فارسی

شهرک سر راه عمومی طالقان بقزوین . کوهستانی و سردسیر است و ۱۱۱۶ تن سکنه دارد . شاهرود و چشمه ها آنرا مشروب میسازند . ۱ - ویکتور ریکتی مارکی دومیرا بو ( و . ۱۷۱۵ - ف. ۱۷۸۹ ) سیاستمدار
مخفف امیر
( اسم ) شوهر.
تیره از طایفه ایهاوند هفت لنگ

فرهنگ معین

(اِ. ) ۱ - امیر، پادشاه . ۲ - رییس ، سالار.
(اِ. ) = میره : شوهر.

(اِ.) 1 - امیر، پادشاه . 2 - رییس ، سالار.


(اِ.) = میره : شوهر.


لغت نامه دهخدا

میر. [ م َ ] ( ع اِ ) طعام. خواربار. میرة.

میر. [ م َ ] ( ع مص ) خواربار آوردن جهت عیال. ( منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). خواربار آوردن یعنی طعام. ( دهار ). خواربار آوردن. ( تاج المصادر بیهقی ). خوردنی آوردن. ( ترجمان القرآن جرجانی ص 97 ). طعام خورانیدن. ( یادداشت مؤلف ). || به آب تر کردن و سودن دوا را. || زدن پشم. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ).

میر. [ م َ / م ِ ] ( از اتباع و مهمل خیر ) از اتباع است برای خیر ( خیر میر ) مانند بسیاری از واژه ها که اتباع هموزن خود با تبدیل حرف نخست به میم دارند چون : کتاب متاب. غلط ملط، باج ماج : فرمود که معامله معاملان با خزانه ، بهر آن است تا خیر و میری یابند. ( تاریخ جهانگشای جوینی ).

میر. ( نف ) ریشه یا ماده بن مضارع فعل مردن. از آن در ترکیب صفت فاعلی مرکب سازند: زودمیر. سخت میر. رجوع به این ترکیبات در جای خود شود.

میر. ( از ع ، اِ ) مخفف امیر. ( غیاث ). امیر و پادشاه و سلطان. ( ناظم الاطباء ). نژاده. ( زمخشری ). مخفف امیر، و میره مخفف امیره... و از خصایص این لفظ است که به قطع کسره اضافه هم آید مثل لفظ میرآب ، به معنی داروغه آب و میردریا که آن را در عرف این دیار ( یعنی هند ) میربحر گویند. ( از آنندراج ) :
امروز به اقبال تو ای میر خراسان
هم نعمت و هم روی نکو دارم وسناد.
رودکی.
اثر میر نخواهم که بماند به جهان
میر خواهم که بماند به جهان در اثرا.
رودکی.
نه چون پور میر خراسان که او
عطا را نشسته بود کردگار.
رودکی.
به چاه سیصد باز اندرم من از غم او
عطای میر رسن ساختم ز سیصد باز.
شاکر بخاری.
استاد شهید زنده بایستی
و آن شاعرتیره چشم روشن بین
تا شاه مرا مدیح گفتندی
ز الفاظ خوش و معانی رنگین.
دقیقی ( دقیقی و اشعار او، دبیرسیاقی ص 106 ).
نوبنجکث ، قصبه سروشنه است و مستقر میر این ناحیت است. ( حدود العالم ). میر خراسان به بخارا نشیند واز آل سامان است و از فرزندان بهرام چوبین اند. ( حدودالعالم ).
رفت برون میر رسیده فرم
پخچ شده بوق و دریده علم.
منجیک.
یکی میر بود اندر آن شهر اوی
سرافراز و با لشکر وآبروی.
فردوسی.

میر. (نف ) ریشه یا ماده ٔ بن مضارع فعل مردن . از آن در ترکیب صفت فاعلی مرکب سازند: زودمیر. سخت میر. رجوع به این ترکیبات در جای خود شود.


میر. [ م َ ] (ع اِ) طعام . خواربار. میرة.


میر. [ م َ ] (ع مص ) خواربار آوردن جهت عیال . (منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (آنندراج ). خواربار آوردن یعنی طعام . (دهار). خواربار آوردن . (تاج المصادر بیهقی ). خوردنی آوردن . (ترجمان القرآن جرجانی ص 97). طعام خورانیدن . (یادداشت مؤلف ). || به آب تر کردن و سودن دوا را. || زدن پشم . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ).


میر. [ م َ / م ِ ] (از اتباع و مهمل خیر) از اتباع است برای خیر (خیر میر) مانند بسیاری از واژه ها که اتباع هموزن خود با تبدیل حرف نخست به میم دارند چون : کتاب متاب . غلط ملط، باج ماج : فرمود که معامله ٔ معاملان با خزانه ، بهر آن است تا خیر و میری یابند. (تاریخ جهانگشای جوینی ).


مئر. [م ِ ءَرر ] (ع ص ) (از «ارر») بسیار جماع کننده . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از ذیل اقرب الموارد). بسیار چالشکر با زنان . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).


مئر. [ م َ ءِ / م ِ ءَ ] ( ع ص ) ( از «م ٔر» ) مفسد و فتنه انگیز. ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ).

مئر. [ م ِءَ ] ( ع اِ ) ( از «م ٔر» ) ج ِ مِئرَة. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). رجوع به مئرة شود.

مئر. [ م َ ءِ ] ( ع ص ) ( از «م ٔر» ) امر مئر؛ کار دشوار و سخت. ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ).

مئر. [م ِ ءَرر ] ( ع ص ) ( از «ارر» ) بسیار جماع کننده. ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از ذیل اقرب الموارد ). بسیار چالشکر با زنان. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).

مئر. [ م َ ءِ ] (ع ص ) (از «م ٔر») امر مئر؛ کار دشوار و سخت . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).


مئر. [ م َ ءِ / م ِ ءَ ] (ع ص ) (از «م ٔر») مفسد و فتنه انگیز. (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).


مئر. [ م ِءَ ] (ع اِ) (از «م ٔر») ج ِ مِئرَة. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). رجوع به مئرة شود.


میر. (اِخ ) تیره ای از طایفه ٔ ایهاوند هفت لنگ . (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 73).


میر. (اِخ )دهی است از دهستان پایین بخش طالقان شهرستان تهران ،واقع در سر راه عمومی طالقان به قزوین و 24هزارگزی باختر شهرک . با 1116 تن جمعیت . آب آن از چشمه و رود شاهرود و راه آن ماشین رو است . سکنه ٔ این ده فقط در تابستان چند ماهی به این آبادی می آیند و در بقیه ٔ ایام سال در شهرهای تهران ، چالوس ، شهسوار، نوشهر و سایرنقاط مازندران به کارگری و کارمندی و کسب مشغولند واکثر در آن شهرها ساکن شده اند و در زمستان بیش از صد نفر در ده نیست . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1).


میر. (از ع ، اِ) مخفف امیر. (غیاث ). امیر و پادشاه و سلطان . (ناظم الاطباء). نژاده . (زمخشری ). مخفف امیر، و میره مخفف امیره ... و از خصایص این لفظ است که به قطع کسره ٔ اضافه هم آید مثل لفظ میرآب ، به معنی داروغه ٔ آب و میردریا که آن را در عرف این دیار (یعنی هند) میربحر گویند. (از آنندراج ) :
امروز به اقبال تو ای میر خراسان
هم نعمت و هم روی نکو دارم وسناد.

رودکی .


اثر میر نخواهم که بماند به جهان
میر خواهم که بماند به جهان در اثرا.

رودکی .


نه چون پور میر خراسان که او
عطا را نشسته بود کردگار.

رودکی .


به چاه سیصد باز اندرم من از غم او
عطای میر رسن ساختم ز سیصد باز.

شاکر بخاری .


استاد شهید زنده بایستی
و آن شاعرتیره چشم روشن بین
تا شاه مرا مدیح گفتندی
ز الفاظ خوش و معانی رنگین .

دقیقی (دقیقی و اشعار او، دبیرسیاقی ص 106).


نوبنجکث ، قصبه ٔ سروشنه است و مستقر میر این ناحیت است . (حدود العالم ). میر خراسان به بخارا نشیند واز آل سامان است و از فرزندان بهرام چوبین اند. (حدودالعالم ).
رفت برون میر رسیده فرم
پخچ شده بوق و دریده علم .

منجیک .


یکی میر بود اندر آن شهر اوی
سرافراز و با لشکر وآبروی .

فردوسی .


از کوشش تو شاه به هر جای هیبت است
وز بخشش تو میر به هر خانه ای نواست .

فرخی .


چون او نبوده اند اگر چند آمدند
چندین هزار مهتر و چندین هزار میر.

فرخی .


خنک آن میر که در خانه ٔ آن بار خدای
پسر و دختر آن میر بود بنده و داه .

فرخی .


ای میر نوازنده و بخشنده وچالاک
ای نام توبنهاده قدم بر سر افلاک .

عنصری .


کس کرد و بکدیه سپهی خواست ز گیلان
هرگز به جهان میر که دیده ست و گدایی .

منوچهری .


ای میر مصطفی را گفتند کافران بد
با آن همه نبوت و آن فر کردگاری .

منوچهری .


با دهش دست و دین و داد همی باش
میر همی باش و میرزاد همی باش .

منوچهری .


سبک ویران شود شهری به دو میر.

(ویس و رامین ).


خسروا شاها میرا ملکا دادگرا!
پس از این طبل چرا باید زد زیر گلیم .

بوحنیفه ٔ اسکافی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 390).


چو مار و نعایم خورم خاک و آتش
به میر و نعیمش ندارم طماعی .

ناصرخسرو.


اگر با میر صحبت کرد میرانند میرش را
و گر با خان برادر شدخیانت دید از خانش .

ناصرخسرو.


این میر و عزیز نیست برگاه
و آن خوار و ذلیل نیست بر در.

ناصرخسرو.


دانا چو ترا پیش میر بیند
داند که تو بدبخت بر ضلالی .

ناصرخسرو.


اگر میر میر است و کامش رواست
چنان کش گمان است گو شو ممیر.

ناصرخسرو.


پیری که پیر هفت فلک زیبدش مرید
میری که میر هشت جنان شایدش غلام .

خاقانی .


میر چون هفت بیت من خوانده ست
ده شتر بارگیر فرموده ست .

خاقانی .


نه هیچ کام برآید ز میر و میره ٔ شهرم
نه هیچ کار گشاید ز صدر و صاحب جیشم .

خاقانی .


چو دولت هر که را دادی به خود راه
نبشتی بر سرش یا میر یا شاه .

نظامی .


گفت میری دوست می دارم بسی
تا همه من میر باشم نه کسی .

عطار.


هر فریقی مر امیری را تبع
بنده گشته میر خود را ازطمع.

مولوی (مثنوی دفتر اول ص 3).


واجب است آنکه پیش میر و وزیر
پشت را خم کنند و بالا راست .

سعدی (گلستان ).


شنیدم که در مصر میری اجل
سپه تاخت بر روزگارش اجل .

سعدی (بوستان ).


بر در توفیق چه دربان چه میر.

خواجو.


- میر اجل ؛ مراد پادشاه جلیل است . (از آنندراج ) :
میر اجل که کارش با کارزار باشد
یا در میان مجلس یا در شکار باشد.

منوچهری .


- میر عرب ؛ امیر عرب .
- || لقب حضرت علی علیه السلام است .
- میر مؤمنان ؛ (میر مؤمنین ) امیر مؤمنان . امیر المؤمنین .
- || لقب حضرت علی علیه السلام :
همنام او علی است که او بود روز حرب
شیر خدای و دادگر و میر مؤمنین .

امیرمعزی .


از چنین شایسته فرزند ار بنازد روز حشر
سید کونین و میر مؤمنان حیدر سزد.

سوزنی .


- میر نحل ؛ پادشاه کندوی عسل . ملکه ٔ زنبوران عسل . یعسوب . ملکه . امیرالنحل . (یادداشت مؤلف ). پادشاه زنبوران . شاه کندو. ملکه ٔ زنبوران کندو.
- || لقب حضرت علی :
در علمش میرنحل نیزه کشیده چو نخل
غرقه ٔ صد نیزه خون اهل طعان و ضراب .

خاقانی .


- میر نوروزی ؛ کسی که در چند روز آخر سال (پیش از نوروز) وی را اصطلاحاً به پادشاهی برمی داشتند و او را سوار مرکبی می کردند و از طلوع آفتاب تا عصر در کویها و میدانها حرکت می کرد و گروهی از خدمتکاران دربار او را مشایعت می کردند. حکم وی روان بود و از صاحبان دکانها و حجره ها وجوهی دریافت می داشت ؛ ولی چون غروب می شد اگر وی را به دست می آوردند به انوع عقوبت شکنجه می دادند. (رجوع شود به مقاله ٔ مرحوم محمد قزوینی در مجله ٔ یادگار سال اول شماره ٔ 3 ص 14 به بعد و شماره ٔ 10 ص 57 به بعد) :
سخن در پرده می گویم چو گل از پرده بیرون آی
که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی .

حافظ.


- میر کلام ؛ مرد فصیح و خطیب زبان آور.
|| ملک زاده و شاهزاده . || فرمانده بخشی از لشکر. سردار و سالار. (ناظم الاطباء). رئیس و بزرگ دسته ای از سپاه . (از شعوری ) :
من به پیران خراسان می شوم
نیست با میران او کاری مرا.

خاقانی .


اگر گردن کشی کردم چو میران
رسن در گردن آیم چون اسیران .

نظامی .


زهی ترکی که میر هفت خیل است
ز ماهی تا به ماه او را طفیل است .

نظامی .


در میر و وزیر و سلطان را
بی وسیلت مگرد پیرامن .

سعدی (گلستان ).


در خدمتش نشسته و بر پای صف زده
میران کاردیده و شاهان کامران .

؟ (از جامعالتواریخ رشیدی ).


- میر توپخانه ؛ فرمانده ٔ توپخانه : ... بعد از ظهور رشد و کاردانی میر توپخانه و سردار تفنگچیان گردید. (عالم آرای عباسی ج 2 ص 104).
- میر سپاه ؛ فرمانده ٔ سپاه . امیر سپاه . امیر لشکر. میر لشکر. (از یادداشت مؤلف ) :
میر سپاه فلک به بارگه خویش
کرد امیری طلب ز هر در خانه .

جمال الدین سلمان (از آنندراج ).


- میر سلاح ؛ امیر سلاح . رئیس اسلحه . اسلحه دارباشی :
چون فرس افسار به آخر سپرد
میرسلاح اسلحه را پیش برد.

میرخسرو.


- میر میدان ؛ سالار و امیر میدان جنگ .
|| دلاور و شجاع که با حریف خود مردانه پیش می آید. (از آنندراج ) (ناظم الاطباء) :
میرمیدان صف محشر بود این کینه جوی
غمزه ات بیرحمیی دارد زمژگان بیشتر.

سراج المحققین .


|| حاکم و رئیس . (ناظم الاطباء). کلانتر. مهتر. متصدی مقامی . آن که تصدی عملی را با ابوابجمعی آن در عهده دارد :
نور دین ای به نور رای و ضمیر
بر افاضل چو مه بر انجم میر .

سوزنی .


- میرآش ؛ آن که بانگ آش می زند و مردم را به آش خوردن می طلبد. (ناظم الاطباء). کسی که صلا دهد مردم را برای خوردن آش . (آنندراج ). شخصی را گویند که بانگ آش زند یعنی کسی که مردم را به آش خوردن طلبد. (برهان ). ظاهراً به معنی خوانسالار است . (آنندراج ).
- میر بکاول ؛ خوانسالار.
- || خرج آور خانه . (ناظم الاطباء).
- میربلوک ؛ بلوک باشی . رئیس و کدخدای ده .
- میرحاج ؛ رئیس قافله ٔ حاجیان . (ناظم الاطباء). رجوع به امیرالحاج و امیرالحج شود.
- میرده ؛ دهباشی . (ناظم الاطباء). دهبان .کدخدا.
- میردیوان ؛ مباشر دیوان و حاکم و فرمانروا. (ناظم الاطباء). نایب دیوان . پیشکار شاه :
چون سلیمان خوانمت شاها که ارباب نظر
بر درت صد چون سلیمان میردیوان یافته .

محمدجان قدسی .


برای سرانجام کار نیاز
نگاه نهان میردیوان ناز.

نورالدین ظهوری .


- میررود ؛ رئیس و نگهبان رود. رودبان : فرب ، شهرکی است بر لب جیحون و میررود آنجا نشیند. (حدودالعالم چ دانشگاه ص 106).
- میر شب ؛ آنکه اسم شب می دهد، مهتر پاسبانان و داروغه ٔ شب . (ناظم الاطباء). شحنه و عسس و آن را شبگرد نیز گویند. (آنندراج ). رئیس شبگردان . کدخدا. داروغه . میرعسس . (یادداشت مؤلف ) :
چون رود هرکس به کاری من به دزدی می روم
دیده ام بهتر ز ماه چارده میرشبی .

طاهر وحید.


- || رئیس نظمیه (عهد صفویه ). رئیس پلیس . رئیس شهربانی .
- میر شبگیر ؛ کوتوال شهر که به وقت شب برای پاسبانی در کوچه و بازار گردد. (آنندراج ) (غیاث ). و رجوع به ترکیب میرشب شود.
- میر عاشقان ؛ گندنا و کراث .
- میرعدل ؛ داروغه ٔ عدالت خانه . (ناظم الاطباء). آنکه به اختلافات مردم رسیدگی می کرده . قاضی . داور. داروغه ٔ عدالت . (آنندراج ) :
شود طول فکر محبانش عرض
که او میر عدل است در روز عرض .

نورالدین ظهوری .


ستم در روزگارش میر عدل است
سر زلف بتان زنجیر عدل است .

کلیم کاشی .


- میر عرض ؛ آن که حاجات و عرایض مردم را به عرض می رساند. (ناظم الاطباء). آن که حاجات مردم را عرض دهد. (آنندراج ).
- میرعسس ؛ میرشب . رئیس شبگردان . رئیس عسس . امیر داروغه . (از یادداشت مؤلف ) :
عشرت شبگیر کن می نوش کاندر راه عشق
شبروان را آشنائیهاست با میر عسس .

حافظ.


و رجوع به ترکیب میرشب شود.
- میر علم ؛ آنکه لوای پادشاهی را برمی دارد. بردارنده ٔ لوای پادشاهی . (ناظم الاطباء). میرلوا. و رجوع به میرلوا شود.
- میر عمارت ؛ رئیس در خانه . (ناظم الاطباء). داروغه ٔ عمارت . (آنندراج ).
- میر قافله ؛ رئیس و مهتر قافله . (ناظم الاطباء). کاروانسالار. قافله سالار. رئیس قافله . میر کاروان . (از یادداشت مؤلف ). مرادف قافله سالار و کاروانسالار. میر کاروان . (از آنندراج ) :
عشق است میر قافله ٔ عالم وجود
چرخ میان تهی جرس کاروان اوست .

صائب تبریزی .


و رجوع به ترکیب میر کاروان شود.
- میر کاروان ؛ کاروانسالار. قافله سالار. رئیس کاروان . (از یادداشت مؤلف ). میر قافله . مرادف قافله سالارو کاروانسالار. (آنندراج ) :
گمان مبر که بر این کاروان بسته زبان
تو جز به عقل و سخن میر کاروان شده ای .

ناصرخسرو.


تهی ز لخت جگر نیست اشک ما هرگز
همیشه قافله را میر کاروانی هست .

کلیم کاشی .


و رجوع به میرقافله شود.
- میر لوا ؛ بردارنده ٔ لوای پادشاهی . دارنده ٔ لوای پادشاهی . (ناظم الاطباء). میر علم . و رجوع به میرعلم شود.
- میرمال ؛ خزانه دار و رئیس خزانه . (ناظم الاطباء).
- میر مجلس ؛رئیس تشریفات و آن که پذیرایی از مهمانان می کند. (ناظم الاطباء).
- میر منزل ؛ آنکه پیش از ورود لشکر ترتیب منزل می دهد. (ناظم الاطباء) (از آنندراج ). آن که در منزل کردن لشکر یا قافله مراقبت دارد :
از هودج ما زمام همت
برتافته میرمنزل ما.

طالب آملی .


غم تو مرحله پیمای و میر منزل بود
به هر زمین که رسیدم به هر کجا رفتم .

اظهری .


- میر هشت بهشت ؛ لقب رضوان . دربان بهشت . (ناظم الاطباء).میرهشت جنان . رضوان . (آنندراج ). کنایه از رضوان است که دربان بهشت باشد. (برهان ).
- میر هشت جنان ؛ میرهشت بهشت . رضوان . (آنندراج ).
- میر هفتمین ؛ ستاره ٔ زحل . (ناظم الاطباء). کنایه از کوکب زحل است چه او در فلک هفتم می باشد. (برهان ) (آنندراج ).
|| آقا. سرور. خداوند. مخدوم . مهتر. بزرگ . (از یادداشت مؤلف ) :
ای میر ترا گندم دشتی است بسنده
با نغنگکی چند ترا من شوم انباز.

ابوالعباس مروزی .


او میر نیکوان جهان است و نیکویی
تاج است سال و ماه مر او را و گرزن است .

یوسف عروضی .


گفتم که مکن میر پدر تندی و تیزی
رحم آر بدین بیدل آسیمه سیر بر.

سوزنی .


میر من خوش می روی کاندر سراپا میرمت
خوش خرامان شو که پیش قد رعنا میرمت .

حافظ.


- میر مجلس ؛ سرور و بزرگ مجلس . صدرنشین مجلس :
به صدر مصطبه ام می نشاند اکنون دوست
گدای شهر نگه کن که میر مجلس شد.

حافظ.


میر مجلس همه را باده به دستور دهد
نیست دوری که قوی حیف نماید به ضعیف .

خواجه آصفی (از آنندراج ).


|| رئیس طایفه . (ناظم الاطباء). || از القاب سادات و کسانی که از اولاد آن حضرت (ص ) می باشند. (ناظم الاطباء) (از شعوری ج 2 ورق 363). لقب سادات است و مترادف سید، و آن معمولاً در اول اسامی آید چنانکه میراحمد. میروحید. میرمحمود. (از یادداشت مؤلف ).

فرهنگ عمید

= امیر
* میر شب: [قدیمی] شبگرد، عسس.

= امیر
⟨ میر شب: [قدیمی] شبگرد؛ عسس.


دانشنامه عمومی

بنابر لغت نامه ٔ دهخدا واژهٔ میر کاهیدهٔ امیر است و به معنی پادشاه، سالار به کار رفته و نباید آن را با میرزا اشتباه گرفت. بنابر فرهنگ ناظم الاطباء(از شعوری ج ۲ ورق۳۶۳) واژهٔ میر به معنای رئیس طایفه نیز به کار می رفته است و افراد سیدی را که رئیس طایفه و سرشناس بودند با لقب میر صدا می زدند. بنابر مادهٔ ۲۵، بند شش و هشت از قانون ثبت احوال ایران مبنی بر تغییر نام، کسانی که سید هستند اجازه نخواهند داشت پیشوند میر به نام خود بیفزایند مگر آن که این نسب را از پدر خود بگیرند ولی اگر کسی پیشوند میر داشته باشد تبدیل آن به سید شدنی است. چند تن از افراد سرشناسی که لقب میر دارند:میر عماد حسنی،میر حسین موسوی،میر علی هروی،میرسعید معروف،میرهادی قره سید رومیانی،میرمعزالدین محمد کاشانی،میرمهدی هاشمی (بازیگر)،میر احمد تقوی و ....
مخفف امیر به معنای سید و آقا
ایستگاه فضایی میر ایستگاه فضایی پیشین شوروی و روسیه
میر (یکا) یکایی برای اندازه گیری زمان برابر با یک میلیون سال
میر (طالقان) یک از روستاهای پایین طالقان
میر (طایفه) طایفه ای در سیستان
طایفه میر، طایفه ای در لرستان
.میر در معناهای زیر بکار رفته است:
اتابکان خورشیدی از کردهای آسیایی و اقوام ایرانی بودند. اما میرها از اقوام عرب هستند، در هیچ یک از منابع موثق تاریخی اتابکان خورشیدی میر خطاب نشده اند و چنین واژه ایی پیشوند نامشان نبوده است. میر تنها یک صفت است اما متاسفانه برخی افراد حیله گر از این که میرها را سید مینامند سود میبرند

دانشنامه آزاد فارسی

میر (اخترشناسی). میر (اخترشناسی)(Mir)
میر
واژه ای روسی به معنیِ صلح یا جهان، ایستگاه فضایی شوروی، و بعدها روسیۀ کنونی، که بخش اصلی آن در ۲۰ فوریۀ ۱۹۸۶ پرتاب شد. تا ۱۹۹۹ مشغول به کار بود و پس از آن، در ۲۳ مارس ۲۰۰۱، با برنامه ریزی پایین آورده شد و در اقیانوس آرام سقوط کرد. طی این مدت، میر بیش از ۳میلیارد کیلومتر سفر کرد و منزلگاه ۱۰۴ کیهان نورد بود. حدود ۲۱ تُن وزن، تقریباً۱۳.۵ متر طول، و حداکثر۴.۱۵ متر قطر داشت. در ۱۹۹۵، شاتل فضایی آتلانتیس امریکا به میر ملحق شد و به تبادل سرنشین پرداخت. در ۶ دسامبر ۱۹۹۶، اندکی گندم، در ایستگاه فضایی میر برداشت شد که نخستین کشت دانه و پرورش گیاه در فضا بود. میر در ۱۹۹۷ با مشکلاتی روبه رو شد که منجر به برخورد آن با سفینه ای بدون سرنشین، در ماه ژوئن، شد.

میر (تاریخ). میر (تاریخ)(mir)
واژه ای روسی به معنای «صلح» یا «جهان». در روسیۀ پیش از انقلاب ۱۹۱۷، به جامعۀ روستایی خودگردانی اطلاق می شد که روستاییان در آن زمین را توزیع و مالیات را جمع آوری می کردند. میر نام یکی از مؤسسات انتشاراتی معروف شوروی نیز بوده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۱(بار)
«مَیْر» به معنای جلب طعام و مواد غذایی است.

گویش مازنی

/meyar/ مرتعی جنگلی در شمال نارنج بن چالوس

مرتعی جنگلی در شمال نارنج بن چالوس


مار


مادر


/moar/ مار & مادر

واژه نامه بختیاریکا

از قرن 8 بزرگترین واحد ایل بختیاری از تیره تبدیل به طایفه گردید. چهارلنگ و هفت لنگ تعریف شد و از آن تاریخ تحولات زیادی در زمینه جغرافیا، تقسیمات بصورت مداوم بوجود آمد. بدین سبب هنوز اجماعی بر روی چارت بختیاری وجود ندارد. برآیند نظریات متعدد از میان کتب و ماخذ شفاهی بدین گونه می باشد. ( تش ) ؛ ( ت ) ایهاوند زراس وند؛ ( ط ) دورکی

جدول کلمات

سید

پیشنهاد کاربران

آقا
سید

میر= صفتی که پیشوند نامهای بزرگ میشد

میر مخفف امیر است

در زبان لری بختیاری به معنی
بزرگ. سرپرست

میر::مردن.
میراندن::کسی که سرپرستی عده ای
را بر عهده دارد و می توان آنها را تنبیه
کند
این کلمه پارسی است


واژه میر صفتی است مانند ( خان و بک ) که در گذشته به افراد مسئول و بزرگ قبائل نسبت میدادند. این واژه در بسیاری از دیگر نامها مثل، میرآب=مسئول تقسیم آب. میرغضب=جلاد. مال میر=مکان میرها و . . .
باسپاس

🔹واژه امیر ( میر )

🔸ساکی های #میر که از چند قرن گذشته تا به امروز پیشوند میر را بر نام های خود داشته اند از نوادگان شیخعلی سلطان نامی از طایفه سرچرم هستند که به دلیل رشادت و شجاعت های زیاد در جنگ های آن دوران توسط یکی از شاهان صفوی ملقب به میرشیخعلی سلطان گشته است، همه افراد این خاندان از گذشته تا کنون در نام های خود پیشوند میر دارند.

▫امیر ( میر ) صفتی است که در دوران صفوی و قاجار به افراد مسئول نسبت میدادند، مانند ( میر شیخعلی، میرسردار، میراحمد و. . ) سپس با صدور شناسنامه، تعدادی که خود را از نوادگان آن افراد میدانستند این واژه را پیشوند نام طایفه خود نمودند، مانند ( میرسرداری، میردریکوند، میر ساکی، میراحمدی و. . )

▫واژه میر در دیگر نامها

درگذشته به شهر ایذه مال میر میگفتند یعنی محل زندگی امرا، همچنین نام نوعی فرش محلی نیز ( مال میر ) بود. واژه میر با حرف ه = میره به معنای شوهر ( سرپرست خانواده ) به مسئول تقسیم آب = میراب. به گُرز = میرکو. به فرمانده جنگ = میرجنگ و به جلاد میر غضب میگفتند، ریشه اصلی این واژه آریایی و به معنای مسئول میباشد و در زبان فارسی امروزی نیز رواج دارد،
این نام ( امیر ) همچنان برای امرای ارتش بکار برده میشود.
http://sakiha. blogfa. com/post/5 منابع:

آقا، سرور، سید ، امیر، سردار. . . .

شجره نامه ماطایفه میراحمدی خوشنامی شاه میرشیخعلی خوشنامی میباشد. درجنگ باعثمانی پیروز وسربلند بازمیگردند، بدلیل شجاعت دلیری شاه نامبرده که خودمیربوده است به طایفه بزرگ ایشان بامشورت شیخ های صفوی لقب میرمیدهند. البته ازخاندان پدری وفرزندی وبرادرزاده ها. میرعلی میراحمدی خوشنامی ازنوادگانآن شاه برای آرام کردن جنوب باقشقاییهاماموریت میابدوجنوب راآرام میکننددیگر به اردبیل برنمیگردندچون شاه فوت کرده جانشینش ازوحشت انتقام عثمانهاپایتخت رابه اصفهان تغییرمیدهدوبه عثمانیهاقول میدهدعاملان آن جنگ راکه همان میرهایی ترک بودندسربریده شان رابخاطرچاپلوسی برای عثمانهامیفرستدوچنین هم میشودامامیرعلی میراحمدی خوشنامی باسیاست درایت وسوادبالاپسرش رادرسمت وزیرالوزرا جای میدهدودرسمیرم اصفهان ازعربها اراضی ششدانگ دوبای عرب رابا 24000سکه عباسی باثبت سندبرای دوفرزندش میرشهبازو. . . الدوله وزیرالوزرای صفویه خریداری میکند، طی 2 سندچرم پاپیروسی، ممهور به مهر شیخ بهاالدین ویکی شاه عباس که احتمالاقدیمی تربوده معروف به بندمیراحمدنامگذاری میکند. امامیر از7000سال قبل هم نزد آریاها احترام داشته وبازماندگان آن حضرت بزرگ ایرانیان هم لقب میر داشته اند

✔واژه ( میر ) پیشوند نام بعضی از طوایف زاگرس نشین.
⭕امیر ( میر ) صفتی است که در دوران گذشته ( صفویان و. . . ) به افراد مسئول و فرمانده نسبت میدادند و پیشوند نامشان میشد، مانند ( میر سردار، میرحسینعلی، میر شیخعلی و . . . ) بعد کم کم این واژه عامیانه شد و مورد استفاده عموم قرار گرفت، تا اینکه با صدور شناسنامه تعدادی که بزرگان خود را منتسب به این نام ( میر ) میدانستند آنرا پیشوند نام طایفه خود نمودند، مانند؛ ( میرسرداری، میردریکوند، میر ساکی، میراحمدی و . . . )
🔸ساکی های #میر که از چند قرن گذشته تا به امروز پیشوند میر را بر نام های خود داشته اند از نوادگان شیخعلی سلطان نامی از طایفه سرچرم هستند که به دلیل رشادت و شجاعت های زیاد در جنگ های آن دوران توسط یکی از شاهان صفوی ملقب به میرشیخعلی سلطان گشته است، همه افراد این خاندان از گذشته تا کنون در نام های خود پیشوند میر دارند.

⭕️واژه میر در دیگر نامها؛
درگذشته به شهر ایذه مال میر می گفتند یعنی محل زندگی امرا، همچنین نام نوعی فرش محلی ( مال میر ) بود. واژه میر با حرف" ه " = میره به معنای شوهر ( سرپرست خانواده ) میباشد. به مسئول تقسیم آب ( میراب ) به گُرز ( میرکو ) به فرمانده جنگ ( میرجنگ ) و به جلاد ( میر غضب ) میگفتند،
ریشه اصلی این واژه آریایی و به معنای فرمانده و مسئول میباشد، این واژه در زبان فارسی امروزی نیز رواج دارد و برای امرای ارتش بکار برده میشود.
منابع؛
http://sakiha. blogfa. com/post/5

میر در بسیاری از نامها تنها یک صفت است.
اتابکان خورشیدی از کردهای آسیایی و اقوام ایرانی بودند. اما میرها خود را از اقوام عرب میدانند و در هیچ یک از منابع موثق تاریخی اتابکان خورشیدی میر خطاب نشده اند و چنین واژه ایی پیشوند نامشان نبوده است.

آل خورشید از اجداد اتابکان قوم لر بود

( کجای تاریخ ایران نوشته کرد اتابک )

با افتخار لر هستم از طایفه ترکاشوند لر

تیره شیخ میروند طایفه بلیوند ایل بختیاروند

■در زبان عربی صفات برای نامها ( سید و میر ) همیشه پیشوند و اول نام بکار میرود، مانند؛ ( سیّد ولی ، سید حسن. یا، میر ولی ، میر حسن ) .
■اما در زبان فارسی صفات برای نامها ( خان و بگ ) همیشه پسوند و آخر نام بکار میرود، مانند؛ ( ولی خان، حسن خان. یا، ولی بگ، حسن بگ )
●میر همان سیّد است که به معنای آقا، بزرگ و . . . میباشد.

در پاسخ به احمد اینو میگم :
در زبان فارسی واژه های احترام هم پیشوند نام و هم پسوند نام بکار می رود.
مانند کدخدا، کیخا، آقا، میر، کی، خواجه، آ، آکا، کل، کلانتر، مشدی و. . .
که همگی پیشوند هستند.

میر مترادف سید است و در زمان قدیم بجای سید میر می گفتند مثلا میر طاهر مظلومی، میر طاها موسوی، سید میرمهدی هادی نژادو. . .
میر مخفف امیر است

میر همان سید است. میر عمادی. میر ضیایی. مر سیدی. میر جوادی. و . . .

میر به معنی خان بزرگ امیر فرمانده صاحب منصب
در سیستان طایف بزرگ و با اصالت هستن
صاحب منصب بودن و بزرگان سیستان بودن و هستن
کدخدا و خان زاده هستن

و بخش های زیادی در سیستان هستن که این طایفه سکونت دارن و در بلوچستان ( میر بلوچ زهی. میرلاشاری. میرکازهی. میر ولانی و تمندانی
به میر بودن خود کنید افتخار
میر احدی
میر… ( میر کمکمیر انصاریمیر اکبرزادهمیر زاده: میر ، کلانتری ، میری ، میران ، میرنژاد ، شهریاری ، میرعنایت ، میرلشکری ، میرسموری ، میرصادق ، میربها الدین ، میرپاک ، میربادین ، میرخزایی ، پردل ، میر زنده دل ، میری خندان ، دری ، آریایی فر ، میری صراف ، زورقی میر ، میربزرگ ، طالع میر ، میر پور ، پرکاس ، نژادمهر ، میرداد ، میرشهری ، پورمیر ، میرحسینی ، خلیقی ، میرتیموری ، نستوه ، ترسایی ، جهانگرد ، خندان میر ، میرامامی ، میرجمالی ، میرویسی ، قنبری ، میرمرادی ، عنایت ، عنایتی ، میرآوه ، میرخاری ، مظهری ، میرادی ، میرزاده ، میرنیا ، میرجاجی زاده ، میرطاهر ، زائرمیری برخوردار، ستوده )


خواب در میر بودن کنایه از زود به خواب رفتن ؛ یا اینکه خواب ، سریع بر تو غلبه می کرد.

🔹واژه امیر ( میر ) این واژه عربی که به معنای فرمانده. مسئول و . . . هست در دوران صفویان توسطه حاکمان صفوی که با حیله گری خود را از نوادگان پیامبر معرفی میکردند به افراد ( فرمانده و مسئول ) نسبت داده و پیشوند نامشان میشد، مانند ( میر شیخعلی، میرسردار، میراحمد و. . ) بعد کم کم این صفت عامیانه شد و مورد استفاده عموم مردم قرار گرفت، سپس با صدور شناسنامه، تعدادی به تبعیت از نام پدران خود و تعدادی نیز که خود را از نوادگان آن فرمانده هان میدانستند این واژه را پیشوند نام طایفه خود نمودند . مانند؛
میرساکی. میرسالاری. میردریکوند. میرسرداری. میربهاروند. میرشاکی. و . . . ) . مثال: ساکی های میر که از چند قرن گذشته تا به امروز پیشوند میر را بر نام های خود داشته اند اینان از نوادگان شیخعلی سلطان نامی از طایفه سرچرم هستند که به دلیل رشادت و شجاعت های زیاد در جنگ های آن دوران توسط یکی از شاهان صفوی ملقب به میرشیخعلی سلطان گشته است .
🔹رواج این واژه در دیگر نامها :
درگذشته به مسئول تقسیم آب = میراب. به گُرز = میرکو. به فرمانده جنگ = میرجنگ و به جلاد میر غضب میگفتند، متاسفانه با علم و دانش امروزه و روشن شدن واقعییات تاریخ، این واژه عربی همچنان در بعضی از اسامی فارسی مورد استفاده قرار میگیرد .

http://sakiha. blogfa. com/post/5 منابع

میر ( Mir ) : در زبان ترکی به معنی موریانه است


میر در زبان روسی به معنی صلح است ( mir )


کلمات دیگر: