وحدت

وحدة ، اِتِّحادٌ

اسم: وحدت (پسر) (عربی) (تلفظ: vahdat) (فارسی: وَحدت) (انگلیسی: vahdat)
معنی: یگانگی، اتحاد، تنهایی

۱ - (مصدر ) یکی بودن یگانه بودن مقابل کثرت .۲ - ( اسم ) یگانگی . یا وحدت مرام . اشتراک گروهی در یک مرام و مقصد. یا وحدت ملی . اشتراک همه افرادیک ملت در آمال و مقاصد چنانکه بمنزله مجموعه واحدی بشمار آیند. توضیح وحدت مقابل کثرت است و از اموری است که قابل تمدید و تعریف نمیباشد مگر بمقابله باکثرت شیخ اشراق گوید : وحدت ازامور و معانی زیاد بر شیئ دراعیان نیست زیرا اگر وحدت ازامور عینی خارجی باشد وازامور زاید بر شیئ در خارج باشد لازم آید که او را نیز وحدت باشد و همین طور و درنتیجه تسلسل لازم آید و بالجمله وحدت عین شیئ واحد است نه ماهیت دیگری . وحدت در نوع را وحدت بالمعائله و در جنس را بالمجانسه و در کیف را مشابهت درکم را مساوات و در وضع را مطابقت و دراضافه را مناسبت گویند. یاوحدت حقیقه ( حقیقی ) . هرگاه اشیائ متکثر از جهتی از جهات متصف بوحدت باشنند وحدت آنها وحدت غیرحقیقی است و هرگاه شیئی از تمام جهات متصف بوحدت باشد واحد بوحدت حقیقی است . یا وحدت در کثرت . عالم غیب و عالم شهادت وجود واحد است که بحسب مراتب تجلیات بصورت کثرات نموده و در هر مظهری بظهور خاص ظاهر گشته و بالجمله وجود واحد است و موجودات و نمودها کثراتند و همه مظاهر و تجلیات وحدت واحد حقیقی اند. یا وحدت عالم . ارسطو گوید وحدت عالم بر وحدت خدا دلالت کند زیرا معلول واحد نتواند مستند بدو علت باشد . یا وحدت عینی . وحدت حقیقی خارجی . یا وحدت وجود. عقیدهایست مبتنی براینکه جهان وجود از جمادات و نباتات و حیوانات و معادن و مفارقات و فلکیات همه یک وجودند که در مرتبت فوق واقوی واشد وجود خدا قرار دارد و بقیه موجودات بر حسب مراتب قرب و بعد بمبدائ اول - که طرف اقوی است - متفاوتن بعضی شدید و بعضی ضعیفند. وجود را دو طرف است یک طرف آن واجب الوجود و طرف دیگر آن هیولی و یا هر موجود ضعیفی که ضعیفتر از آن نباشد. مسال. وحدت وجود ازنظر طبیعیان نیز بطرز دیگری ببان شده . آنان هم موجودات عالم را کلا مرتبط بیکدیگر و اجزای ترکیب کنند. آنها ماده میدانستند و بدین ترتیب یک جهان طبیعت وجود دارد و طبیعت و ماد. اشیا نیز یکی است . بدیهی است که وحدت وجود الهاین با وحدت وجود طبیعیان متفاوت است . معتقدان بخدای عالم نیز در بیان این معنی هر یک راهی را انتخاب کردهاند بعضی خدای آفریننده را خارج از وجود عالم میدانند و بعضی جزئ وجود عالم نهایت در مرتبت اقوی واقع شد. عدهای مانند قیصری و صدرالدین نظر باشکالات و لوازمی که مترتب بر وحدت وجود است قایل بوحدت وجود و کثرت موجود شده اند بدین طریق که گویند درست که وجود واحداست و ذو مراتب و همه رشح فیض حق و وجود واجب اند و یک وجود است که سرتاسر عالم را فرا گرفته و وجود دریای بی کرانی است و موجودات همه امواج اویند و امواج عین دریا باشند لیکن در عین حال امواج خود موجودند ولو موجود بوجود تبعی و خیالات محض نمیباشند. پس امواج عین دریااند و در عین حال غیر دریا هستند . وجود واحد و موجود متکثراست . ۳ - یگانگی خدای تعالی : (( نکته وحدت مجوی از دل بی معرفت گوهر یکدانه را در دل دریا طلب . ) ) ( وحشی ) یا سه وحدت . سه اصل اساسی درام نویسی کلاسیک که در هر نمایشنامه باید رعایت شود که نخستین بار ارسطو آنهارا در کتاب (( فن شعر ) ) تشریح کرد و بعدها پیروان سبک کلاسیک فرانسوی آنرا بکار بردند. این سه وحدت عبارتند از: وحدت موضوع وحدت زمان و وحدت مکان .

(وَ دَ ) [ ع . وحدة ] ۱ - (مص ل . ) یکی بودن ، یگانه بودن . مق کثرت . ۲ - (اِمص . ) یگانگی ، یکی بودن . ، ~ ملی اشتراک همة افراد یک ملت در آمال و مقاصد چنان که به منزلة مجموعة واحدی به شمار آید. ، ~وجود عقیده ای است مبتنی بر این که جهان وجود از جمادات و

وحدت. [ وَ دَ ] ( ع مص ) یگانه شدن. ( غیاث اللغات ). || ( اِمص ) یکتایی. یگانگی. انفراد. ( ناظم الاطباء ). تنهایی. ( ناظم الاطباء ) ( غیاث ) :
مرا آیینه وحدت نماید صورت عنقا
مرا پروانه عزلت دهد ملک سلیمانی.وحدت گزین و همدمی از دوستان مجوی
تنها نشین و محرمی از دودمان مخواه.صباح و مسانیست در راه وحدت
منم کز صباح و مسا میگریزم. || یکی.عینیت. اتحاد. رجوع به وحدة شود :
خداوندی که در وحدت قدیمست از همه اشیا
نه اندر وحدتش کثرت نه محدث را ازو اِنها.تا به نااهلان نگویی سر وحدت هین و هین
تا ز ناجنسان نجویی برگ سلوت هان و هان.- وحدت اتصالی ؛ ( اصطلاح فقه ) وحدت دو چیز از یک جنس که به یکدیگر متصل هستند و دارای حکم واحد چون دو آب متصل به یکدیگر و غیره. رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون شود.
- وحدت اضافیه ؛ هرگاه چیزی آنگونه باشدکه به امور متشارکه در ماهیت منقسم نشود وحدت خواهدداشت و هرگاه چنین وحدتی به امور متخالفه با حقیقت آن منقسم گردد وحدت اضافی خوانده میشود چون زید که منقسم میگردد به اعضاء و جوارح. وحدت اضافیه در مقابل وحدت حقیقیه است. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). رجوع به وحدت حقیقیه شود.
- وحدت اندر وحدت ؛ شدت وحدت :
وحدت اندر وحدت است این مثنوی
ازسمک رو تا سماک معنوی.- وحدت پیشه ؛ موحد که همه چیز را عین حق بیند :
نیست آیین دوبینی چشم وحدت پیشه را
دیده پوشید از دو عالم هر که شد بینای عشق.- وحدت جنسی ؛ واحد بودن در جنس چنانکه انسان و بقر و غنم با هم وحدت جنسی دارند زیرا همه در تحت جنس حیوان مندرج هستند. رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون و شرح منظومه حاجی سبزواری شود.
- وحدت حقیقیة ؛ وحدت را تعریف کنند به چیزی که منقسم نشود در امور متشارکه در ماهیت آن و هرگاه به هیچ وجه قابل تقسیم نباشد آن را وحدت حقیقیه نامند چون وحدت واجب و وحدت نقطه. وحدت حقیقیه در برابر وحدت اضافیه است. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). رجوع به وحدت اضافیه شود.
- وحدت شخصیه ؛ واحد شخصی دارای وحدت شخصی است و واحد شخصی واحدی است که به جزئیات منقسم نمیگردد بدانگونه که تصور آن مانع است ازوقوع شرکت در آن. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).

۱. یگانگی، اتحاد.
۲. [قدیمی] تنهایی.