کودکستان

مهد کودک یا کودکستان نوعی آموزشگاه است که برای نگهداری و پرورش کودکان خردسال و گذار آن ها از محیط خانه به مدرسه ایجاد شده است.
Wikipedia contributors, "Kindergarten," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kindergarten&oldid=239888535 (accessed September 24, 2008).
نخستین مهد کودک توسط فردریش ویلهلم اوت، در سال ۱۸۳۷ میلادی در شهر باد بلنکنبورگ در ایالت تورینگن در کشور آلمان ایجاد شد.
میرزا جبار عسگرزاده معروف به جبار باغچه بان بنیان گذار نخستین کودکستان ایران در شهر تبریز بود. مهد کودک مرکب از دو واژهٔ عربی مهد به معنای گهواره و کودک فارسی و در مجموع به معنای گهوارهٔ کودک ترجمهٔ واژهٔ غربی آن است که به فارسی می شود باغ کودکان که به اشتباه به مهد کودک ترجمه شده است و در گذشته از واژهٔ فارسی کودکستان استفاده می شد که از نظر معنا صحیحتر از مهد کودک می باشد.
در سال ۱۳۹۰ وزارت آموزش و پرورش با ارسال بخشنامه ای اعلام کرد: اختلاط نوآموزان دختر و پسر در کلاس های پیش دبستانی و مهدهای کودک ممنوع است.

تشکیلات آموزشی برای کودکان سه تا پنج ساله. نخستین کودکستان در ۱۸۳۶، در آلمان به همّت فریدریش فروبل تأسیس شد. زمینه سازیِ آموزشِ کودکستانی در کشورهای مختلف، بسیار از هم متفاوت است. در انگلستان، کمتر از نصف جمعیت کودکان سه و چهارساله از آموزش کودکستانی بهره مند می شوند. در فرانسه، همۀ کودکان از ۳سالگی به مدرسۀ مادرانه (= مهدکودک)، که دولت اداره می کند، وارد می شوند. در ژاپن، تعلیمات فقط از ۶سالگی اجباری است، اما ۹۰درصد کودکان را از ۳سالگی در مهدکودکی خصوصی ثبت نام می کنند. در بریتانیا نخستین کودکستان را یک تبعیدی آلمانی، به نام یوهانس رونگه، در ۱۸۵۱ در همپستید، لندن، افتتاح کرد که بر فلسفۀ فروبل مبتنی بود. مارگارت مک میلن (۱۸۶۰ـ۱۹۳۱) و خواهرش ریچل، که در ناحیۀ باراندازان لندن کار می کردند، آموزش کودکستانی را در سال ۱۹۱۱ به فرزندان طبقۀ کارگر تسرّی دادند. قانون آموزش و پرورشِ مصوّب ۱۹۴۴ انگلستان، مهدکودک را اجباری نکرد. با همۀ فشار فزایندۀ والدین از دهۀ ۱۹۶۰ گسترشی کُند صورت پذیرد؛ با این حال در پایان دهۀ ۱۹۸۰، انگلستان هنوز ازلحاظ تدارک محل برای تأسیس کودکستان از اکثر کشورهای اروپایی عقب تر بود. اگرچه ۴۵درصد کودکان سه و چهارساله در ۱۹۹۲ تحت تعلیم بودند، اما فقط نیمی از آنان در کلاس های کودکستان یا مهدکودک واقعی تعلیم می دیدند؛ بقیۀ آن ها کلاس های ابتدایی را می گذراندند. در ایران، مؤسسۀ آموزش و پرورش کودکان در سنین پیش از دبستان، معمولاً برای کودکان پنج و شش ساله بود. در مهدکودک ها و پیش دبستان ها برنامه ها و آموزش هایی جهت رشد و شکوفایی استعداد ها و خلاقیت های کودکان، به ویژه در پیش دبستان ها جهت آماده سازی آنان برای ورود به کلاس اول، تدارک دیده می شود. کودکستان، ممکن است دولتی یا خصوصی، و تمام وقت یا نیمه وقت باشد. مربیان آموزش و پرورش کودکستانی باید متخصص و دارای مجوز چنین آموزش و پرورشی باشند. قدمت تأسیس کودکستان در ایران، به ۱۲۸۹ش، تأسیس کاخ کودکان برای اطفال ارامنه، می رسد، که خانم مارگارت سروریان بنیاد گذار آن بود. جبار عسکرزادۀ باغچه بان، در ۱۳۰۳ش، نخستین کودکستان برای کودکان ایرانی را در تبریز بنیاد نهاد. سپس برسابه هوسپیان، کودکستان برسابه را تأسیس کرد ۱۳۱۰)ش) . نخستین آیین نامۀ کودکستان در ایران، در دویست وچهل وهشتمین جلسۀ شورای عالی معارف تدوین شد. این آیین نامه مشتمل بر پنج قسمت و چهارده ماده است و در آن به موارد ذیل اشاره شده است: بنای کودکستان، مقررات کودکستان، وظایف مدیر کودکستان. سال ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در آن تغییراتی رخ داد که براساس آن حتی نوزادان هم، به خاطر مادران کارمند در مهد کودک ها پذیرفته می شوند.