کلمه جو
صفحه اصلی

نقش رجب

فرهنگ فارسی

حجاری برجسته از آثار دوره ساسانیان واقع در نزدیکی تخت جمشید در مرودشت فارس شامل تصویری از تاج بخشی اهور مزدا به اردشیر بابکان و شاپور اول .

دانشنامه عمومی

مختصات: ۲۹°۵۹′۱۷″شمالی ۵۲°۵۲′۱۶″شرقی / ۲۹٫۹۸۸°شمالی ۵۲٫۸۷۱°شرقی / 29.988; 52.871
نقش رجب در وبگاه ایران اطلس
نقش رجب جایگاه یکی از آثار ارزشمند حجاری باستانی ایرانست. این محل در۱۳کیلومتری شهر مرودشت ودرفاصله ۳کیلومتری شمال تخت جمشید و سمت راست جاده شاهی واقع است. جاده شاهی شاهراهی بوده که در بیست و پنج قرن پیش، شوش یکی از پایتخت های شاهنشاهی ایران را به شهر سارد پایتخت لیدی در منتهی الیه غربی شبه جزیره آناتولی فعلی مربوط می ساخته است. در این محل، در دامنه کوه، محوطه روباز غار مانندی است که بر سه بدنه شمالی شرقی و جنوبیش سه مجلس از مراسم تاجگذاری شاهان ساسانی حجاری گردیده است.این مکان جزء میراث جهانی یونسکو میباشد
در مجلس اول که در شمال این محوطه کوچک قرار گرفته و یک متر و نیم بالاتر از سطح زمین است، شاپور اول دومین شاهنشاه ساسانی سوار بر اسب درشت اندامی است و در پشت سر شاهنشاه ۹ نفر از بزرگان کشور ایستاده اند. چنین به نظر می رسد که این جمع برای گرفتن تاج شاهنشاهی، یا حضور در مجلس شادی، یا برای امر مهمی افتخار حضور دارند.در سینه اسب شاهنشاه چهار سطر بخط پهلوی ساسانی حجاری شده و نزدیک آن شش سطر خط یونانی بهمان مضمون کنده شده است.مضمون سنگ نبشته چنین است:«اهورامزذاپرست، خداوندگار شاپور، شاهنشاه ایران و انیران، فرستاده از طرف خدا، پسر اهورامزداپرست خداوندگار اردشیر شاهنشاه ایران و انیران، فرستاده از سوی خدا، پسر خداوند پاپک شاه».
مجلس دوم در وسط نشان دهنده مراسم تاجگذاری اردشیر پاپکان بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیست. این مجلس که چهار متر و نیم پهنا دارد از هشت نفر مرد و زن و کودک تشکیل یافته و همان طور که می نمایاند تاج یا حلقه پادشاهی از طرف روحانی عالیمقام «موبدان موبد» یا مظهر اهورامزدا به شاهنشاه اعطا می گردد. در پشت سر شاهنشاه دو نفر دیده می شوند که یکی از آن دو از ملازمان درباریست که مگس پرانی بالای سر شاهنشاه نگاهداشته و دیگری یکی از بزرگان کشور است که به حالت احترام ایستاده است. در جلو شاهنشاه و اعطاکننده تاج، دو کودک روبهروی هم ایستاده اند، یکی از آن ها که در جلو شاهنشاه ایستاده بظاهر ولیعهد و فرزند شاهنشاه است. مظهر اهورامزدا یا روحانی بزرگ بیکدست تاج را به اردشیر می دهد و با دست دیگر عصای پادشاهی را به شاهنشاه تقدیم می نماید و پشت سر او دو نفر از بانوان درباری دیده می شوند که بطور جداگانه مراسم احترام را بجا می آورند. بیرون از این مجلس، بطرف چپ، تصویر حجاری شده انسانی را می بینیم که دست راست را بحال احترام برداشته و سنگ نبشته ای را نشان می دهد، این نبشته سی سطر و بخط پهلوی ساسانی است که در حدود بیست سطر آن کاملاً سالم و بقیه از بین رفته است. سنگ نبشته مربوط به کرتیر موبد موبدان، بزرگترین روحانی آن عصر، و نقش هم بظاهر خود اوست.کرتیر در این کتیبه خدمات دینی خود را به کشور شاهنشاهی شرح داده است.


کلمات دیگر: