کلمه جو
صفحه اصلی

بنیاد فرهنگ ایران

دانشنامه عمومی

بنیاد فرهنگ ایران نهادی پژوهشی بود که برای پاسداشت، گسترش، و پیش برد زبان پارسی در مهر ماه ۱۳۴۳ بنیان شد. بنیاد فرهنگ ایران سازمانی غیرانتفاعی و دارای شخصیتی حقوقی بود. پرویز ناتل خانلری دبیرکل بنیاد فرهنگ ایران بود. مرکز بنیاد فرهنگ ایران در تهران قرار داشت. هم چنین در اساسنامه بنیاد آمده بود که بنیاد فرهنگ ایران برای پیشبرد و گسترش ادبیات فارسی و چامه سرایی که «میراث فرهنگی ایران» است بنیان گذارده شد.
در ماده نخست اساسنامه بنیاد فرهنگ ایران آمده است که بنیاد دارای هیئت مؤسسان، هیئت امنا که ترکیبی از ۱۶ نفر که برای چهار سال و به آرای بیشترین برگزیده شده بودند و خزانه داری بود. بنیاد زیر ریاست عالیه فرح پهلوی قرارداشت.
به موجب ماده دوم اساسنامهٔ بنیاد فرهنگ ایران، این بنیاد وظایف زیر را برعهده دارد:
الف – فرهنگ نامه های فارسی: با همکاری جمعی از متخصصان علوم و فنون مختلف، کلیه اصطلاحات مربوط به صنعت نفت، علوم ریاضی، فیزیک، شیمی، حسابداری، حقوق، معدن شناسی، داروشناسی، و کشاورزی استخراج و با برابر واژه های فرانسه و انگلیسی تنظیم و تعریف شد.

دانشنامه آزاد فارسی

نهادی تحقیقاتی و انتشاراتی در ایران، تأسیس شده در ۲۵ مهر ۱۳۴۵ش. تأسیس این بنیاد به همت پرویز ناتل خانلری و برای حفظ میراث مکتوب ایرانی، اشاعه و در دسترس قرار دادن آن ها بود. زیرا کتاب های خطی کهن فارسی بعضی منحصربه فرد و پاره ای دیگر در نسخ کم شمار در کتابخانه های جهان پراکنده اند و به آسانی در دسترس نیستند و دانشجویان و حتی استادان و ارباب ذوق از دیدن آن ها محرومند. این کتاب ها که پایه های زبان فارسی بوده و دیدن و خواندن مکرر و آشنایی مداوم با آن ها از ضروریات است، باید در دسترس همۀ ارباب ذوق و پژوهندگان قرار گیرد. با توجه به این که چاپ و نشر این گونه آثار برای بخش خصوصی سودآور نیست، خانلری در اسفند ۱۳۴۲ درصدد برآمد تا مؤسسه ای را برای این منظور تأسیس کند. لذا اساسنامه ای برای آن نوشت و این مؤسسه پس از آن که در اواخر سال ۱۳۴۳ فرمان تأسیس آن صادر شد با نام «بنیاد فرهنگ ایران» در سال ۱۳۴۴ شروع به کار کرد. اعضای مؤسس بنیاد پنج نفر بودند و بیست نفر هیئت امنای بنیاد را تشکیل می دادند. با پیروزی انقلاب اسلامی، این مؤسسه تعطیل و به جای آن نهادهای مختلفی با همین هدف تشکیل شد که از آن جمله می توان به مرکز نشر میراث مکتوب اشاره کرد. این مرکز تاکنون بیش از ۱۵۰ کتاب خطی فارسی را تصحیح و چاپ کرده است.


کلمات دیگر: