کلمه جو
صفحه اصلی

مشهورات مطلقه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مشهورات مطلقه، یکی از اصطلاحات علم منطق بوده و به معنای قضایای دارای شهرت نزد عموم مردم است.
قضایای مشهورات به آن دسته از قضایا اطلاق می شود که بین مردم شهرت دارد، و مقبولیت آنها نزد جمیع عقلاء یا اکثر آنان و یا نزد عده خاصی شیوع پیدا کرده است.
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۹۲.
در مقابل مشهورات مطلقه، مشهورات محدوده است، یعنی قضایایی که نزد گروهی خاص، و یا دانشمندان یک علم شهرت داشته ولی در علم دیگر شهرت ندارند. مثلاً ممکن است در میان متکلمان قضیه ای دارای شهرت باشد اما عالم نحوی از آن اطلاعی نداشته باشد.
مشهورات عامه و خاصه
«مشهورات عامه» و «مشهورات خاصه» معمولاً مترادف با مشهورات مطلقه و مشهورات محدوده به کار می رود، اما در برخی آثار، معنایی متفاوت برای مشهورات عامه و خاصه ذکر شده است، و گفته اند: مشهورات عامه آن است که قضایای فراوانی از آنها منشعب می شوند، مانند: «ظلم قبیح است» که قضایای دیگری، مانند زشت بودن زدن یتیم و هتک عالم و توهین به صاحبان حق از آن منشعب می شود، و مانند ترتب معلول بر علت، که می توان قضایای زیادی را از آن استخراج نمود، و مشهورات خاصه آن است که نمی توان قضایای دیگری را از آنها انشعاب نمود. این قسم از مشهورات در هر زبانی، فراوان یافت می شوند، مانند این مَثَل فارسی که: «از آب گل آلود ماهی می گیرد»، و مثل: «سیلی نقد به از حلوای نسیه».
اقسام مشهورات مطلقه
...


کلمات دیگر: