بیژن نامه

بیژن نامه منظومه ای حماسی دربارهٔ بیژن فرزند گیو است. نام سرایندهٔ این اثر به صراحت در بیژن نامه نیامده است اما صفا با استناد به آخرین بیت منظومه، آن را سرودهٔ خواجه عمیدابوالعلاء عطاء بن یعقوب کاتب، معروف به ناکوک یا عطایی رازی، از مشاهیر دورهٔ دوم غزنوی و صاحب برزونامه می داند.
صفا، ذبیح الله، ۱۳۶۹: تاریخ ادبیات در ایران، تهران، انتشارات فردوس
صفا، ذبیح الله، ۱۳۳۳: حماسه سرایی در ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر
متینی، جلال، ۱۳۶۰: دربارهٔ بیژن نامه، مجله آینده، سال هفتم، شماره ۱ و ۲
Hanaway, W. L, " BIZAN-NAMA", In Encyclopædia Iranica. vol. IV. New York. 1990
بخش بزرگی از از داستان بیژن نامه برگرفته از داستان رزم بیژن و گرازان در شاهنامه فردوسی است. جلال متینی با سنجش دو نسخهٔ دستنویس بیژن نامه با شاهنامه، عقیده دارد که سرآیندهٔ بیژن نامه حداقل ۱۱۱۲ بیت از منظومهٔ بیژن و منیژه ی فردوسی را در میان داستان خود قرار داده است، بدون آنکه به اصل آن اشاره کند و به جای ۲۲۳ بیتی که از بیژن و منیژه حذف کرده، خود ۷۲۱ بیت سست بر آن افزوده است. از این رو، وی بیژن نامه را نمونهٔ سرقت ادبی ادبیات فارسی و از جهت لفظ و معنی، سست و بی مایه می داند.
این اثر، با توجه به دو نسخهٔ موجود از آن، مشتمل بر ۱۴۰۰ تا ۱۹۰۰ بیت است. دو نسخهٔ دستنویس آن، یکی در کتابخانهٔ بادلیان در آکسفورد به شمارهٔ ۱۹۷۹ و بدون تاریخ، و دیگری متعلق به قرن هجدهم میلادی در موزهٔ بریتانیا به شمارهٔ ۱۹۹ است.

بیژَن نامه
منسوب به عطایی رازی/ناکوک ( ـ۴۹۱ ق)، منظومه ای حماسی به فارسی، دربارۀ بیژن (شاهزاده و پهلوان ایرانی) پسر گیو. این منظومه، که احتمالاً بخشی ازبرزونامۀ ناکوک است، در نسخه های مختلف، از ۱۴۰۰ تا ۱۹۰۰ بیت دارد و برگرفته از داستان رزم بیژن با گرازان در شاهنامۀ فردوسی است. در پایان داستان، ۵۰ بیت دربارۀ دیدار بیژن و منیژه با فرنگیس آمده است.