حزب کارگزاران سازندگی

حزب کارگزاران سازندگی معروف به جناح راست مدرن یک حزب انشعاب یافته از جناح راست است که توسط ۱۶ نفر از اعضای هیئت دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، در آذر ۱۳۷۴ خورشیدی آغاز به کار کرد. سنگ بنای حزب کارگزاران درست در مقطعی گذاشته شد که یک سال و نیم از عمر دولت دوم رفسنجانی باقی مانده بود. کارگزاران نخستین حزب سیاسی در ایران بود که در درون دولت شکل گرفت. هسته اصلی حزب کارگزاران سازندگی را نیروهای سیاسی دولت اکبر هاشمی رفسنجانی تشکیل می دهند.
غلامحسین کرباسچی
محمد هاشمی (رئیس هیئت مؤسس)
محسن نوربخش
عطاالله مهاجرانی
رضا امراللهی
مصطفی هاشمی طبا
محمدعلی نجفی
فائزه هاشمی
علی هاشمی
حسین مرعشی (سخنگو)
در آذر ماه ۱۳۷۴ شانزده تن از وزیران، معاونان و نزدیکان اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت ایران، در بیانیه ای با عنوان «خدمتگزاران سازندگی» اعلام کردند در انتخابات مجلس پنجم فعالانه حاضر خواهند شد و فهرستی از نامزدهای مورد حمایت خود را معرفی خواهند کرد. این اقدام با واکنش منفی شدید جناح راست جمهوری اسلامی ایران رو به رو شد که این اقدام را دخالت قوه مجریه در قوه مقننه قلمداد کردند و وزرای امضاکننده بیانیه را تهدید به استیضاح نمودند و حتی طرح بررسی کفایت رئیس جمهور در مجلس را مطرح کردند.
در نهایت با فرمان رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر حضور نداشتن وزیران در این گروه، غائله فروکش کرد و با حذف ۱۰ وزیر، به یک جمع ۶ نفره کاهش یافت که شامل ۵ معاون رئیس جمهور و شهردار تهران می شدند، که با صدور بیانیه ای با عنوان «کارگزاران سازندگی» حضور خود را در عرصه انتخابات اعلام کردند. این گروه با فشار شورای نگهبان فعالیت انتخاباتی خود را با عنوان «جمعی از کارگزاران سازندگی» سامان داد.
بدین ترتیب، حزب کارگزاران سازندگی ایران تأسیس شد. هر چند که محمدعلی نجفی، علاوه بر این ۶ نفر، در جلسات هیئت مؤسس شرکت می کرد. کارگزاران به دست محفلی از مدیران تأسیس شد که اغلب از ۳ استان کشور برخاسته بودند؛ کرمان، اصفهان و یزد. در روز تأسیس این حزب، مرعشی علاوه بر مدیران داخل دولت و اقوام نزدیک، از شماری از افراد چپ آن روز نظیر اسحاق جهانگیری، غلامرضا آقازاده، مهدی کروبی، سید محمد خاتمی و چند تن دیگر نیز دعوت به عمل آورد. اما از میان این جمع چهره های سرشناس چپ نظیر مهدی کروبی و محمد خاتمی به دلیل فعال بودن در مجمع روحانیون مبارز در آن جلسه و جلسات بعدی حزب حاضر نشدند. بعد از اکبر هاشمی رفسنجانی که به عنوان پدر معنوی حزب خوانده می شد و اصلیتی کرمانی دارد، حسین مرعشی، فائزه هاشمی (دختر رئیس جمهور)، محمد هاشمی (برادر رئیس جمهور)، علی هاشمی (برادرزاده رئیس جمهور)، محسن هاشمی رفسنجانی (پسر ارشد رئیس جمهور) و اسحاق جهانگیری نیز خاستگاهی کرمانی دارند. رضا امراللهی و فاطمه رمضان زاده نیز از منطقه مجاور کرمان یعنی یزد وارد حزب شدند. بعد از طیف مدیران کرمانی و یزدی، دومین حلقه پر نفوذ حزب را اصفهانی ها تشکیل می دهند که در این جمع دو نفر سرشناس ترند و هنوز هم به عنوان «مردان سایه رفسنجانی» گرداننده حزب هستند، این زوج غلامحسین کرباسچی و محمد عطریانفر هستند. گرچه هاشمی رفسنجانی خود در سال 1395 درگذشت.

حزب کارگزاران سازندگی حزبی در ایران است. توسط ۱۶ نفر از اعضای کابینهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی، در اسفند ۱۳۷۴ خورشیدی آغاز به کار کرد.
• «اساساً ساختار کارگزاران سازندگی ماهیت حزبی نداشت و بر پایه رفتار حزبی شکل نگرفت.» -> محمد عطریانفر
• «حزب کارگزاران دولت ساخته نبود، ولی نمایندگی اش از درون دولت بود. این مطالبه اجتماعی طبقه متوسط بود منتهی چهره هایی از درون دولت آمدند و آنها را نمایندگی کردند.» -> محمد عطریانفر
• «شاید اینکه یک شخصیت محوری مثل آقای هاشمی رفسنجانی یک رنجش تاریخی از همفکران سیاسی خود در جامعه روحانیت داشت، بی تأثیر در تشکیل کارگزاران نبود.» -> محمد عطریانفر
• «لفظ خاص سیاسی تکنوکرات را نمی شود بر کارگزارانی ها اطلاق کرد.• «کارگزاران آذرخشی در تاریخ آسمان سیاست ایران بودند که یک شبی خوش درخشید و یک شبی خاموش شد. واقعیت هم با همین تعبیر نیمه احساسی من فاصله ای ندارد. اساساً کارگزاران سازندگی یک طلوع انتخاباتی داشت و بیش از یک طلوع انتخاباتی در تاریخ سیاسی ۱۵ ساله نداشت که همان مجلس پنجم بود.» -> محمد عطریانفر