کلمه جو
صفحه اصلی

ابوالفرج رونی

دانشنامه عمومی

ابوالفرج رونی شاعر ایرانی قرن پنجم و ششم هجری است.
زبان فارسی در هندوستان
ابوالفرج ابن مسعود رونی (درگذشتهٔ ۵۲۵ هجری)، در رونه از قراء نیشابور متولد شد. چون مدتی در لاهور زیست اور را لاهوری نیز گفته اند. آغاز شهرت او از هنگام ورودش به دربار سلطان ابراهیم بن مسعود غزنوی بود، و در زمان پسرش سلطان مسعود غزنوی ادامه یافت. انوری از سبک او پیروی کرد. نامش بلفرج نیز ضبط شده است.
به عنوان اولین شاعران پارسی گوی هندوستان بعد از نکتی به شاعر هندی شهیر دیگری به نام ابوالفرج رونی متوفی در حدود ۴۹۲ برمی خوریم که به عقیدهٔ مؤلف «لباب الالباب» و «راحة الصدور» و «منتخب التواریخ» و «هفت اقلیم» و «مرآة العالم» و «مجمع النفائس» و «فرهنگ جهانگیری» و «برهان قاطع» و غیره اهل رون و از هندوستان بود، ولی لطف علی بیگ آذر او را از دهات دشت خاوران، و رضاقلی خان هدایت از قرای نیشابور می دانند. منصف «تاریخ فرشته» و صاحب «ریاض الشعرا» مولدش را سیستان نوشته اند.
در عهد سیستان ابراهیم بن مسعود و فرزندش مسعود بن ابراهیم غزنوی می زیسته، و هر دو را ستایش کرده است. وی در اشعار خود تشبیهات فلسفی و عملی زیاد به کار برده است. زبانی شیرین و متین و کلامی محکم دارد. و ارباب تذکره مانند مصنفان «لباب الالباب» و «مجمع الفصحا» و «آتشکده» و غیره او را از استادان انوری دانسته اند. بیشتر به قصیدهسرایی و مدیحه گویی توجه داشته و رباعیاتِ خوب زیاد سروده است. غزلیاتی نیز از او باقی است می گویند دیوانش قریب به دوهزارودویست بیت دارد. برخی از شعرا از جمله مسعود سعد سلمان و فیضی دکنی به سبک او نظر داشته اند. شهرت وی در میان همعصران و شاعران پس از وی تا به حدی است که انوری، شاعر بلندآوازه قرن ششم هجری، طریقه شعری وی را دنبال کرده و شعر ابوالفرج در نزد وی مثل متانت و استحکام بوده است . ویژگی اصلی شعر ابوالفرج، نسخ سبک شعری پیش از خود و پدید آوردن شیوه ای نو و تازه است. وی با دور کردن هرچه بیشتر شعر از زندگی و سادگی، تلاش نمود از مجموعه علوم و دانشهای روزگار خود کمک جوید و اسلوب تازه ای در تصاویر شاعرانه ایجاد نماید. وی از جمله نخستین کسانی است که مجموعه ای از تصاویر شعری که جنبه علمی دارد را در شعر به کار برد تا حدی که هر کدام از تصاویر وی بر نهاد یکی از علوم ریاضی، نجوم، طب و غیره است . عمده ترین اوصافی که در زمینه اشعار این شاعر می توان بر شمرد عبارتند از: استعمال فراوان لغات عربی و اصطلاحات علمی و مبالغات عجیب درباره ممدوح.  ابداع ترکیبات تازه و تشبیهات دقیق و بدیع. وفور استعاره های عجیب و پیچیده در جهت هنری ساختن تصاویر شعری. تزاحم تصاویر و غرابت صور خیال شعری . جنبه هنری اغراقهای شعری و نیز انتزاعی بودن مضامین شاعرانه .

دانشنامه آزاد فارسی

ابوالفَرَج رونی ( ـ پس از ۴۹۲ق)
شاعر ایرانی. برخی نیاکانش را از روستای رونه در نزدیکی نیشابور و برخی او را از «رون»، قصبه ای از لاهور، دانسته اند. اما زادگاه و محل شکوفایی او لاهور بوده و، به همین سبب، به لاهوری نیز آوازه یافته است. ستایشگر ابراهیم غزنوی و پسرش مسعود غزنوی سوم بود. با مسعود سعد سلمان دوستی و مشاعره داشت. از نخستین شاعرانی است که قصایدش را با تغزّل آغاز نمی کند و از همان مقطع قصیده به مدح می پردازد. واژه های عربی، اصطلاحات علمی، تشبیهات و استعارات بدیع، اوزان و ردیف های دشوار در اشعارش فراوان است. در میان شاعران هم روزگار و پس از خود به استادی آوازه داشت. انوری از شیوۀ شاعری او پیروی می کرد. دیوانش یک بار در حاشیۀ دیوان عنصری در هند (۱۳۲۰ق) و دوبار در ایران به چاپ رسیده است (۱۳۴۰ و ۱۳۴۷ش).

نقل قول ها

ابوالفرج رونیاز شاعران قرن پنجم و ششم هجری قمری.او را لاهوری هم گفته اند.


کلمات دیگر: