شب اول قبر

[ویکی شیعه] لَیلَةُ الدَّفن یا شب اول قبر نخستین شبی است که مرده را دفن کرده اند. در فرهنگ اسلامی از این شب و ویژگی ها و حوادث آن بسیار سخن رفته است. بنابر روایات، شب اول، شبی مهم برای شخص درگذشته است و مراحل مختلفی دارد. از جمله حوادث مهم این شب ورود فرشتگان مختلف بر میت، سوال و جواب و فشار قبر می باشد. برخی اعمال مانند نماز لیلة الدفن می توانند به میت در پشت سر گذاشتن این حوادث کمک کنند. شب اول قبر برای مؤمنین زیبا و آرامش بخش و برای کافران و بدکاران بسیار سخت و وحشتناک است.
مطابق آموزه های دینی و روایات، از زمان احتضار و لحظات آغازین مرگ، انسان نتیجه و پیامد اعمال خود را مشاهده می کند و از آن ها شادمان و یا در رنج و عذاب است. در ساعات و روزهای اول مرگ، روح در عین این که در برزخ است، خود را در کنار بدن مادی و به نوعی متحد با آن می یابد. بر اساس اُنس زیادی که در دنیا به بدن مادی داشته، توجه و ارتباط بیش تری با این بدن دارد و با حمل و حرکت و غسل دادن بدن، مثل این که با آن و به دنبال آن می باشد و با دفن بدن مادی، روح خود را در قبر می بیند.
به محض ورود میت به قبر، شب اول قبر او آغاز می شود و سخت ترین شبی است که میت تجربه می کند و گریزی از آن نیست. حالات شخص فوت شده در قبر به شدت متاثر از اعمال و باورهای او و مقدار علاقه و وابستگی او به دنیای مادی است.