هاویه

رجوع شود به:جهنم

[ویکی فقه] یکی از نامهای دوزخ، در قرآن «هاویه» است.
این واژه در اصل، از مادّه «هوی» به معنای افتادن به پایین و سقوط کردن از بلندی است.ابن فارس می گوید: الهاء و الواو و الیاء: أصل صحیح یدلّ علی خلوّ و سقوط... و یقال: هوی الشیء یهوی: سقط. و هاویة: جهنّم، لأنّ الکافر یهوی فیها. والهاویة: کلّ مهواة و الهوّة: الوهدة العمیقة. ه و ی، ریشه صحیحی است که بر رهاشدن و فروافتادن دلالت می کند. گفته می شود: «هوی الشیء یهوی» یعنی: سقوط کرد. هاویه جهنم برای این است که کافر در آن سقوط می کند. هاویه به هر گودالی گفته می شود. هوّه، گودال عمیق است. بنابر این نامیده شدن جهنّم به «هاویه»، بِدان جهت است که تبهکاران در چنین جایگاه عمیق و خطرناکی سقوط می کنند.
واژه «هاویه» در قرآن و حدیث
واژه «هاویه» تنها یک بار در قرآن آمده است: {{متن قرآن|«وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَ زِینُهُ × فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ × وَ مَآ أَدْرَاکَ مَاهِیَهْ × نَارٌ حَامِیَةُ»}} ؛ و اما کسی که ترازوهایش سبُک است، پناهگاهش «هاویه» است! و تو چه می دانی «هاویه» چیست؟! آتشی است سوزان! کلمه «اُمّ» در این آیه به معنای جایگاه و قرارگاه است. بنابراین معنای آیه این است که جایگاه کسانی که اعمال نیک آنان وزن و ارزشی ندارد، پرتگاه سوزان و عمیق دوزخ است. گفتنی است که از برخی احادیث نیز استفاده می شود که در نامگذاری جهنّم به «هاویه»، عمیق بودن دوزخ و سقوط دوزخیان در آن مورد عنایت بوده است.